عکاسی در لغت به معنای روش عکاسی و عکسبرداری است و همچنین به عمل و شغل عکاس نیز گفته می‌شود.این هنر در اکثر زبان‌های جهان فتوگرافی خوانده می‌شود که ترکیبی از دو کلمهٔ یونانی فتو به معنی نور و گرافی به معنی ثبت یا نگارش است.بنابراین، فتوگرافی به معنای نقش کردن با نور است.
عکاسی یعنی ثبت و ایجاد یک تصویر؛ که در دو مرحله انجام می‌شود: نخست، بدست‌آوردن تصویر به وسیلهٔ دوربین و ثبت آن روی نگاتیو (فیلم) یا گیرنده تصویر الکترونیکی و دوم، ظاهر کردن تصویر مخفی حاصل از دوربین عکاسی و پایدارکردن آن. در این فرآیند، دریافت و ثبت نور بر روی یک سطح حساس به نور، مانند نگاتیو یا گیرنده تصویر، باعث می‌شود الگوهای نوری بازتابیده شده یا ساطع شده از اشیا بر روی سطح حساس به نور (نقره کلرید یا گیرنده) تأثیر گذارد و باعث ثبت تصاویر گردد.
عکاسی دارای سه جنبهٔ علمی، صنعتی و هنری است؛ به‌عنوان یک پدیدهٔ علمی متولد شد، به‌شکل یک صنعت گسترش یافت و به عنوان هنر تثبیت شد. عکاسی توسط یک فرد کشف و تکمیل نشده‌است، بلکه نتیجهٔ تلاش بسیاری از افراد در زمینه‌های مختلف و اکتشافات و نوآوری‌های آنان در طول تاریخ است و سال‌ها قبل از اختراع عکاسی، اساس کار دوربین عکاسی وجود داشته‌است اما اولین تصویر لیتوگرافی نوری در سال ۱۸۲۲ میلادی توسط مخترع فرانسوی، ژوزف نیسه فور نیپس تولید شد و پس از آن توانست عکسی دائمی از طبیعت به نام اصطبل و کبوترخانه را خلق کند. او با همکاری لوئی داگر، آزمایش‌هایی را بر ترکیبات نقره براساس یافته‌های یوهان هاینریش شولتز انجام دادند و داگر در سال ۱۸۳۷ توانست روش داگرئوتایپ را اختراع کند.
تئوری عکس رنگی سه‌رنگ، توسط جیمز کلرک ماکسول در سال ۱۸۵۵ پیشنهاد شده بود. برپایهٔ نظریهٔ او، نور مرئی از سه رنگ اساسی قرمز، سبز و آبی، تشکیل شده‌است. پس فیلمی از سه لایه ساخت که هر لایهٔ آن نسبت به یکی از سه رنگ‌های اولیه حساس بود و توانست نخستین عکس‌رنگی را در سال ۱۸۶۱ به ثبت برساند.
جورج ایستمن در سال ۱۸۸۴ میلادی فیلم رول را که فیلمی از جنس پلاستیک آغشته به امولسیون ژلاتینی است را ابداع کرد و با ساخت دوربین جعبه‌ای در سال ۱۸۸۸، عکاسی را برای مردم عادی مقرون به صرفه نمود و تحول مهمی در عکاسی ایجاد کرد. ادوین لند نوعی دوربین آنالوگ ظهور فیلم فوری موسوم به دوربین پولاروید را اختراع کرد که بلافاصله پس از عکسبرداری، نسخهٔ چاپ‌شدهٔ عکس را پرینت می‌کردند و عکس گرفته‌شده یک دقیقه بعد و در مدل‌های جدیدتر تا چند ثانیه بعد، قابل رویت بود.
در عکاسی آنالوگ، باید تمامی تدبیرات اعمّ از: اصلاح رنگ، نور و کنتراست را قبل از نوردهی انجام داد. چون تقریباً بعد از نوردهی و ظهور فیلم، در این خصوص کار زیادی نمی‌شود انجام داد. ظهور در عکاسی به معنای مواجهه دادن فیلم عکاسی یا کاغذ عکاسی با مواد شیمیایی است که باعث تبدیل شدن فیلم به یک تصویر منفی (نگاتیو) یا مثبت (اسلاید)، و یا کاغذ به تصویر عکس می‌شود در حالی که عکاسی دیجیتال به فرآیند ثبت تصاویر به وسیلهٔ دریافت و ثبت نور برروی سطح حساس به نور سنسور الکترونیکی گفته می‌شود. الگوهای نوری بازتابیده شده یا ساطع شده از اشیاء بر روی سطح حساس به نور سنسور تأثیر می‌گذارد و باعث ثبت تصاویر می‌گردد.
پیدایش اولین دوربین عکاسی به اتاق تاریک بر می‌گردد . در حقیقت اتاق تاریک منجر به پیدایش عکاسی و دوربین عکاسی شد . اتاق تاریک عبارت از اتاقی است بی هیچ پنجره . هیچ نوری به آن راه ندارد مگر از طریق روزنه‌ای که بر یکی از دیوارهای اتاق تعبیه شده . تصاویر یا چشم‌اندازهای روبروی روزنه به صورت وارونه بر دیوار روبرویش بازتاب می‌یافت .
قبل از میلاد مسیح دانشمندان به خاصیت سوارخ کوچک و انتقال تصویر خارج به طور وارونه بر سطح دیوار مقابل در یک اتاق تاریک پی برده بودند، روزنه کوچک حالت یک عدسی را ایجاد می‌کرد . ارسطو (۳۲۲-۳۸۴ ق م ) صحبت هایی از امکان ثبت شکل خورشید را از خلال سوراخ کوچک اشاره می کند ، ابن هیثم در قرن یازدم میلادی وسیله‌ای را به نام جعبه تاریک در مشاهده کسوف استفاده کرده بود ، الحسن (۱۰۳۸-۹۰۵ ) دانشمند عرب شرحی از اتاق تاریک می‌دهد که با آن کسوف های خورشید را می‌دیدند.
در سال ۱۳۴۲ آلکساندرین موفق به ابتکار و اختراعی شد و آن جعبه‌ای بود با یک سوراخ کوچک که تصویر بیرون را از روزنه به ضلع مقابل منتقل می‌کرد و نام آن را ابسکورا Obscura گذاشت. لئوناردو داوینچی نقاش ایتالیایی (۱۴۳۵ – ۱۵۱۹ ) به دقت در یادداشت‌های خود جزئیات و خاصیت اتاق تاریک را شرح می‌دهد ، ژروم کاردان در سال ۱۵۵۰ یک عدسی ساده بر روی سوراخ کوچک آبسکورا اضافه می‌کند ، وجود عدسی باعث می شد تا تصویر به صورت واضح و دقیق تر بر روی ضلع مقابل بیافتد. دانیل باربارو اهل ایتالیا و استاد دانشگاه پادوا در سال ۱۵۶۸ دیافراگم را به سوراخ آبسکورا اضافه کرد و بدین سان نور وارده تحت کنترل درآمد . جیوانی باتیستا دلاپورتا در سال ۱۵۵۸ فایده عدسی را در سوارخ اتاق تاریک برای هنرمندان تشریح می‌کند . در لاتین Camera به معنی اتاق است. به تدریج جعبه‌های آبسکورای بزرگی ساخته شد که با یک آینه ۴۵ درجه تصویر بیرون را بر روی شیشه مات منتقل می‌کرد و هرکس می توانست از مناظر و اشیا به خارج طرح کاملی به دست آورد . همچنین اتاق‌های تاریک بزرگی به اندازه مختلف ساخته شد . در قرن ۱۸ آینه ی ۴۵ درجه هم به اتاق‌های بزرگ اضافه شد و تصویر بر روی زمین نقش بست . این دستگاه ابزاری دقیق برای طراحی کار نقاشان شده بود ، چنانچه ورمیر در هلند و گاردی در ایتالیا از این وسیله برای طراحی استفاده کردند ، جعبه ی سوارخ دار اولین دوربین عکاسی بود که بوجود آمد و آرام آرام تکمیل شد .
در قرن ۱۷ ، دوربین های مدرن ، به وسیله درک بی نقصی که آیزاک نیوتن و کریستین هیگن از مفاهیم نوری و فرآیند های ساختن شیشه های لنزی با کیفیت بالا ارائه کردند ، پا به عرصه وجود گذاشتند .
اولین عکس در تاریخ ۱۸۲۶ به جوزف نییپس منسوب است این عکس در مدت ۸ ساعت نوردهی ثبت شده است و به عنوان اولین عکس شناخته می‌شود. سرانجام ویلیام تالبوت نخستین کسی بود که توانست عکسهای مثبت هم بردارد ، عکس‌هایی که ثابت و دائمی هم باقی می‌ماندند . این رویداد در سال ۱۸۳۵رخ داد.
در سال ۱۸۸۷ ایستمن دوربین کداک را اختراع کرد ، در این دوربین از یک فیلم پلاستیکی ( نیترات سلولز ) آغشته به امولسیون ژلاتینی استفاده شده بود ، و با آن فیلم می شد در حدود ۱۰۰ عکس گرفت ، اما اشکال عمده آن این بود که فیلم را همراه با دوربین برای چاپ و ظهور و ثبوت به مرکزی که این مراحل در آنجا انجام می شد بفرستند ، از این تاریخ عکاسی وارد مراحل جدیدی شد.شاید بتوان کداک را پایه گذار عکاسی نوین دانست ، بسیاری از ابداعات و نوآوری‌های عکاسی توسط این شرکت انجام شد، از نوآوری‌های این کمپانی می‌توان دوربین‌های پلاروید را نام برد که عکس را در لحظه چاپ و ظهور می‌کرد .
