صنایع دستی چین داخل را نشانه می رود
خریداران خیلی كم از این فروشگاه ها، به خصوص آنها كه محصولات اعلا می فروشند، دیدن می كنند.وضعیت هنرها و صنایع دستی چین این چنین است . در چند دهه گذشته صنایع دستی چین بازارهای خارجی را هدف گیری كرده بود و شكوفایی و سقوط آن كاملا به این بازارها مربوط می شد.
هر کسی به سادگی تحت تاثیر هنرهای خیره کننده و صنایع دستی چینی در فروشگاه های پکن، شانگهای و دیگر شهرهای چین قرار می گیرد: زینت آلات از جنس یشم ، چینی آلات ، سوزن دوزی و حکاکیهای طلا همه جا هستند. خریداران خیلی کم از این فروشگاهها، به خصوص آنها که محصولات اعلا می فروشند، دیدن میکنند. وضعیت هنرها و صنایع دستی چین این چنین است . در چند دهه گذشته صنایع دستی چین بازارهای خارجی را هدف گیری کرده بود و شکوفایی و سقوط آن کاملا به این بازارها مربوط می شد.
اوایل دهه ۵۰ میلادی ، یعنی کمی پس از تاسیس جمهوری خلق چین ، تقاضای بالای خارجی به توسعه و پیشرفت صنایع دستی این کشور کمک کرد. رونق این بخش با «انقلاب فرهنگی » (از سال ۱۹۶۶ تا ۱۹۷۶) با وقفه ناگهانی رو به رو شد. در همان زمان ، صنایع دستی که بیشتر از الگوهای تزئینی سنتی و اشکال تاریخی تشکیل شده بود، به عنوان پس مانده های چین قدیم به کنار رانده شد. صنایع دستی چین ، اواخر دهه ۷۰ میلادی دوباره زنده شد و تولید بعضی محصولات با طرح های سنتی از سر گرفته شد و اشتهای مصرف کنندگان خارجی را برانگیخت . در نتیجه سیل سفارش ها به چین سرازیر شد. گردشگران خارجی که از چین دیدن می کردند با چمدان های پر از صنایع دستی این کشور به خانه بازمی گشتند. این مسئله کمک کرد تا دوباره صنایع دستی چین رونق بگیرد.
عمده شرکت های بزرگ صنایع دستی کنونی چین ، در همان دوره شکل گرفتند. مقادیر زیاد آثار با کیفیت در این دوره به مبادلات خارجی اصلی بدل شدند. اما طولی نکشید که دوباره دوره کسادی آغاز شد و تعداد زیادی از پخش کنندگان صنایع دستی به دلیل فروش بسیار کم تعطیل شدند. از همه بدتر این که ، استادان هنرمند بسیار سخت می توانستند شاگردی از نسل جوان پیدا کنند تا مهارت خود را به او یاد دهند چرا که جوانان از این شغل ها پرهیز می کردند و بیشتر به دنبال شغل های پردرآمد بودند. با وجود آن که بازار صنایع دستی در داخل رونق گرفته و به عنوان مثال چند استاد سفالگری در آن کار میکنند و محصولات آنها در بعضی مناطق خریداران زیادی دارد، صنایع دستی چین هنوز باید از شرایط سخت عبور کند.
وابستگی بیش از حد به بازارهای خارجی مهمترین عامل شکست است . کاهش شدید تقاضای بین المللی برای صنایع دستی چین که از اواخر دهه ۸۰ میلادی آغاز شد، تاثیر قابل ملاحظه ای بر این صنعت گذاشته است . وضعیت ناامیدکننده صنایع دستی این کشور با شکست تلاش برای انتقال تمرکز فروش از بازار خارجی به بازار داخلی چند برابر شد. در نتیجه ، طراحی و تولید هنوز هم طبق ذائقه خریداران خارجی انجام می شد که منجر به وضعیت کنونی شد: زنجیره تولید کامل شامل تحقیق ، طراحی ، انتخاب موضوع و تولید، به صورت یکنواخت قدیمی باقی ماند. طبیعتا خلاقیت سرکوب شد.
بخش صنایع دستی همچنان نگاهی به پدیده مهمی داشت که در چین به وقوع می پیوست . به عنوان مثال ، با توجه به رشد سریع اقتصادی عموم چینی ها، امروز نسبت به گذشته ، بهتر غذا می خورند، بهتر لباس می پوشند و سرپناه بهتری دارند. به همین دلیل افزایش انکارناپذیری در خرید صنایع دستی به چشم می خورد تا زندگی زیباتر شود. تغییرات اساسی در ذائقه زیباشناختی چینی ها پدید آمده است . جوان ترها، به خصوص به دنبال چیزی هستند که به بیان شخصیتشان کمک کند. آنها به جای آثار پرزرق و برق به دنبال کارهای ساده و زیبا هستند. در مقابل همه اینها، صنایع دستی چین هنوز آثار کلیشه ای و پرزرق و برق با مضامین سنتی و به تعداد انبوه تولید می کند. صنایع دستی چین باید به سمت بازار داخلی و تمرکز بر کالاهایی که نظر خریداران داخلی را جلب می کند تغییر جهت دهد. صنایع دستی نوعی از هنرهای تجسمی است و باید از قوانین هنری تبعیت کند. با این حال این آثار بخشی از صنعت هستند بنابراین باید با دقت و ظرافت برای بازار مصرف هدف گیری کنند.
اگر به طراحی و بازاریابی صنایع دستی دقت کنیم ، درمی یابیم که مصرف کنندگان مختلف روش ها، ذائقه ها، مواد، بافت و چیزهای گوناگون را می پسندند. هر محصول یا کالا پیش از درک ارزش های زیباشناختی و اقتصادی، باید مقبولیت بازار را کسب کند. برای این کار مواد جدید، روش و تکنیک های جدید و تنوع بسیار لازم است . این مواد به خصوص در تولید آثار به سبک مدرن بسیار ضروری هستند. در سالهای اخیر بعضی اصرار دارند که تکنیک و مواد بعضی از انواع صنایع دستی باید تغییر کنند. آنها عقیده دارند صنایع دستی باید به دست شخص هنرمند ساخته شود تا کیفیت بالای هنری آن تضمین شود.
این نظر یکطرفه و به کلی مردود است . همه کالاهای صنایع دستی را نمی توان با دست ساخت . انتخاب این که هر کالایی چگونه تولید شود باید بر اساس موقعیت ها و شرایط اختصاصی باشند. در گذشته صنایع دستی به طور عمده برای خریداران میانسال و پیر تولید می شد. آنها این اشیا را به عنوان وسیله تزئینی جمع می کردند درحالیکه به نظر می رسد جوان ترها از صنایع دستی در زندگی روزمره بهره میبرند. اکنون نسل جوان چین به خریداران اصلی صنایع دستی این کشور بدل شده اند. به همین ترتیب تقاضا برای صنایع دستی مناسب برای زندگی روزمره به سرعت افزایش می یابد. برای هماهنگ کردن این نیازها چاره ای نیست جز این که صنایع دستی جدید و طبق مد روز طراحی و ساخته شوند و در اختیار همه قرار گیرند.