رانندگی با موتورسیکلت نیازمند آمادگی جسمانی، مهارت کافی و تمرکز است که بدون رعایت آن ها، رانندگی ایمن امکان پذیر نمیباشد. موتورسوار به دلیل استفاده از تمامی اعضای بدن در رانندگی به ویژه دست و پا در اهرمهای کنترلی، باید از سلامت جسمانی مناسب بهره مند باشد.داشتن اعضای سالم، در کنترل وسیله نقلیه اهمیت ویژه ای دارد.
موتورسواران دست کم باید به کلاه ایمنی، کاپشن، شلوار مناسب، دستکش و چکمه مجهزه باشند. هر کدام از این موارد، به حفاظت بخشی از بدن کمک می کنند.
موتورسواران ( چه راننده و چه ترک نشین) از سرنشینان یک اتومبیل آسیب پذیرتر هستند، آسیب پذیرترین اعضاء بدن در موتورسواری عبارتند از: سر، دستها و پاها، البته احتمال آسیبرسی به دیگر اعضای بدن نیز همواره وجود دارد. به عنوان نمونه، گاهی اوقات وارد شدن شن و ماسه از سطح راه به پوست بدن موتورسوار، موجب آسیب دیدگی می شود.
استفاده از لباس مخصوص، راننده و ترک نشین موتورسیکلت را در برابر آسیبهای احتمالی محافظت میکند و در بیشتر موارد صدمات را کاهش می دهد. همچنین، ایمنی راننده و ترک نشین موتورسیکلت را در شرایط بد آب و هوایی نیز افزایش می دهد.
اگر این لباس ها از رنگ روشن تهیه شده باشدف توجه سایر استفاده کنندگان از راه را بهسوی راننده موتورسیکلت جلب میکند. ممکناست قیمت لباسهای مخصوص موتورسیکلتسواری گران باشد، ولی در مقایسه با درد و ناراحتیهای ناشی از تصادفات ارزش چندانی ندارد. حتی خراشیدگی ناشی از تصادفات ساده را که در اثر آن شن و ماسه به پوست بدن وارد می شود دست کم نگیرید.
کاپشن، شلوار و به طور کلی لباس موتورسوار باید داری ویژگی های زیر باشد:
– در برابر باد محافظت کند.
– در آن راحت باشد.
– لباسن نباید آنقدرگشاد باشد که در برابر جریان هوا آویزان شده موجب جنبش زیاد و یا پف کردن لباس گردد .
– لباس تنگ نیز باعث انسداد و محدود شدن جریان خون می شود.
– همه دست و پا را بپوشاند.
– در برابر گرما، سرما، خاک و شن محافظت نماید.
– اگر به هر دلیلی موتور واژگون شود و سوار با زمین برخورد نماید، مانع ایجاد خراشیدگی بر روی بدن شود.
– موتورسوار را در برابر اجزای متحرک یا داغ موتورسیکلت همچون پرهها و لوله اگزوز محافظت نماید.
بیشتر لباسهای ویژهی موتورسواری از جنس چرم است. البته مواد دیگری هم وجود دارد که در برابر خراشیدگی همانند چرم مقاوم است. با توجه به اینکه این مواد جایگزین چرم هستند، هنگام انتخاب لباس دقت کنید که با آن راحت بوده هنگام رانندگی بتوانید واکنش مناسب و درست داشته باشید، اطمینان پیدا کنید هنگامی که برروی زین موتورسیکلت مینشینید، احساس آرامش کنید، از این لباس تنها هنگام موتورسواری استفاده کنید.
راننده و ترکنشین موتورسیکلت باید هنگام موتورسیکلت سواری از کلاه ایمنی استاندار استفاده کنند. طبق قوانین و مقررات، موتورسواری بدون استفاده از کلاه ایمنی ممنوع است.
یک کلاه ایمنی بخشی از تجهیزات ایمنی ویژه موتور سیکلت سواری است که به منظور محافظت از اصلی ترین و مهم ترین عضو بدن یعنی سر طراحی شده است.
در بسیاری از سوانح رانندگی، کلاه ایمنی جان شما را نجات خواهد داد. در صورتی که بر اثر حادثه، کلاه ایمنی شما آسیب دید آن را تعویض کنید، چرا که کلاه ایمنی آسیب دیده مقاومت لازم برای ضربات بعدی را نخواهد داشت، کلاه ایمنی را از کسی قرض نگیرید و آن را به کسی قرض ندهید.
مطالعات نشان می دهد در هر پنج تصادف موتور سیکلت، دست کم یکی منجر به صدمه از ناحیه سر و گردن می شود که بدترین نوع آسیب در تصادف موتور سیکلت است.
آسیب گردن موتورسوار همانند سر بسیار خطرناک است، صدمات سر و گردن موتورسواران از عمده آسیب های شایع و مرگبار در بین آن ها است. برخی از موتورسواران تصور می کنند کلاه ایمنی زاویه دید آن ها را هنگام رانندگی محدود می کند، بنابراین تمایلی به استفاده از کلاه ایمنی ندارند و برخی دیگر نیز تنها در مسافت های طولانی از کلاه ایمنی استفاده می کنند.
کلاه ایمنی استاندارد به راننده موتورسیکلت امکان می دهد تا اطراف خود را تا مسافت مورد نیاز به خوبی ببیند. کلاه ایمنی باید دست کم تا ۱۰۵ درجه به هر طرف، تامین میدان دید نماید. خاطر نشان می ساد که زاویه دید مفید انسان به هر طرف ۹۰ درجه است.
هرگز از کلاه ایمنی دست دوم استفاده نکنید، زیرا شما هیچ گونه اطلاعاتی از نحوه استفاده یا نگهداری آن ندارید. همچنین نمیدانید آیا به کلاه ایمنی دست دوم بر اثر حادثه ضربه ای وارد شده است یا خیر.
هنگام خرید کلاه ایمنی بیشتر دقت کنید. کلاه استاندارد کلاهی است که دارای مجوز سازمان ملی استاندار ایران باشد.
شاخص استاندار بودن یک کلاه ایمنی، وجود برچسب آرم استاندار رسمی کشور برروی کلاه است. طلق جلوی کلاه ایمنی نیز باید استاندار باشد. انواع کلاه ایمنی با قیمت های مختلف در بازار وجود دارد. پس زمان لازم را برای انتخاب بهترین و مناسب ترین آن صرف کنید.
در شکل دو نوع کلاه ایمنی نشان داده شده است:
۱ -کلاه ایمنی سع ربعی
۲ – کلاه ایمنی کامل و تمام رخ
بهترین کلاه، کلاه ایمنی تمام رخ و کامل است که سر و صورت موتور سوار را از باد، گرد و خاک، آلودگی، باران، حشرات و سنگریزه حفظ می کند و باعث توجه کامل راننده به راه می شود.
کلاه ایمنی از نوع جلو باز صورت و چشم های موتورسیکلت سوار را محافظت نمی کند. ورود سنگریزه یا گرد و غبار به چشم موتورسیکلت سوار در هر سرعتی می تواند موجب آزار چشم، از دست دادن دید و در نتیجه از دست رفتن تعادل و کنترل موتورسیکلت شود، کلاه تمام رخ هنگام بارندگی، شرایط بهتر، راحت تر و ایمن تری را برای شما فراهم می نماید.
اندازه کلاه ایمنی باید به نحوی باشد که روی سر شما چفت شود، اگر سایز کلاه ایمنی خیلی بزرگ تر از سر شما باشدف بدیهی است هنگام برخورد یا تصادف، به خوبی از شما محافظت نخواد کرد. البته اندازه کلاه نیز نباید آن قدر کوچک باشد که وارد کردن سر به آن امکان پذیر نباشد.

طلقهای شفاف جلوی کلاه ایمنی بهترین محافظ برای چشم موتورسوار است. شیشه یا طلقهای جلوی کلاه ایمنی نباید دارای موج یا حباب باشند تا موجب کاهش دید موتورسوار شوند.عینکهای معمولی توانایی محافظت از چشم و صورت موتورسوار را ندارند. اینگونه عینکها چشمهای موتورسوار را در برابر آب محافظت نمیکنند.
محافظ چشم و صورت باید ویژگیهای ویژهای داشته باشد مانند:
– از جنس شیشه و مواد شکننده نباشد.
– دارای خراشیدگی نباشد.
– امکان جریان هوا در آن ممکن باشد تا بخار احتمالی روی شیشه، دید را مختل نکند.
– باعث تیره و تار شدن دید شما نشود.
– نحوه بسته شدن روی سر موتورسوار طوری باشد که به راحتی نیفتد.
هنگام موتور سواری از پوشیدن کفشهای گشاد که جذب پا نبوده و یا دارای حلقه و بندهای بلند و آویزان هستند خودداری نمایید چرا که ممکن است هنگام رانندگی با اهرمهای کنترلی همچون پدال ترمز درگیر شوند.
پوتین های چرمی و نایلونی ضخیم از بهترین نوع پوشش برای پاهای موتورسیکلتسوار است. این پوتینها به علت استحکام کافی، قوزک پای موتورسیکلت سوار را محافطت میکند.
در بیشتر تصادفات موتورسیکلت، دستوپای موتورسوار بر اثر کشیده شدن بر سطح راه آسیب میبیند. چکمه ها بصورتی طراحی و ساخته شدهاند که در حوادث رانندگی در پای موتورسوار باقی می مانند (از پا خارج نمیشود) و همین موجب افزایش ضریب ایمنی پای موتورسوار می شود. سایر کفش ها ممکن است به راحتی از پای موتورسوار خارج شوند. هنگام تصادف از بغل یا واژگونی، اولین قسمتی که بیشتر آسیب می بیند ساق و مچ است که چکمه می تواند از آنها محافظت نماید.
دستکش ویژهی موتورسواری، با گرم نگاه داشتن دستهای موتورسوار، قدرت عمل راننده برای به کارگیری و سایل کنترل موتورسیکلت از قبیل دستهگاز، اهرم ترمز، اهرم کلاچ و فرمان را آسانتر میکند.
دستکشهایی که مخصوص موتورسیلکت طراحی شدهاند، میتوانند دستهای شما را در برابر ضربات، خراشیدگیها یا پرتاب سنگ و شن تا حدود زیادی محافظت کنند. دستکشهایی از جنس چرم یا مواد با عمر و مقاومت بالا برای این منظور مناسبند و در بعضی از انواع دستگشهای موتورسیکلت، لایه چرمی مخصوصی پشت آن در نظر گرفته میشود که به کمک آن موجود بر روی محافظ صورت را زدود.
در خصوص دستکش موتورسواری به موارد زیر دقت کنید:
– باتوجه به محیط کاری و نوع استفاده، از دستکش مناسب استفاده کنید.
– ضخامت و جنس دستکش باید به نحوی باشد که کنترل شما روی اهرم ها از بین نرود.
– بندها یا چسبهای دستکش را نباید آن قدر سفت نمود که گردش خود در دستها کاهش یابد.
موتورسیکلت ها به خاطر شرایط خاصی که دارند به ویژه در شب ممکن است به خوبی دیده نشوند. از این رو موتورسواران باید مطمئن شوند که برای سایرین قابل مشاهده هستند. شما میتوانید میزان دیده شدن خود را با استفاده از روشهای زیر افزایش دهید:
– هنگام موتورسیکلت سواری از لباسها ویا کاپشنهایی با رنگ روشن از قبیل نارنجی، قرمز و زرد استفاده کنید. رنگهای فلورسنتی نیز باعث خواهد شد که رانندگان، شما را بهتر ببینند.
– نوارهای شبرنگ روی بدنه موتورسیلکت، کلاه ایمنی و لباس، شما را در معرض دید سایر رانندگان قرار می دهند.
– سرنشین موتورسیکلت نیز همانند راننده آن نیازمند تجهیزات ایمنی و مناسب میباشد. تجربه و آمار تصادفات نشان میدهد که سرنشین یک موتورسیکلت هنگام وقوع خطر، بیش از راننده آن در معرض آسیب میباشد.