بعضی از شرکت‌ها اقدام به طراحی اپلیکیشن‌هایی کردند که میتوان با آنها بصورت آنلاین به به آژانس‌های مجازی دسترسی داشت و از تاکسی‌های اینترنتی استفاده کرد حالا یک رقیب تازه داخلی دیگر هم جدی‌تر وارد ناوگان مسافربری شهر تهران شده است.
امروزه با پیشرفت تکنولوژی و فراگیر شدن اینترنت و گوشی‌های هوشمند ،
این اپلیکیشن‌ها کاری می‌کنند که تمام سطح شهر برایتان مثل یک آژانس باشد و راننده‌های خوب و مطمئن آژانس هرجایی که شما بخواهید، جلوی پایتان ترمز بزنند.
«تاکسی یاب» یا اینطور که تازگی‌ها اسمش را عوض کرده، «اسنپ»، یک برنامه تلفن همراه است که با کمک آن می‌توانید یک راننده مطمئن تاکسی را پیدا کنید و از خدماتش استفاده کنید.
اما پول کمتری هم بپردازید.
درست مثل یک آژانس اما با قیمتی به مراتب کمتر.
نیویورک تایمز طی گزارشی نوشت:
اوبر (Uber) سالها برنامه‌ای اجرا کرده که طی آن، مشتریان را شناسایی می‌کند.
به طور مشخص دولتی‌ها یا افرادی که مرتبط با نهادهای قانونی هستند جزو این مشتری‌ها هستند.
اوبر روش‌هایی را برای شناسایی مشتری‌های خاص خود دارد که در نوع خود جالب است، از جمله :
ایجاد یک فنس جغرافیایی در اطراف مکان‌های مربوط به مشتریان خاص
مانیتور کردن کاربرانی که به طور مداوم، اپ اوبر را باز و بسته می‌کنند
بررسی اطلاعات کارت اعتباری کاربر و شناسایی مواردی که به نهادهای مالی پلیس مربوط هستند
شناسایی تلفن‌های متعدد متعلق به یک شخص
بررسی پروفایل مشتری در شبکه‌های اجتماعی
بعضی از موارد بالا در حیطه تحلیل رفتار کاربر (User Behavior Analytics) قرار می‌گیرند، که شاخه مهمی در مانیتورینگ امنیت به حساب می‌آید.
با مرور قابلیت‌ها و ویژگی‌های اسنپ و اوبر شباهت بسیار زیادی در ارائه خدمات بین این دو سرویس اینترنتی دیده می‌شود که حالا به شدت با استقبال مردم تهران مواجه شده‌اند. هرچند که مخالفت‌های بسیاری هم در پی دارند.
با وجود اختلافات بسیار درباره حضور این نوع از سیستم سفرهای درون شهری اما به نظر می‌رسد محبوبیت آنها بین مردم اصلی‌ترین دلیل برای ناتوانی در توقف فعالیت آنها بخصوص از طرق قانونی است.
به هر حال نرخ پایین‌تر اسنپ و تپسی در ایران منجر نشد که تاکسی‌ها و آژانس‌ها نسبت به کاهش نرخ خود اقدام کنند تا فعالیت حمل و نقل در فضایی رقابتی در نهایت منجر به جلب رضایت مشتری شود.
بنابراین استقبال ار اسنپ و تپسی و تاکسی‌های اینترنتی بیشتر و بیشتر شد.
البته که این اختلاف‌ها درباره اوبر هم نمود پیدا می‌کند.
به عنوان مثال شکایت قانونی راننده‌های تاکسی‌های معروف سیاه لندن به دادگاه عالی مبنی بر عدم استفاده اوبر از تاکسی متر و در نتیجه غیر قانونی بودن راه به جایی نبرد تا دادگاه عالی رای به قانونی بودن فعالیت اوبر در کلان شهری مانند لندن بدهد.
در رأی دادگاه عالی لندن موضوع اینطور تعریف می‌شود که تاکسیمتر دستگاهی نیست که سیگنال‌های جی‌پی‌اس را دریافت کند و سپس دیتاهای آن را برای سروی در خارج از محدوده خودرو ارسال کند.
در واقع در این سیستم کرایه خودرو بر اساس داده‌هایی که به سرور اصلی ارسال می‌شود از جمله مسافت سفر و زمان آن محاسبه خواهد شد.
شاید ترس از تغییر، نداشتن اعتماد، عدم آگاهی کافی و یا هر چیز دیگری هست موجب شد روش‌های سریع و مدرن که شاید می‌بایست زودتر از اینها به ذهن خود تاکسیرانی می‌رسید جای خود را به روش‌های کهنه، قدیمی و کند بدهد.
اما محبوبیت این سیستم‌های آنلاین از سوی مخاطبان موجب شد انتقادهای تاکسیرانی نتواند مانع فعالیت آنها شود. چرا که در این سیستم راننده پورسانت کمتری پرداخت می‌کند و همچنین این امکان را دارد که مسیر بازگشت خود را با مسافری دیگر طی کند. کرایه ارزان برای کاربران هم استقبال از این سیستم‌ها را افزایش داد.
امکان دسترسی به اتومبیل در هر زمان و مکان
قیمت‌های پایین‌تر از آژانس و جابجایی مقرون‌به‌صرفه
دیگر نیازی به پرداخت نقدی نیست
دقیقا می‌دانید که خودرو چه زمانی به شما می‌رسد و می‌توانید زمان رسیدن خود به مقصد را تخمین بزنید
کیفیت سفر نسبت به تاکسی‌های معمولی بالاتر است
شما با یک شرکت طرف هستید و نه یک راننده، بنابراین می‌توانید توقع بیشتری داشته باشید
عموما رانندگان خوش‌برخوردترند
از دیگر مزایای این اپلیکیشن‌های تاکسی‌یاب میتوان به امتیازدهی که از سوی راننده و مسافر پس از پایان سفر انجام می‌شود، اشاره کرد. این شیوه امتیازدهی منجر به ایجاد سیستم نظارتی هوشمند می‌شود. از یک‌سو میانگین امتیاز کاربر به راننده تاثیر مستقیمی در افزایش تعداد سفر او دارد. رانندگانی که امتیازی بین ۴ تا ۵ می‌گیرند در اولویت سرویس‌دهی قرار می‌گیرند.
از سوی دیگر راننده نیز با انتخاب گزینه‌های بله و خیر، رضایت خود از یک مسافر را نشان می‌دهد.
امکان به اشتراک‌گذاری سفر و مشخصات راننده از دیگر مزایای استفاده از این اپلیکیشن‌ها است. دوستان یا خانواده کاربر می‌توانند مشخصات راننده، خودرو، مبدا، مقصد و مسیر را به صورت آنلاین دنبال کنند.
دو سال پس از تاسیس اسنپ، در تیرماه ۱۳۹۵ شرکت دیگری به نام تپسی فعالیت خود را آغاز کرد.
تاسیس و فعالیت چشمگیر این دو شرکت، رانندگان آژانس و تاکسی را دچار احساس عدم امنیت‌شغلی کرد. شاید مهم‌ترین دلیل آن ناآشنایی و عدم تمایل رانندگان به تکنولوژی و موبایل‌های هوشمند باشد. سازمان تاکسیرانی بارها با زیر سوال بردن امنیت این خدمات، فعالیت این دو شرکت را غیرقانونی و بدون مجوز خواند.
سیستم‌های تاکسی هوشمند برای راننده و کاربر معامله‌ای برد-برد محسوب می‌شود.
از سوی دیگر رانندگان آژانس از آنجا که مسافری برای مسیر بازگشت ندارند، به این سیستم‌ها پیوستند تا مسیر بازگشت خود را بدون مسافر طی نکنند. علاوه بر آن کمیسیون پایین‌تری هم از آنها کسر می‌شود.
اگرچه ممکن است آژانس‌ها هم مشتریان ثابت و قدیمی خودشان را داشته باشند، اما این عوامل موجب شد شرکت تاکسیرانی خود به فکر راه‌اندازی سیستمی به نام کارپینو بیفتد. کمی بعد اپلیکیشن دیگری به نام آژانسی ارائه خدمات آنلاین مسافربری را آغاز کرد و ممکن است در آینده تعداد این استارت‌آپ‌ها بیشتر هم شود و با ایجاد خدمات خاص و منحصربهفرد به رقابت با یکدیگر بپردازند.
به گفته سازمان تاکسیرانی در حال حاضر آنچه کارپینو را نسبت به دیگر شرکت‌ها متمایز کرده این است که تمامی خودروها دارای معاینه فنی و پروانه رسمی سازمان تاکسیرانی هستند. رانندگان باید دارای تاییدیه پزشکی و روانشناسی باشند. همچنین تمامی سرنشینان خودرو دارای بیمه هستند و از هم مهم‌تر ورود راحت به محدوده طرح ترافیک و زوج و فرد قیمت‌های این محدوده را نسبت به رقبا ارزان‌تر می‌کند.
به طور کلی باید اذعان کرد که چنین طرح‌هایی، سبب رضایتمندی مشتری و راننده شده است و برای هر دو معامله‌ای برد-برد محسوب می‌شود. از یک سو مسافر هزینه کمتری پرداخت می‌کند و خودروی بهتری نصیبش می‌شود و بر روی سفر خود کنترل دارد و در صورت عدم رضایت، از طریق واحدهای پشتیبانی می‌تواند پیگیر موارد باشد.
رانندگان نیز مسیرهای دلخواه خود را انتخاب می‌کنند و می‌توانند به عنوان شغل دوم، ساعت‌های خالی خود را با استفاده از این سیستم‌ها به کسب درآمد بپردازند. همانطور که پیش‌تر گفته شد، پرداخت پورسانت کمتر هم از دیگر مزایای این روش است.
اگر چه پیدا کردن عیب برای سیستمی چنین امن و پرمزیت امری دشوار است، اما ارائه و دریافت خدمات با استفاده از فناوری نوین، قطعا مشکلاتی هم به همراه دارد. به عنوان مثال سیاست Surge pricing در اوبر که بر اساس آن نرخ کرایه با توجه به میزان عرضه و تقاضا -تعداد اتومبیل و تعداد مسافر- محاسبه می‌شود، برای برخی از مسافران آزاردهنده است. چون گاهی به دلیل افزایش تقاضا، در زمان بارندگی و هوای سرد و در اوج ترافیک، نرخ کرایه می‌تواند دو یا سه برابر باشد.
یکی دیگر از عیوب استفاده از این روش این است که در بلندمدت برای مسافران صرفه اقتصادی ندارد. به دلیل ارزان بودن این سرویس، مشتری‌ها حتی برای مسیرهای کوتاهی که میتوان با پای پیاده پیمود، از تاکسی‌های هوشمند استفاده می‌کنند.
لغو سفر توسط راننده هم می‌تواند برنامه‌ریزی مسافر را با مشکل مواجه کند.
از آنجا که قوانین مربوط به استخدام راننده در شهرهای کوچک چندان سخت‌گیرانه نیست، نگرانی‌های امنیتی نیز از دیگر معایب این طرح نوین است.
همچنین، اگر چه افزایش تعداد راننده‌ها یک حسن محسوب می‌شود، اما از سوی دیگر می‌تواند به بی‌انگیزه شدن آنها بینجامد. چون امکان دسترسی به اپلیکیشن‌ها و استخدام در دیگر شرکت‌ها همواره وجود دارد.
یکی از عیوب این سیستم برای راننده‌ها تاثیر کاهش نرخ کرایه بر درآمد آنهاست. در شهرهای بزرگی همچون نیویورک، بسیاری از راننده‌ها برای خرید اتومبیل مدل بالاتر که گاهی هزینه‌ای ۷۰ هزار دلاری به دنبال دارد، تشویق می‌شوند. در صورت اجاره اتومبیل هم، باز راننده‌ها هستند که باید بخش مهمی از درآمدهای خود را صرف هزینه‌های مربوط به اتومبیل کنند. چون در نهایت این راننده‌ها هستند که به محبوبیت برند یا همان نام تجاری شرکت کمک می‌کنند.
آنها در حقیقت برای کسب درآمد بیشتر به این شرکت‌ها پیوسته‌اند اما در نهایت به دلیل افزایش تعداد زیاد راننده‌ها، درآمدشان کاهش می‌یابد، که به ساعات کاری بیشتر و خستگی، کاهش امنیت مسافران و ایجاد خطر برای راننده‌ها منجر می‌شود.
رقابت در قیمت اگرچه بیشترین ضرر مالی را به راننده می‌زند، اما برای صنعت تاکسیرانی هم مضر است. به عنوان مثال شرکت‌هایی نظیر اوبر و لیفت، خدماتی را به کاربران خود ارائه داده‌اند که حالا انتظار آنها را برای جابجایی با استفاده از لیموزین یا دیگر اتومبیل‌های مدل‌بالا با قیمتی حتی کمتر از تاکسی بالا برده‌اند.
در حال حاضر این شرکت‌ها در رقابت و نبرد شدیدی با یکدیگر هستند. در پشت صحنه اما این راننده‌ها هستند که بیشترین آسیب و ضرر را متحمل می‌شوند. که در نهایت می‌تواند منجر به کاهش کیفیت خدمات شود. رقابت این شرکت‌ها حتی موجب شده که قیمت اتومبیل‌های لوکس در شهری همچون نیویورک کاهش یابد. روند کاهش قیمت ممکن است به سود راننده‌ها باشد اما به کسانی که به شکلی سنتی خدمات تاکسی را ارائه می‌دهند، ضرر می‌رساند.
سخن آخر اینکه، در این سیستم سهولت در رفت‌وآمد و استفاده از وسایل نقلیه بر اساس نیازها از مزایایی است که نباید از آن چشم پوشید. این سیستم موفق شده است، نه تنها تمامی مزیت‌های تاکسی‌سرویس‌های سنتی را حفظ کند، بلکه بسیاری از چالش‌های آن سیستم را هم رفع کند.
از سوی دیگر، این این شرکت‌ها برای طیف وسیعی از افراد -از کسانی که اتومبیل شخصی ندارند تا آنهایی که با اتومبیل‌های لوکس خود وارد این کسب‌وکار شده‌اند- اشتغال‌زایی کرده‌اند.
وضع قوانین جدید در این سیستم هم به نفع راننده‌ها و هم مسافران است.
ازسوی دیگر اما ارائه خدمات ارزان و افزایش رقابت، مشکلات بسیاری را برای رانندگان تاکسی به وجود آورده است.
اوبر (Uber) یک سرویس هم سفری آنلاین مستقر در سان فرانسیسکو است که در ارائه خدمات جابجایی مسافر به صورت آنلاین پیشتاز این بازار بوده، در سال ۲۰۰۹ تاسیس شد. اما از سال ۲۰۱۲ به بعد سرویسی را ارئه داد که طی آن راننده می‌توانست برای استخدام در این شرکت از اتومبیل شخصی خود استفاده کند.
ارزیابی سابقه راننده و مشخصه‌های لازم برای اتومبیل از پیش‌نیازهای استخدام افراد در این شرکت است. به دنبال ارائه این خدمات، و به وجود آمدن رقابت آن هم با نرخی پایین‌تر، نارضایتی‌های بسیاری در میان رانندگان به وجود آمد. در حال حاضر اوبر در ۵۷۰ شهر دنیا فعالیت می‌کند.
اپ موبایل تلفن هوشمند به طور خودکار، مسافرین را با نزدیکترین راننده مرتبط می‌سازد و موقعیت مسافر را به راننده می‌فرستد. اوبر جزء اولین شرکت‌های تاکسی‌های اینترنتی می‌باشد. مشتریان از طریق اپ تلفن تقاضای سواری کرده و موقعیت راننده خود را ردیابی می‌کنند.
رانندگان اوبر از خودروی شخصی خود استفاده می‌کنند.
اپ اوبر به طور خودکار کرایه را محاسبه کرده و پرداختی را به راننده منتقل می‌کند.
دومین شرکت تاکسی اینترنتی دنیا لیفت (Lyft) نام دارد. لیفت در سال ۲۰۱۲ و در سان فرانسیسکو راه‌اندازی شده و شاید بتوان گفت رقیب جدی اوبر در کشور آمریکا است. Lyft در حدود ۳۰۰ شهر ایالات متحده آمریکا فعالیت نموده و روزانه حدود ۱ میلیون مسافر را جابه‌جا می‌نماید.
لیفت دارای ۵ سرویس مجزا بوده که به شرح ذیل می‌باشند:
این سرویس که سرویس عادی Lyft می‌باشد، به منظور جابه‌جایی مسافر تا سقف ۴ نفر قابل استفاده بوده و خودروهای موجود در این سرویس خودروهای سواری می‌باشند.
این سرویس همانطور که از نام آن پیداست جهت استفاده از خودروهای بزرگ‌تر SUV و جابه‌جایی مسافر به تعداد ۶ نفر می‌باشد.
در صورتی که نوع خودرو برای مسافر مهم باشد، انتخاب سرویس لوکس برنامه Lyft به کاربر این امکان را می‌دهد تا درخواست خود را از بین خودروهای لوکس ثبت نموده و از آنها استفاده کند.
اگر مسافران مایل باشند که خودروی درخواستی آنها علاوه‌بر لوکس بودن، حتما به رنگ مشکی نیز باشند، می‌توانند از این سرویس استفاده نمایند.
این سرویس، ویژه‌ترین سرویس Lyft بوده و ویژگی آن این است که خودروی درخواستی توسط مسافر، لوکس، مشکی و ۶ نفره خواهد بود. احتمالاً این سرویس برای سفرهای خاص کاری و یا مراسمات ویژه مانند عروسی مورد استقبال قرار خواهد گرفت.
تاکسی اینترنتی گت (Get) که دفتر مرکزی آن در شهر لندن واقع شده، در حال حاضر در بیش از ۱۰۰ کشور دنیا فعالیت دارد. یکی از ویژگی‌های منحصربهفرد این تاکسی اینترنتی، این است که هزینه سفر با آن همواره ثابت بوده و نسبت به شرایط تغییر نمی‌کند. شاید این ویژگی را بتوان همزمان به عنوان مزیت و عیب Get دانست چرا که دیگر اپلیکیشن‌ها، نسبت به شرایط آب و هوایی و یا ترافیک نرخ را محاسبه و اعلام می‌نمایند و گاهی این محاسبات به نفع راننده یا مسافر بوده و گاهی نیز به ضرر یکی از آنهاست.
تاکسی اینترنتی گرب که محصول کشور مالزی است، فعالیت خود را در سال ۲۰۱۲ در همین کشور آغاز نمود و اکنون فعالیت خود را در ۱۰۰ کشور دیگر ادامه می‌دهد. گرب بیش از ۷۵۰۰۰ راننده و ۴ میلیون مسافر داشته و خدمات زیر را در حوزه‌ی حمل و نقل به مخاطبان خود ارائه می‌دهد:
این سرویس، شامل خودروهای معمولی گرب بوده و میتوان گفت پرمصرف‌ترین خدمات این تاکسی اینترنتی می‌باشد.
در صورتی که مسافران بخواهند از موتور برای سفرهای کوتاه و داخلی خود استفاده کنند، استفاده از سرویس گرب بایک این امکان را به آنها خواهد داد.
این سرویس، به منظور انجام امور ارسال کالا خدمات منحصربه‌فردی به کاربران خود ارائه داده و با هزینه‌های بسیار مناسب، اقدام به جابه‌جایی لوازم می‌نماید.
کشور چین به عنوان پرجمعیت‌ترین کشور جهان نیز از غافله راه‌اندازی تاکسی اینترنتی عقب نمانده و در این زمینه تاکسی اینترنتی دیدی (Didi Taxi) را راه‌اندازی نموده است. دیدی تاکسی فقط در کشور چین فعالیت دارد که البته به نظر می‌رسد با دارا بودن حدود ۵۵۰ میلیون کاربر در کشور خود، نیازی به گسترش فعالیت در کشورهای دیگر را ندارد. دیدی تاکسی در سال ۲۰۱۲ و الگوبرداری از تاکسی اینترنتی اوبر فعالیت خود را آغاز کرد.
کشور هند به عنوان دومین کشور پرجمعیت دنیا نیز، در سال ۲۰۱۰، جمعیت ۱.۳ میلیارد نفری خود را از مزایای تاکسی اینترنتی بهره‌مند ساخت؛ تاکسی اینترنتی اولا (Ola Cabs) یکی دیگر از برندهای فعال در این صنعت بوده که صرفا در کشور هند فعالیت نموده و با تعداد کاربر ۱۲۵ میلیون نفر، جزء پرمخاطب‌ترین تاکسی‌های اینترنتی جهان می‌باشد. تاکسی اینترنتی اولا ویژگی جالبی را به خدمات خود افزوده و آن هم ارائه اینترنت رایگان به مسافران داخل خودرو می‌باشد؛ شاید بتوان گفت همین عامل بسیار مهم در تاکسی‌های اینترنتی، میزان استفاده از آن را به طرز چشمگیری افزایش می‌دهد.
جا دارد در اینجا در بین تاکسی‌های اینترنتی کشورهای مختلف به بی تاکسی (Bitaxi) ترکیه و ایزی تاکسی (Easy Taxi) برزیل نیز اشاره کنیم. قطعا تعداد پلتفرم‌های تاکسی اینترنتی در دنیا بسیار زیاد بوده و هر کشور سرویس منحصربهفرد خود را دارا است. ضمنا می‌توانید در مقاله بهترین تاکسی‌های آنلاین دنیا بیشتر با نمونه‌های خارجی این دسته آشنا شوید.
بابه وجود آمدن تاکسی‌های مبتنی بر نرم‌افزار، صنعت تاکسیرانی دستخوش‌تغییرات بسیاری شد و مسافران برای همیشه با دست تکان دادن به تاکسی‌ها و تماس گرفتن با تاکسی‌سرویس‌ها و منتظر ماندن برای اتومبیل‌ها خداحافظی کردند. شرکت‌هایی نظیر اوبر این امکان را فراهم آوردند تا تنها با داشتن یک موبایل هوشمند، مسافرها سفری امن و راحت برای خود فراهم آورند.
