استفاده از اسکناس تا چند قرن بعد در اروپا همهگیر نشده بود. اولین اسکناسها توسط جهانگردانی چون «مارکو پولو» و «ویلیام رابراک» به این منطقه وارد شد. البته اروپا مواد مورد نیاز برای ساخت پول کاغذی را هم نداشت. اولین کارخانه تولید کاغذ، توسط «مورها» در منطقه اسپانیای کنونی در سال ۱۱۵۰ تاسیس شد.
اما در محیط پر آشوب اوایل دوره رنسانس در اروپا، که حمل کردن مقادیر بالای سکه خطرات زیادی داشت، بازرگانان اروپا به استفاده از سفتههای دستنویس برای انجام معاملات روی آوردند. در پایان دهه ۱۵۰۰ میلادی، موسسات بانکی ایجاد شد که در مقابل واریز پول، رسیدهایی به مشتریان میدادند. این رسیدها به اسم واریزکننده صادر میشد و در زمان نیاز، قابل پرداخت بود. بسیاری از رسیدها علاوه بر اسم واریزکننده، عبارت «حامل» را هم در خود داشتند؛ یعنی رسید بعدا میتوانست توسط هر کسی که آن را ارائه دهد، نقد شود.
در سال ۱۹۶۶، سوئد اولین دولت اروپایی بود که اسکناسهای دولتی خود را به عنوان یک پول قانونی صادر کرد. تا سال ۱۶۹۴، «بانک انگلیس» به عنوان بخشی از تلاش «پادشاه ویلیام سوم» برای تامین مالی جنگ علیه فرانسه، به اولین بانک دولتی تبدیل شد که به صدور دائمی پول کاغذی اقدام کرد.
مانند سفتهها و اسکناسهای قبلی، این پولها هم دارای گزینه «حامل» بودند که امکان گردش پول در میان مردم را فراهم میکرد. نام این اسکناسها را «پوند» گذاشتند، که نام یک واحد پولی بود که از زمان حکومت پادشاه آنگلوساکسونها «اوفا پادشاه مرسیا» در قرون وسطی وجود داشت. در ابتدا، بانک انگلستان اسکناسهای درشت ۵۰ پوندی صادر میکرد که بسیار بیشتر از میانگین درآمد سالانه بیشتر افراد جامعه بود؛ بنابراین آنها مردم به استفاده از سکه ادامه دادند و تعدادی از مردم هم فقط برای انجام کارهای تجاری از پول کاغذی استفاده میکردند.
با افزایش صدور اسکناس، مشکل جعل هم افزایش یافت. واترمارک یکی از تکنولوژیهای موفق اولیه برای جلوگیری از جعل بود. این تکنیک شامل نقش برجسته روی اسکناسهایی بود که اولین بار حدود سال ۱۲۸۲ در ایتالیا ظاهر شد. این تکنیک در سال ۱۸۲۶ توسط جان مارشال با ابداع یک دستگاه حکاکی غلتکی، پیشرفتهتر شد.
در همین حین که بانک انگلیس اسکناس صادر میکرد، در مستعمرههای نوظهور ایالات متحده آمریکا، بسیاری از مستعمرهنشینهایی که به اسکناس دسترسی نداشتند همچنان به مبادله کالا به کالا مثل مبادله خز، ابزار و مواد غذایی با سرخ پوستان آمریکا ادامه دادند. اما در زمان جنگ ایالات متحده آمریکا برای استقلال از استعمار انگلیس در سال ۱۷۷۵، کنگره ایالتی از قبل اقدام به صدور اسکناسهایی به نام «کانتیننتال» کرده بود که به نام «دلار» شناخته میشد. نام دلار از عبارت آلمانی «تالر» گرفته شده بود که به سکههای ساخته شده در دهه ۱۵۰۰ در «بوهمیا» اشاره داشت.
به دلیل عدم نظارت دولتی بر صدور اسکناسها، دلار خیلی زود ارزش خود را از دست داد. در سال ۱۷۸۶، ده سال پس از استقلال آمریکا، کنگره صدور دلار توسط دولت آمریکا را قانونی اعلام کرده و در سال ۱۷۹۲ دولت ضرابخانهای برای ساخت سکه ایجاد کرد. در سال ۱۸۶۱، همزمان با جنگ داخلی آمریکا، دولت آمریکا چاپ رسمی اسکناس و گردش آن در جامعه را آغاز کرد.
گرچه از پیدایش پوند، دلار و دیگر ارزهای رایج ملل بزرگ توسعه یافته صدها سال میگذرد، اما سازماندهی و گسترش بازار از زمان آغاز خود متحمل دگرگونیهای چشمگیری شده است. با ایجاد ارزهای استاندارد توسط دولتها و افزایش مبادلات بینالمللی، بازار ارز خارجی «فارکس» در قرن ۱۷ میلادی در آمستردام شکل گرفت. گرچه ارز در ابتدا ابزاری برای مبادله و به دست آوردن کالاهای دیگر بود، اما به مرور زمان تغییر یافته و حالا به عنوان یک دارایی در نظر گرفته شده و با حجم مبادله روزانه معادل ۵ تریلیون دلار در دنیا، بزرگترین بازار جهان در نظر گرفته میشود. در تاریخ تحول پول اشکال اولیه آن مثل سکه، وابسته به ارزش ذاتی موادی که از آن ساخته میشدند بود؛ اما اسکناسهای کاغذی باید توسط داراییهای دیگر ضمانت میشد. از همان اوایل پیدایش، معمولترین دارایی برای ضمانت اسکناس، طلا بود که از لحاظ تنوع استفاده و زیبایی، مطلوب بود. بریتانیاییها اولین کسانی بودند که رسما معیار طلا را برای ارز خود در نظر گرفتند که اساس آن سکههای ایجاد شده توسط ضرابخانه سلطنتی بود. البته در حال حاضر پشتوانه ارز هر کشور، فقط به طلا وابسته نیست؛ بلکه توسط ارزش اعتباری دولتها و تعهد عمومی در پرداخت بدهیها و تعهدات آنها مشخص میشود. تاریخ تحول پول به عنوان وسیله فیزیکی و اکنون دیجیتال برای انجام مبادله همچنان ادامه خواهد داشت. با وجود محبوبیت همیشگی ارزهای فیزیکی، دولتها به دنبال راهی برای ایجاد پولهایی بودند که تولید آنها ارزانتر، پایداری آنها بیشتر و جعل آنها سختتر باشد. دولت استرالیا در دهه ۱۹۸۰، اسکناسهایی از جنس پلیمر پلاستیکی تولید کرد که به تدریج در کل جهان محبوب شد. همچنین قرن اخیر شاهد افزایش محبوبیت کردیت و دبیت کارت و خدمات انتقال الکترونیکی پول بوده است. در بعضی از موارد، استفاده از آنها نیاز به استفاده از پول فیزیکی را از بین برده است.در عین حال، بازرگانان در جستجوی راهی برای غلبه بر مساله بیثباتی و غیر قابل پیشبینی بودن ارزش ارزهایی که به تصمیمات سیاسی دولتها وابستهاند، ارزهای «دیجیتال» مانند بیت کوین را تجربه کردهاند که در یک محیط کاملا آنلاین و الکترونیک مبادله میشود. تاریخ نشان میدهد که به دلیل میل بشر به استفاده از ابزار فیزیکی برای مبادله، احتمال از بین رفتن اشکال سنتی پول وجود ندارد. اما در همین حال، توسعهها نشان میدهد که افراد و جوامع به دنبال تعاریف توسعهپذیر برای مفهوم پول هستند.
