همانطور که می دانید گوشت و تخم مرغ در کشور مصرف بسیار بالایی دارند و به همین جهت نیز نیز واحدهای مرغداری زیادی هم اکنون مشغول به فعالیت میباشند. کسب و کار پرورش مرغ از آن دست مشاغلی است که درآمد بسیار خوبی دارد. اما متأسفانه در طی سال های اخیر به دلیل افزایش هزینه های تولید میزان سودهی این صنعت افت شدیدی پیدا کرده است.
همانطور که می دانید گوشت و تخم مرغ در کشور مصرف بسیار بالایی دارند و به همین جهت نیز نیز واحدهای مرغداری زیادی هم اکنون مشغول به فعالیت میباشند. کسب و کار پرورش مرغ از آن دست مشاغلی است که درآمد بسیار خوبی دارد. اما متأسفانه در طی سال های اخیر به دلیل افزایش هزینه های تولید میزان سودهی این صنعت افت شدیدی پیدا کرده است.
با این حال با یک برنامه مدیریتی صحیح و به شرط استفاده از تجهیزات کم مصرف و پربازده و رعایت استانداردهای بهداشتی هنوز هم میتوان در صنعت مرغداری کشور به سودهای قابل توجهی دست یافت.
در نظر داشته باشید که هزینه احداث مرغداری گوشتی با مرغداری تخم گذار متفاوت می باشد. همچنین میزان سودهی و هزینه های ثابت نیز در این دو روش کاملا با یک دیگر متفاوت هستند. افزون بر این نحوه پرورش و نحوه خوراک دهی مرغ گوشتی با مرغ تخمگذار و دوره تولید آن با هم کاملا متفاوت می باشد. همچنین هزینه ساخت مرغداری با ظرفیت های یکسان در مناطق مختلف متفاوت خواهد بود.
لازم به ذکر است که در شرایط نابسامان اقتصادی براورد حداقل هزینه لازم به برای احداث مرغداری بسیار سخت می باشد ولی با شناخت پیش نیازهای این صنعت تا حدودی می توان سرمایه مورد نیاز را تخمین زد.
در این مقاله از وبلاگ دکتر قشلاق در مورد حداقل هزینه مورد نیاز مرغداری و پیش نیازهای مهم این کسب و کار توضیحات ذکر شده است.
برای به دست آوردن حداقل هزینه تأسیس مرغداری ابتدا لازم است که پیش نیازهای مهم این شاخه از کشاورزی را توضیح دهیم. مهمترین پیش نیازهایی که برای ساخت مرغداری لازم می باشند شامل موارد زیر است:
اخذ مجوز
زمین مرغداری
محوطه سازی
ساختمان مرغداری (احداث سوله و …)
تجهیزات و لوزام مرغداری
انشعابات و تأسیسات آب و برق و گاز
وسایل نقلیه
وسایل اداری
متفرقه
در قدم اول باید طرح توجیهی خود را به جهاد کشاورزی برای گرفتن جواز مرغداری ارائه دهید. طرح پیشنهادی باید شامل جزئیات کامل از میزان سرمایه گذاری و میزان تولید باشد که توسط کارشناسان آماده میشود. برای گرفتن مجوز پیش نیازهای دیگری هم لازم می باشد که مثلا یکی از آنها زمین است که باید حداقل ۰.۵ هکتار وسعت داشته باشد. همچنین اخیر برای واحدهای کمتر از ۱۰۰۰۰ قطعه مجوز احداث صادر نمیشود.
برای احداث یک مرغداری با ظرفیت پرورش ۲۰۰۰۰ قطعه مرغ تقریبا به ۱ هکتار زمین نیاز می باشد.
ممکن است برای تأمین سایر مخارج احداث مرغداری قصد گرفتن وام را داشته باشید. ولی بهتر است که سراغ وام گرفتن برای احداث مرغداری نروید، چراکه میزان سود در این صنعت معلوم نیست و تابع نیاز بازار و قیمت روز نهاده های تولید می باشد.
در برخی مواقع ممکن است در اثر یک بیماری همه گیر و… مصرف مرغ در بازار به شدت کاهش پیدا کند که نتیجه آن ارزان تر شدن قیمت نهایی مرغ خواهد بود. همچنین ممکن است بر اثر نوسانات ارزی به یکباره قیمت نهاده های تولیدی افزایش پیدا کند و در نتیجه هزینه های تولید را افزایش دهد. بنابراین اگر همان ابتدا با وام گرفتن این کسب و کار را شروع کنید استرس کاریتان و ریسک ورشکستگی بسیار بالا خواهد بود.
تقریبا میتوان گفت که ۳۰ درصد سرمایه اولیه باید بابت تهیه زمین مرغداری خرج شود. مرغداری ها در مناطق غیر مسکونی و در حومه شهرها و با رعایت فاصله استاندارد از دیگر واحدهای تولید و سایر دامداری ها و مرغداری ها احداث میشوند. ساختمان مرغداری به شکل سوله بوده و برای نگهداری دان، داروها ، اتاق مدیریت و اتاق پرسنل، نگهبانی و … باید اتاقک های جداگانه ای در نظر گرفته شوند.
ساختمان مرغداری به شکل سوله طراحی میشود. برای تهویه بهتر سالن مرغداری معمولا سوله آن را به شکل سقف قوسی و دهانه ۲۰ متری طراحی میکنند تا تهویه بهتر انجام گیرد.
در مرغداری ها تهویه بسیار حائز اهمیت بوده و برای این منظور از سیستم های مختلف و هواکش های زیادی بهره گرفته میشود.
هزینه ساخت سازه و سوله مرغداری با توجه به متراژ و مصالح مورد استفاده و نوع عایق آن قابل پیش بینی نیست.
لازم به ذکر است که در سال های اخیر هزینه ساخت سالن مرغداری برای بیشتر افراد مقرون به صرفه نمی باشد به همین منظور افراد واحدهای تعطیل شده و یا از کار افتاده را کرایه و یا خرید نموده و با بازسازی آن مجدد خط تولید مرغ گوشتی و یا تخمگذار را راه اندازی میکنند.
بهتر است که محلی را برای ساخت سالن مرغداری در نظر گرفت که به شبکه برق و انشعابات آب و گاز دسترسی داشته باشد. در غیر اینصورت هزینه زیادی باید برای تأمین آب و برق و گاز پرداخته شوند. مرغداری ها معمولا از برق ۳ فاز صنعتی بهره میبرند. سوخت گاز و یا گازوئیل نیز برای تأمین انرژی گرمایی در فصل های سرد نیاز اساسی مرغداران میباشد.
همچنین طیور آب زیادی در طول روز مصرف میکنند که این آب باید قابل شرب و فاقد آلودگی باشد. بیشتر مرغدارن با حفر چاه آب و تصفیه آن، آب مصرفی مرغداری را تأمین میکنند.
در زمان تأسیس مرغداری می توان گفت که بیشترین هزینه ها صرف خرید تجهیزات و ماشین آلات محل مرغداری میشود. بدون استفاده از تجهیزات مرغداری عملا در این زمینه نمی توان موفق شد و لازم است که حتما تجهیزات مناسب برای تهیه و انتقال دان، سیستم های گرمایشی و سرمایشی، سیستم های تهویه، خط آبخوری و دانخوری، سیستم روشنایی، تجهیزات کنترلی برای تنظیم دما و رطوبت و تهویه و … استفاده شود.
از آنجایی که خرید دان آماده قیمت بیشتری دارد بنابراین برای کاهش هزینه های تولید لازم است که از دستگاه هایی همچون آسیاب، بالابر و میکسر برای تهیه دان مصرفی مرغ ها استفاده شود.
همچنین در مرغداری ها در دوره های مختلف از انواع هیترها استفاده میشود. پرکاربردترین سیستم های گرمایشی مورد استفاده در مرغداری ها شامل جت هیتر و کوره هوای گرم می باشد که در انواع گازسوز، گازوئیلی و دوگانه سوز طراحی میشوند.
برای تأمین برق مرغداری نیز لازم است که حتما از ژنراتور در زمان های قطعی برق بهره برد. چرا که خاموشی کوتاه مدت سیستم های تهویه و یا سیستم های گرمایشی و یا سرمایشی به سرعت باعث تلف شدن مرغ ها خواهد گردید. سیستم های سرمایشی مرغداری نیز بیشتر در کنار سیستم های تهویه و با استفاده از هواکش مرغداری و پد سلولزی طراحی میشوند. لازم به ذکر است که در فصل های تابستان از هواکش ها و سیستم کولینگ پد و در فصل زمستان نیز از پنجره تهویه و یا پنجره اینلنت در مرغداری ها بهره گرفته میشود.
بعد از ساخت مرغداری و تکمیل تجهیزات داخل آن لازم است که سرمایه مشخصی نیز برای مخارج هزینه های جاری کنار گذاشته شود. در هر دوره تولید لازم است که قبل از جوجه ریزی داخل سالن به طور کامل ضدعفونی شود و تجهیزات داخل آن نیز سرویس شوند. همچنین در هر دوره هزینه ای صرف خرید جوجه های یک روزه خواهد شد.
برخی مرغداران توسط دستگاه جوجه کشی و تخم نطفه دار به تولید انبوه جوجه یک روزه می پردازند که آن نیز نیاز به خرید تخم های نطفه دار و چندین ماشین جوجه کشی صنعتی بزرگ دارد.
در هر دوره هزینه زیادی صرف دان مورد نیاز جوجه ها میگردد. همچنین هزینه دارو و واکسن ها نیز به جمع هزینه های تولید اضافه میشوند. سایر هزینه های جاری شامل هزینه های تأمین سوخت و انرژی و هزینه کارگران و حمل و نقل و… می باشد.
در کشورعزیزمان ایران صنعت مرغداری بعد از صنعت نفت بیشترین میزان سرمایه گذاری را به خود اختصاص داده و حتی در برخی موارد ظرفیت تولید گوشت و تخم مرغ نیز بیش از نیاز بازار میباشد. اما با این حال کماکان سرمایه گذاران و کار آفرینان جدید به این حوزه ورود پیدا میکنند.
صنعت مرغداری در صورت رعایت اصول مهم این صنعت سود بسیار خوبی نصیب فعالان این عرصه میکند. ولی ریسک از دست رفت سرمایه نیز در این مسیر وجود دارد. به خصوص که مرغداران با یک حیوان زنده سروکار دارند و لازم است که تا اتمام دوره از آنها در برابر بیماریهای شایع و کشنده (که تعدادشون هم زیاد میباشد) جلوگیری نمایند.
بر اساس تحقیقات به عمل آمده برای احداث یک واحد مرغداری با ظرفیت تولید ۲۰ هزار قطعه گوشتی به سرمایه ای بالغ بر ۲.۵ الی ۳ میلیارد تومان نیاز می باشد. دوره تولید نیز با احتساب زمان ضدعفونی و آماده سازی سالن تقریبا ۵۰ الی ۶۰ روزمی باشد. در مرغداری های سنتی که مرغ ها بر روی بستر پرورش داده میشود هر سال می توان ۵ دوره تولید داشت. اما در مرغداری هایی که از سیستم پرورش در قفس بهره می برند تا ۷ دوره نیز می توان به تولید مرغ گوشتی پرداخت.
میزان سود حاصل در عرصه مرغداری قابل پیش بینی نبوده و کاملا تابع قیمت دان و نیاز مصرفی بازار می باشد. اگر قصد فعالیت در این عرصه را دارید پیشنهاد میکنم قبل از شروع تمامی جوانب آن را بررسی نموده و بعد از تحقیق کامل وارد عمل شوید.
