امروزه بیشتر مردمان جهان، پوشاک کهن خود را به دلیل دست و پاگیر بودن کنار گذاشته‌اند و اکنون پوشاکی را بر تن می کنند که هم زیبا و هم راحت باشد. با وجود این، برخی از پوشاک کهن به دلیل آن که در همان روزگاران کهن دو ویژگی زیبایی و راحتی را با خود داشته‌اند هم چنان ماندگار شده اند و خواهان دارند.

در این میان یکی از پوشاک‌های کهن ایرانی، یعنی کت و شلوار، نه تنها تا روزگار ما برجای مانده بلکه تبدیل به پوشاکی جهانی شده است و در بیشتر همایش های سیاسی، ورزشی، علمی و فرهنگی، پوشاک رسمی به شمار می‌آید.

ایرانیان باستان، زیر بالاپوش خود، پیراهن و شلوار زیر و جوراب می پوشیدند و بالاپوش‌های دراز ایرانی جای خود را به کتی داد که روی شلوار پوشیده می شد و بی گمان ایران‌خاستگاه کت و شلوار استاندارد امروز مردان است.

در یکی از کتاب های «روت ترنویل کاکس»، از پژوهش‌گران برجسته تاریخ پوشاک که با عنوان «تاریخ لباس» به فارسی ترجمه شده، دو نوآوری ایرانیان در پوشاک را یادآور شده است. نخست این که ایرانیان باستان، زیر بالاپوش خود، پیراهن و شلوار زیر و جوراب می پوشیدند و دوم این که بالاپوش های دراز ایرانی جای خود را به کتی داد که روی شلوار پوشیده می شد و بی‌گمان ایران خاستگاه کت و شلوار استاندارد امروز مردان است.

شواهد بسیاری نشان می دهد که شلوار از عناصر اصلی پوشاک ایرانیان بوده و در فرهنگ‌ها و تمدن‌های دیگر از جمله آشوریان، بابلیان و یونانیان وجود نداشته است. در نقوش طاق بستان و بشقاب‌های نقره‌ای باقی مانده از دوره ساسانی کتی کوتاه دیده می‌شود که نشانگر آن است که پادشاهان، گاهی از یک کت کوتاه با آستین بلند استفاده می‌کرده‌اند. این کت جلو باز بوده و بلندی آن تا زیر سینه می‌رسید و با دکمه‌ای دایره‌ای شکل در جلوی سینه بسته می‌شد. دور سینه و یقه نیز مزین به نوارهای زیبا بوده است. علاوه بر آثار به دست آمده، نوشته‌های تاریخ‌نگاران یونانی مانند هردوت نیز بازتاب دهنده این نوآوری ایرانی ا ست.

یونانی‌ها ایرانیان را به دلیل پوشیدن شلوار به سخره می‌گرفتند و حتی هنگامی که اسکندر شیفته پوشاک ایرانی شد از پوشیدن شلوار سرباز زد. در زمان اشکانیان شلوار و بالاپوش‌های آستین‌دار تن‌پوش مرسوم در سراسر خاور نزدیک شد. نمونه‌ای از شلوار و پیراهن این دوره را در پیکره  فلزی یک سردار اشکانی می‌توان دید که در موزه ایران باستان نگه داری می‌شود.

شلوار شاید نه به شیوه ی امروزی، اما همواره در فرهنگ و در دوران مختلف حکومت های ایران وجود داشته و اغلب حتی مورد استفاده زنان نیز قرار می گرفته است. پیش از ورود اسلام به ایران، شلوارها عموما» شلوارهای تنگ و چسبانی بودند که با چکمه و به منظور سوارکاری و جنگاوری مورد استفاده قرار می گرفتند.

بعد از اسلام این شلوارها تغییر شکل دادند و شبیه‌تر به شلوارهای کردی امروزی گشتند و بالاپوش‌ها نیز جای خود را با قبا عوض نمودند. این نوع پوشش که در دوران قاجار نیز بسیار متداول بود پس از سفر ناصر الدین شاه به اروپا با ویژگی های غربی در آمیخت. به گونه ای که وی قبایی در بر می کرد که بلندای آن به زانو می‌رسید و تا حدی شبیه به کت های امروزی بود تا آن جا که پولاک تاریخ نویس انگلیسی در مورد پوشش شاه چنین نقل می کند که: «شاه نیمه اروپایی و نیمه ایرانی لباس می پوشد.»

یونانی ها ایرانیان را به دلیل پوشیدن شلوار به سخره می‌گرفتند و حتی هنگامی که اسکندر شیفته پوشاک ایرانی شد از پوشیدن شلوار سر باز زد.

کت و شلوارهای امروزی

پوشاک ایرانی طی سال‌های اولیه سلسله پهلوی، به طور کلی شبیه به پوشاک دوره قاجاریه بود که اختلافات میان اقوام، روستاها، مناطق و نیز طبقات اجتماعی را منعکس می‌ساخت.

حالا پس از گذشت سالیان کت و شلوار وارد عرصه رقابت مد پوشاک گشته و سالیانه صدها کت و شلوار با رنگ های متنوع و خاص سلیقه‌های مختلف در دنیا به عرصه تولید می‌رسد. برندهای بزرگ و جهانی در ارائه طرح‌ها و مدل‌های جدید از یکدیگر پیشی می‌گیرند و افراد مشهور را برای تبلیغات و عرضه محصول خود به یاری می‌طلبند. در ایران نیز هر چند بازار رقابت و تولیدات کت و شلوار به اندازه ی کشورهای غربی رایج نیست، با این حال در سال‌های اخیر شاهد ظهور برندهای شناخته شده و ایرانی بسیاری هستیم. این برندها عموما از کیفیت مطلوبی برخوردارند و براساس خواست و سلیقه ی مردان ایرانی به بازار عرضه می گردند.