یکی از قدیمی ترین مشاغلی که بشر به وسیله آن توانسته است بخش اعظمی از نیازهای غذایی خود را توسط آن تامین کند ، شغل دامپروری و پرورش حیواناتی نظیر گوسفند ، گاو و بز بوده است . در ادامه توضیحاتی تکمیلی را در این خصوص بیان می‌کنیم .
پرواربندی به معنای تغذیه دام لاغر ، سبک وزن ، جوان و تبدیل آن دام چاق در طی یک مدت مخشص می‌باشد . سود بدست آمده از طریق فروش دام‌های پرورار شده باید همیشه از هزنیه‌های نگهداری بیشتر باشد تا این کار صرفه اقتصادی داشته باشد
در ایران نژادهای گوشتی زیادی مانند نژاد مغان ، قزل و… برای کار پرواربندی گوسفندی مناسب هستند. این شغل علاوه بر بازده ای اقتصادی که دارد باعث کاهش چشمگیر سطح بیکاری در مناطق خاصی مانند مناطق روستایی و عشاری می‌باشد. کسانی که می‌خواهند وارد شغل پرواربندی گوسفندی شوند باید ابتدا با دانش و آگاهی نسبتا مناسبی شروع به کار کنند . زیرا این شغل نیازمند مراقبت‌های شبانه روزی است که سختی‌ها مخصوص به خود را نیز دارد.
در کار پروراربندی هزینه‌های غالب صرف خرید علوفه خواهد شد . تهیه این علوفه نکات زیادی از جمله خوش خوراک و مغذی بودن را دارد که دامپروران گرامی باید توجه ویژه ای به این امر داشته باشند. استفاده از مشورت‌ها کارشناسان و دامپزشکان می‌تواند باعث افزایش چشمگیر سطح راندمان در کار پروراربندی شود .
توجه به ایجاد جایگاه مناسب در دوران پروار ، تهیه آب تمیز ، داشتن کارگرانی دلسوز، مدیریت صحیح و رعایت اصول بهداشتی از دیگر نکات مهم در کار پرواربندی گوسفندان می‌باشد.
گوسفند جزو آن دسته از حیواناتی اهلی است که از گذشته‌های بسیار دور مورد توجه بشر قرار گرفته و انسان‌ها توانسته‌اند از طریق پرورش و نگهداری این گونه مفید از حیوانات و احشام بخشی از نیازهای مهم خود را تامین کنند. امروزه اشخاصی که در شغل دامداری و دامپروری مشغول فعالیت هستند می‌توانند از طریق فروش گوشت، محصولات لبنی و فروش پشم گوسفند درآمد نسبتا خوبی را کسب کنند.
گوسفنداری شاخه‌ای مهم از صنعت دامپروری می‌باشد که از طریق آن می‌توان محصولات لبنی و گوشتی مختلفی را تولید کرد و همچنین منبع کسب درآمد برای قشر زحمت کش و تقریبا ضعیف جامعه روستایی و عشایری است.
همانطور که می‌دانید وارد شدن به هر حوزه ی شغلی بی دغدعه و مشکل نیست و حوزه پرورش و نگهداری از حیواناتی نظیر گوسفند نیز این قاعده مستثنی نمی باشد اما همین شغل می‌تواند برای کسانی که از روش‌های نوین دامپروری استفاده می‌کنند نیز بسیار درآمدزا و موفقیت آمیز باشد.
اگر شما نیز به دنبال افزایش تولید محصولات خود هستید باید این نکات را مد نظر قرار بدهید چرا که هر چقدر نرخ تولید بالاتر رود حساسیت دام چه از لحاظ سلامت و چه از لحاظ تغذیه‌ای بیشتر می‌شود و نیازمند مراقبت‌های دقیق تری است.
برای اینکه در این حوزه کسب و کار موفق باشیم باید به چند مورد توجه کنیم . برای اینکه بتوانید تولید بیشتری داشته باشید یقینا باید فعالیت صحیح بیشتری نیز انجام دهید . اگر مدیریت درستی برای کسب و کار دامپروری خود داشته باشید می‌توانید حتی از فروش روده‌های گوسفندان نیز درآمد کسب کنید.
انتخاب و خریداری بره و گوسفندان گله از نژادهای مرغوب و متناسب با هر منطق جغرافیایی.
آماده سازی انبار ، سیلو و یا ساخت سکو مناسبی جهت نگهداری علوفه در جایگاه نگهداری دام ها
آماده سازی محیطی مناسب جهت نگهداری از دام ها
استفاده از مواد مغذی در طول پرواربندی گوسفندان
در طول مراحل پرواربندی حتما از اشخاص با تجربه کمک بخواهید
حتما از دکتر دامپزشک جهت معاینه گوسفندان گله استفاده نمایید
سعی کنید در انتخاب گوسفندان از نژادهای که قابلیت چند قلوزایی دارند استفاده نمایید.
داشتن سرمایه کافی نیز می‌تواند به شما برای رسیدن هرچه زودتر به سود مناسب کمک شایانی کند .
به سمتی حرکتی کنید که بهره برداری‌های سنتی خود را به بهره برداری‌های صنعتی و مدرن سوق دهید.
حتما اصول بهداشتی لازم را در دامداری‌های خود رعایت کنید. و از شیوع بیماری‌ها پیشگیری نمایید. این بداین معنا است که شما باید شدت کارهایی محافظتی از گله خود را افزایش دهید .
به صورت مرتب و صحیح دامداری خود را ضدعفونی کنید .
قبل از ورود تجهیزات و خودروها به مجتمع دامداری آنها را تمیز نمایید .
با رعایت نکات ایمنی برای گند زدایی می‌توانید از دستگاه شعله افکن استفاده کنید .
لباس ، کفش ، لوازم ، چرخ‌های خودرو هایی که به مکان‌های آلوده رفت و آمد دارند می‌تواند سبب شیوع بیماری‌های خطرناکی در گله شما شوند، لذا سعی کنید آنها قبل از ورود به جایگاه ضدعفونی کنید .
میش‌های گله شما باید در طول زمان بارداری و حتی قبل از آن با بهترین و کامل ترین نوع علوفه تغذیه شوند .
برای گوسفندان خود آب تمیز و بدون هیچ نوع آلودگی تهیه کنید.
علوفه خود را با مواد معدنی کامل به خصوص سلنیوم غنی کنید.
از نگهداری جیره گله در انبارهای مرطوب و گل آلود خودداری نمایید.
همیشه دمای محیط نگهداری انان را بررسی کنید زیرا سرما و یا گرما و حتی رطوبت تاثیرات بسیار بدی بر روند کار شما می‌گذارد.
در فصل جفت گیری نسبت تعداد قوچ به میش‌های گله خود را از لحاظ تعدادی در نظر بگیرید.
آخورها را باید حتما برای جلوگیری از ایجاد کپک و آلودگی‌های مختلف تمیز و ضدعفونی کرد.
اگر دامی در گله شما دچار مشکلات از قبیل کم اشتهایی ، کم تحرکی و غیره شد حتما برای درمان و ریشه یابی مشکل بلافاصله اقدام کنید زیرا این کار از هدر رفت انرژی و سرمایه شما به شدت جلوگیری می‌کند.
در هنگام خرید دام زنده برای گله خود سن دام را نیز مد نظر قرار دهید. برای شناسایی اینکار می‌توانید از صاحب دام سن را بپرسید و یا از روی دندان‌های دام مورد نظر سن تقریبی را حدس بزنید.
یکی دیگر از اساسی ترین مسائل این است که متاسفانه برخی از دامپروران هدر رفت زمان را در نظر نمی گیرند. به این صورت که آنها می‌توانند با بکارگیری روش‌های اصولی زمان به نتیجه رساندن فعالیت اقتصادی خود را کاهش دهند. این مسئله به صورت مستقیم نیز صرفه اقتصادی را به همراه خواهد داشت.
توجه داشته باشید که حداقل شدن قیمت خوراک مورد نیاز دام به خصوص برای گوسفند به معنی به حداکثر رسیدن نرخ سودهی نمی‌باشد.
به شدت از ایجاد لجن و کود بسیار در کف جایگاه دامداری خود جلوگیری به عمل آورید زیرا این اتفاق باعث ایجاد تنش و بیماری در گله دام‌های شما می‌شود.
توصیه می‌شود که دامداری‌های کم بازده و خرد با یکدیگر تجمیع شوند و به سمت صنعتی شدن پیش بروند زیرا این کار مزایای زیادی از جمله سرشکن شدن هزینه‌ها را دربردارد.
به دنبال نژادهایی باشید که مقاومت و سازش خوبی در برابر شرایط مختلف محیطی و بیماری‌ها داشته باشند .
از مهم ترین اقداماتی که هر دامدار باید سالانه آن را انجام دهد بحث سم چینی گوسفندان به وسیله قیچی مخصوص می‌باشد که برای افزایش بهره وری آنها تاثیرات مثبتی را به وجود می‌آورد .
برای اینکه مدیریت بهتر در گله خود داشته باشید می‌توانید گوسفندان خود را به وسیله یک پلاک مشخص نمایید و اطلاعات هر راس را در یک سیستم ثبت کنید.
برای تشخیص آبستنی گوسفندان گله خود می‌توانید از سونوگرافی استفاده کنید .
همیشه نرخ تبدیل علوفه به گوشت گله خود را بررسی نمایید .
برای کاهش روش‌های انتقال بیماری و از بین بردن مگس‌ها می‌توانید تله مگس را در محیط دامداری خود نصب نمایید .
برای پیشگیری از ازدحام گوسفندان در هنگام خوراک دهی که گاهی اوقات این شلوغی گوسفندان در محل آخور ، منجر به ریزش علوفه نیز می‌شود . توصیه می‌شود قبل از ورود گوسفندان به جایگاه آخورها را پر کنید .
مسلما هر مجتمع دامپروری که قادر باشد نرخ ضریب تبدیل غذایی خود را بالاتر ببرد از سود دهی بیشتری برخوردار می‌شود .
معولا مدت زمانی که برای پرواربندی در نظر می‌گیرند چیزی در حدود ۱۰۰ روز می‌باشد . پایان پرواربندی ، زمانی مشخص می‌شود که ضریب تبدیل دام کاهش بیابد و دیگر مصرف علوفه گران قیمت برای آنان کار اقتصادی نباشد .
اگر در گله شما بره ای به دنیا آمد باید به چند مورد توجه داشته باشید .
مهم ترین چیز این است که مطمئن شوید که بره‌ها به اندازه کافی غذا می‌خورند و رفتارهای معمولی دارند . یعنی آنها هوشیار هستند و قادر هستند بر روی پاهای خود بایستاند.
یکی از دلایل مهمی که اغلب افراد در ابتدا ورود به هر شغلی به آن نسبتا بی توجه هستند ، بهره بردن از تجربه‌های موفق در هر صنعت می‌باشد. امروزه با توجه به رشد سریع اطلاعات و فناوری سایت بازار گوسفند با این هدف تاسیس شده است که بتواند نقشی هر چند کوچک در بهبود روند رشد صنعت دامپروری داشته باشد . و با معرفی راهکارها و روش‌های مناسب باعث افزایش نرخ بهره وری در این حوزه شود.
اگر در ابتدا کار خود در رشته دامپروری هستید در انتخاب گله و نژادی اولیه خود بسیار دقت کنید متاسفانه تصور خیلی‌ها این است که این کار چندان مهم نیست و هر نژادی قابلیت پرورش با بیشترین میزان سودهی را دارا است . اما تجربه و بررسی‌ها چیز دیگری را نشان می‌دهد . هر منطقه و هر نژاد ویژگی‌های خاص خود را دارند که آنها را می‌تواند منحصر به فرد کند.
نوع جنسیت گوسفند انتخابی از لحاظ جنسیت برای کار پرواربندی زیاد اهمیت ندارد. البته این امر تا حدود زیادی وابسته به شرایط و قیمت‌های گوسفندان نیز می‌باشد .
سعی کنید برای انتخاب گوسفندان و دام‌های گله خود نژادهای چند قلوزا و اصلاح شده را به دلیل منافع طولانی مدت انتخاب نمایید .
همانطور که ذکر شده این گونه‌ها دامی به تعداد زیادی از نژادها تقسیم بندی شده‌اند که برای بر اساس اهداف تولیدی مختلف در شرایط آب و هوایی متنوع سازگاری یافته‌اند . منظور از سازگاری گوسفندان با شرایط محیطی متفاوت این است که شما می‌توانید نژادهای خاصی از این حیوان را در مناطق کوهستانی و سرد شمال اروپا تا مناطق خشک آفریقا و اسیا بدون مشکل پرورش دهید و سود کسب کنید .
فراهم کردن شرایط محیطی مساعد برای پرورش دام اهمیت فراوانی دارد .
حتما گوسفندان و سایر دام‌های خود در معرض نور خورشید به مقدار کافی و روزانه قرار دهید .
کف جایگاه باید حتما خشک باشد برای اینکار می‌توانید از خاک اره یا پوشال تازه استفاده کنید
فضای جایگاه باید بدون پشه و مگس باشد . و یا حداقل تعداد آنها را به حداقل رسانید .
همیشه سعی کنید از نان خشک برای تغذیه دام هایتان استفاده نمایید .
ضدعفونی کردن محیط نگهداری دام برای حفظ سلامت آنها بسیار مهم و ضروی می‌باشد که برای این کار می‌توانید از سم‌های حشره کش و دستگاه شعله افکن بهره ببرید .
به صورت کلی گوسفندان می‌توانند مسیر راه‌های طولانی را طی کنند . این خاصیت باعث می‌شود دامداران به سادگی این حیوانات را به مناطق ییلاقی و قشلاقی مورد نظر خود انتقال دهند
کفش‌ها و چرخ‌های خودروها را قبل از ورود به مجتمع دامپروری حتما ضدعفونی کنید تا حد الامکان راه شیوع بیماری از این طریق گرفته شود
یکی از بهترین و کامل ترین راه‌های پیشگیری و مقابله با مریضی‌های واگیریدار و غیر واگیر در حوزه دامپروری گوسفندی واکسینه کردن تمام گوسفندان طبق یک برنامه مدون و دقیق می‌باشد.
گاهی اوقات اهمال کاری در انجام برخی از موارد و نکات ذکر شده می‌تواند برای دامداران عزیز که زحمات زیادی متحمل می‌شوند خسارات جدی را پدید آورد . پس توصیه می‌شود حتما این مسائل دامپروری را رعایت کنید و به آنها پایبند باشید.
توصیه می‌شود از تلقیح مصنوعی که امروزه روشی رایج در دامپروری‌های مدرن می‌باشد استفاده کنید. تلقیح مصنوعی باعث جلوگیری از انتقال بیماری ، اصلاح ژنتیکی و صرفه جویی اقتصادی می‌شود .
بازار محصولاتی که تولید می‌کنید را آنالیز و بررسی کنید . همانطور که می‌دانید قیمت محصولات دامی تولید شده در بعضی از فصول سال بیشتر از سایر فصول می‌باشد . پس سعی کنید در زمانی که قیمت‌ها افزایش پیدا می‌کند حداکثر تولید خود را به فروش برسانید. حتی در بعضی از شهرها قیمت این محصولات به نسبت پایین تر از سایر شهرها می‌باشد پس سعی کنید به دنبال مشتری مناسب بگردید .
اگر در منطقه ای که شما در حال پرورش دام و تولید محصولات دامی هستید نرخ خرید پایین می‌باشد نگران نباشید چون می‌توانید از بازار هدف بزرگتری نظیر کلان شهرها استفاده کنید .
با تولید محصولات دامی درجه یک می‌توانید برای خود مشتریان ثابتی را پیدا کنید که دوست داشته باشند همیشه از شما خرید کنند.
در شغل دامپروری به دنبال دانش و اطلاعات به روز و کافی باشید .
مدیریت جیره امری است که باعث به وجود آمدن تمایز بین یک دامدار با تجربه و حرفه ای با یک دامدار سنتی و البته کم تجربه می‌شود . دامداران موفق با استفاده برنامه های
جیره بندی هم قیمت تمام شده علوفه کاهش می‌دهند و هم سبب افزایش میزان رشد دام می‌شوند
گوسفند یکی از مهم ترین حیوانات اهلی می‌باشد که قابلیت خوردن انواع علوفه کوهی و دشتی را دارا می‌باشد . اطمینان حاصل کردن از مواردی همچون سالم بودن علوفه چراگاهی ، غنی بودن و به مقدار کافی وجود داشتن نوع این گیاهان برای حفظ بازدهی بسیار مهم می‌باشد . بهتر است اگر اطلاعات دقیقی از این موارد ندارید با یک متخصص اصول تغذیه دام مشورت کنید .
از گذشته‌های دور شغل دامپروری و دامداری جزو مشاغل بسیار سخت و طاقت فرسا محسوب می‌شود. دامدار در این شغل مجبور است به صورت شبانه روزی از دام‌های خود محافظت و نگهداری نمایید و این بدان معنا است که این افراد محبور به تحمل زحمات و هزینه‌های زیادی برای این امر هستند . اما امروزه روش هایی برای کاهش دادن این مشکل .در حال شکل گیری است . به صورت حتمی آینده دامپروری در گرو به کاربردن فناوری‌ها و تجیهزات نوین می‌باشد . دامداری‌های هوشمند روشی جدیدی برای نگهداری و پرورش این حیوانات محسوب می‌بشود .
این مجتمع‌های دامپروری مجهز به دوربین‌های مداربسته پیچیده ، حسگرهای مختلف و میکروفون و… می‌باشد .استفاده از این تجهیزات علاوه بر تمام مزیت‌های ذکر شده ، باعث افزایش چشمگیر نرخ راندمان در این صنعت می‌شود.
حسگر‌ها و دوربین‌های پیشرفته به وسیله هوش مصنوعی که دارند می‌توانند کوچک ترین حرکات این حیوانات را زیر نظر بگیرند و به محض اینکه رفتاری غیر عادی را حس کنند ، هشدار می‌دهند .
البته شایان ذکر است که به کارگیری این روش‌ها بسیار جدید است و در بعضی از کشور‌ها محققان در حال تلاش برای بهبود روند کارایی این سیستم‌ها می‌باشند .
