آلیاژهای روی از قرنها پیش استفاده میشدهاست. کالاهای برنجی که به ۱۰۰۰-۱۴۰۰ سال پیش باز میگردند در فلسطین پیدا شدهاند و اشیاء رویی با ۸۷٪ روی در ترانسیلوانیا ما قبل تاریخ یافت شدهاند. به خاطر نقطه جوش پایین و واکنش شیمیایی این فلز (روی جدا شده دود شده و قابل دست یابی نبود) خصوصیات واقعی این فلز در زمان باستان مشخص نشده بود. ساخت برنج به رومیها نسبت داده شده و مربوط به ۳۰ سال پیش از میلاد میباشد. آنها کالامین و مس را با یکدیگر در بوته آهنگری حرارت میدادند که در این عمل اکسید روی در کالامین کاهش میافت و فلز روی آزاد توسط مس به دام انداخته میشد و به شکل آلیاژ در میآمد. برنج بدست آمده یا در قالب ریخته میشد یا با چکش به شکلهای مختلف در میآمد.
استخراج و تصفیه روی نا خالص در ۱۰۰۰ سال پیش از میلاد مسیح در هند و چین صورت میگرفتهاست. در غرب نیز کشف فلز روی به Andreas Marggraf آلمانی در سال ۱۷۴۶ بر میگردد. شرح تولید برنج در اروپای غربی در کتابهای آلبرتوس مگنوس در سال ۱۲۸۴ به چشم میخورد. این فلز در قرن ۱۶ به میزان قابل توجه شناخته شد. Agricola در سال ۱۵۴۶ اعلام کرد که وقتی که سنگ معدن روی گداخته میشود فلز سفید میتواند منقبض شود و دیواره کوره را بتراشد. او در نوشتههای خود به این مسئله نیز اشاره کرد که فلزی شبیه آن به نام Zincum در Silesia تولید میشدهاست. پاراسلیوس (متوفی به سال ۱۵۴۱) اولین کسی در غرب بود که گفت Zircum فلزی جدید است که در مقایسه با فلزات دیگر خواص شیمیایی جداگانهای دارد. نتیجه آن است که فلز روی زمانی شناخته شده که Margaraf کشفیاتش را شروع کرد و در حقیقت فلز روی دو سال زودتر توسط شیمیدان دیگری به نام Anton Von Swab تجزیه شده و بدست آمده بود. اما تحقیقات Margraaf جامع تر بود و بخاطر تحقیقات این دو شخص آنها به عنوان کاشفین روی شناخته میشوند. قبل از کشف تکنیک غوطه وری سولفید روی Calamine تنها منبع معدنی فلز روی بودهاست.
روی برای آبکاری الکتریکی فلزها استفاده میشود تا از زنگ زدگی آنها جلوگیری کند.روی در آلیاژهایی نظیر برنج Nickel Silver فلز ماشین تحریر فرمولهای مختلف لحیم نقره آلمانی و…. بکار میرود. برنج بخاطر استقامت و مقاومت در برابر زنگ زدگی و خوردگی کاربردهای وسیعی دارد. روی به طور گسترده در صنعت خودرو سازی در Die Castingها استفاده میشود. روی لولهای به عنوان قسمتی از محتوی باتریها مورد استفاده قرار میگیرد.
اکسید روی به عنوان رنگ دانههای سفید در رنگهای آبی و همچنین به عنوان فعال کننده در صنعت Rubber استفاده میشود. به عنوان Over the counter ointment به صورت لایه نازکی بر روی پوست بی حفاظ صورت و بینی استفاده میشود تا از کم شدن آب پوست جلو گیری کرده و در برابر آفتاب سوختگی در تابستان و باد زدگی در زمستان از پوست محافظت کند. استفاده از آن برای کودکان در هر مرحله از عوض کردن کهنه کودک توصیه شده زیرا از تحریکات پوستی جلوگیری میکند. کلرید روی به عنوان بوگیر و همچنین محافظ چوب نیز مورد استفاده قرار میگیرد. سولفید روی در رنگدانههای درخشان، برای تولید عقربههای ساعت و موارد دیگری که در تاریکی میدرخشد استفاده میشود.
محلولهای ضد عفونی کنندهای که از Calamine ساخته شده و ترکیبی از Zn-Hydroxy-Carbonate و سیلیکات است برای درمان جوشهای پوستی استفاده میشود. فلز روی شامل ویتامینهای مورد مصرف روزانه و مواد معدنی نیز میباشد و با توجه به فلزات دیگر این فلز دارای خاصیت ضد اکسیداسیون است که از پیری زود رس پوست و مفصلهای بدن محافظت میکند. با بررسی خواص روی به این نتیجه رسیدهاند که این عنصر میتواند به بهبودی بعد از عمل جراحی سرعت بخشد. Zinc Gluconate Glycine از قرصهای مکیدنی برای درمان سرما خوردگی و التهاب دهان و لوزهها میباشد.
ما ۲۰ تا ۴۰ درصد میزان روی موجود در غذا را جذب میکنیم. غذاهایی مانند گوشت قرمز، ماهی، مرغ و بوقلمون، آمادهترین شکل قابل دسترس روی قابل جذب هستند. روی موجود در سبزیجات کمتر برای بدن ما قابل دسترس است و فیبر سبزیجات به تنهایی میزان روی را که قابل جذب و استفاده است کمتر میکند. محصولات لبنی و تخم مرغ دارای میزان نسبتاً خوبی روی هستند اما جذب روی از این مواد مشکلتر است.
غذاهای زیر بهترین منبع قابل استفاده روی است:
صدف نرم تن(غنیترین منبع)، گوشت قرمز، میگو، خرچنگ و دیگر ماهیهای صدف، منابع دیگر روی که کمتر قابل جذب است شامل لوبیا، نخود چشم سیاه، سویا، بادام زمینی) غلات کامل، فیبرو، توفو، مخمر آبجو، سبزی پخته شده، قارچ، لوبیا سبز و دانه کدو است.
نکته دیگر در مورد مصرف روی و بیماران دیابتی این است که تأثیر انسولین به طور مستقیم با روی در ارتباط است. میزان عنصر روی در پانکراس افراد سالم دو برابر دیابتیها است که میتواند نشانه نقش آن در تولید انسولین باشد. مشاهده شدهاست که نقصان روی در خون باعث هیپو انسولینیمیا (کاهش انسولین خون) میشود. کمبود روی به صورت مزمن و دائمی صدمه بزرگی به یاختههای بتا پانکراس که انسولین ترشح میکنند، میزند و در سنین بالا، افراد دارای کمبود طولانی مدت روی میتوانند دچار دیابت نوع ۲ بشوند. به طور کلی میتوان گفت که در خون اکثر افراد مبتلا به دیابت، کمبود روی دیده میشود و متأسفانه دفع روی در ادرار آنها مشاهده میشود.
بنابر این رساندن روی اضافی به بدن بیماران دیابتی ضروری است. فقر روی به ویژه در دیابتیها زخمهای مزمن ورید پا را ایجاد میکند که گاهی منجر به قطع انگشتان یا پا میشود. با دادن روی اضافی نه تنها زخمهای دیابتی زودتر ترمیم شده بلکه علاوه بر آن سطح سیستم ایمنی نیز افزایش مییابد.
