صنایع دستی
« صنايع دستي به مجموعهاي از «هنر ـ صنعت»ها اطلاق ميشود كه عمدتاً با استفاده از مواد اوليه بومي و انجام قسمتي از مراحل اساسي توليد، به كمك دست و ابزار دستي موجب تهيه و ساخت محصولاتي ميشود كه در هر واحد آن، ذوق هنري و خلاقيت فكري صنعتگر سازنده به نحوي تجلي يافته و همين عامل وجه تمايز اصلي اينگونه محصولات از مصنوعات مشابه ماشيني و كارخانهاي است»
این تعریفی است که در سال ۱۳۶۲ توسط گروهی از کارشناسان سازمان صنایع دستی ایران ارائه شد.
طبق این تعریف صنایع دستی نوعی کار است که در آن لوازم تزئینی و کاربردی تنها با استفاده از دست یا ابزار ساده ساخته میشود و معمولاً به روشهای سنتی ساختن کالاها اطلاق میگردد. صنایع دستی،هنرها و صنایع مستظرفه ای را در بر می گیرد که در طول قرون متمادی با حفظ ریشهها و سنتهای خود رشد کرده مراحل شکلگیری خود را گذرانده یا میگذرانند.حاصل فکر، عمل و ابتکار و خلاقیت سازنده آن است. صنایع دستی همواره ماندگار و قابل حفظ کردن است، چرا که صنایع دستی بیانی از جنبه های ملموس و غیرملموس برای تداعی فرهنگ و تمدن یک ملت است. معرف فرهنگ، هنر، تمدن، اعتقادات و باورهای ملی یک جامعه و عاملی مهم در جهت هویت سازی در بازار جهانی است.
این صنعت به دلیل فراگیر بودن و اثرگذاری مناسب میتواند بسیاری از مشکلات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را مرتفع سازد و با ویژگیهایی نظیر تولیدات غیر وابسته که با حمایتی مبتنی بر شناخت کامل ارزشهای اختصاصی آن میتواند به عنوان یکی از ستونهای استقلال اقتصادی مطرح شود. صنایع دستی ایران، به عنوان صنعتی مستقل و بومی، شاخصترین هنر کاربردی ایران و به عقیده بسیاری از صاحبنظران یکی از سه قطب مهم صنایعدستی جهان میباشد که از نظر تنوع رشتههای مختلف در صدر تمامی کشورها قرار دارد.
در حالی که در جهان امروز، صنایع دستی علاوه بر حفظ جایگاه خود در عرصه هنر، زیبایی شناختی و هویت بخشی ملی و منطقه ای به یک منبع مهم ارزش افزوده و بهره وری اقتصادی تبدیل شده است در ایران به دلیل برخی موانع و مشکلات، این صنعت از جایگاه واقعی خود فاصله گرفته و از نقش آفرینی در عرصه اقتصادی نیز دور شده است.
صنایع دستی، همواره به عنوان یکی از انگیزه های سفر و جاذبه های جالب برای جهان گردان مطرح بوده است. صنایع دستی و توسعه آن از اهمیت بسیاری در جهان برخوردار می باشد و نشأت گرفته از روح و روان سازندگان آن و بیانگر فرهنگ هر ملتی است و همواره گردشگران در بازدید از مناطق گردشگری به دنبال اثری به یاد ماندنی از آن مناطق می باشند.
هنرمندان این هنر- صنعت از مواد اولیه بسیار ارزان قیمت، یک کالای باارزش را تولید میکنند . ذهن خلاق انسانها میتواند از هر ماده اولیه صنعتی را خلق کند، که تاکنون وجود نداشته است .
صنایع دستی را نیز می توان ستون مجموعه میراث فرهنگی عنوان کرد و اظهار داشت: اگر به آثار تاریخی و بناهای موجود در کشور توجه شود، مشاهده میشود که سنگ بنای آنها و تمام ملزومات آن به عنوان صنایع دستی توسط مردم زمانهای گذشته ساخته شده است.
صنایع دستی به لحاظ قدمت و همزادی آن با زندگی بشر بر روی کره خاکی، یکی از ارزشهای متعالی انسانها است.