بررسی سیستم تعلیق خودرو
وظیفه سیستم تعلیق که یکی از مهمترین اجزای خودرو به شمار می رود، ایجاد ارتباط بین جاده و خودرو است. این سیستم در مواردی هم چون هدایت خودرو، شتاب گیری، و ترمز نقش ویژه ای ایفا می کند. لازم به یادآوری است، در صورت عدم وجود سیستم تعلیق، تمام قطعات خودرو به دلیل شدت ضربات وارده از جاده، به سرعت از بین می روند و عمر خودرو کوتاه می شود. این مقاله ضمن بررسی اجزای تشکیل دهنده سیستم تعلیق، به مطالعه انواع آن نیز میپردازد.
اجزای تشکیل دهنده سیستم تعلیق
این سیستم به طورکلی از پنج قسمت مختلف شامل (۱) فنر، (۲) کمک فنر، (۳) سیبک، (۴) بوش، و (۵) طبق تشکیل شده است. البته هر کدام از این بخش ها نیز به نوبه خود به زیرشاخه های متعددی تقسیم بندی می شوند که در این جا به طور خلاصه تری به معرفی آن ها می پردازیم.
(۱) فنر: این قطعه، یکی از بخش های اصلی سیستم تعلیق خودرو محسوب می شود و بسته به نوع سیستم تعلیق، در شکل های گوناگونی اعم از فنر تخت، لول، و پیچشی ساخته می شود.
(الف) فنر تخت: این نوع فنر در سیستم تعلیق ثابت، به شکل فلز تخت و محکم و قابل انعطاف ساخته می شود که سپس تعدادی از آن ها روی هم چیده می شوند و به عنوان یک مجموعه در سیستم به کار می رود.
(ب) فنر لول: این نوع فنر در واقع میل گرد پیچیده به دور محوری استوانه ای شکل است.
(ج) فنر پیچشی: خاصیت ارتجاعی این نوع فنر در جهت عقربه های ساعت افزایش و خلاف آن کاهش می یابد.
(۲) کمک فنر: کمک فنر یا جاذب ضربه نیز از دیگر بخش های مهم سیستم تعلیق است. وظیفه این قطعه، جذب ضربات ناشی از حرکت در مسیرهای ناهموار است.
(۳) سیبک: در سیستم تعلیق گاهی نیاز به اتصال قطعات به صورت محکم به یکدیگر و گاهی نیاز است تا در عین وجود اتصالات محکم، امکان حرکت و چرخش آن ها نیز وجود داشته باشد که در این هنگام از سیبک استفاده می شود. سیبک یک گوی فلزی دسته دار است که درون محفظهای فولادی قرار دارد و دور آن با لاستیک پوشانده شده است و در داخل آن امکان گردش دارد.
(۴) بوش: بوش نیز مانند سیبک برای اتصال قطعات مختلف سیستم تعلیق استفاده میشوند ولی قطعاتی که با بوش به هم وصل شوند فقط در یک جهت میتوانند حرکت کنن و نمی توانند مانند سیبک در هر جهت گردش کنند.
(۵) طبق: طبق قطعه فولادی محکمی است که شاسی را به سیستم تعلیق متصل میکند و در طرفی که به شاسی متصل می شود بوشها و در طرف دیگر که به چرخ وصل میشود سیبکها وجود دارند.
انواع سیستم تعلیق
سیستم تعلیق خودرو انواع مختلفی دارد که از مهم ترین آنها می توان به (۱) مستقل، (۲) طبق دار دوبل، و (۳) مک فرسون اشاره کرد. در ادامه با هرکدام از این سیستم ها به اختصار آشنا میشویم.
(۱) تعلیق مستقل: در سیستم تعلیق مستقل، هر چرخ به طور جداگانه نوسان میکند و این نوسان در چرخ دیگر تأثیر نمی گذارد. بنابراین وقتی به یک تایر ضربه وارد شود، فقط همان چرخ به ارتعاش در می آید و بر چرخ دیگر تأثیری نمی گذارد. ازاین رو، این سیستم نسبت به تعلیق ثابت نرم تر است.
(۲) تعلیق طبق دار دوبل: در این نوع سیستم تعلیق، دو طبق یکی در بخش زیرین و دیگری در بخش بالایی قرار می گیرد و بین آنها یک فنر مارپیچی قرار داده میشود. این سیستم باعث فرمانپذیری پایدارتری در هنگام پیچها و عملکرد نرم خودرو در جاده می شود.
(۳) تعلیق مک فرسون: در سیستم تعلیق مک فرسون، چرخ از زیر توسط طبق به شاسی متصل است و به کمک فنر، وزن بدنه تحمل می شود. این سیستم، ارزان تر از بقیه است و تعمیر و نگهداری آن هزینه زیادی را متحمل نمیکند. البته از آنجا که فنر به اتاق وصل می شود، ضربات به طریقی به بدنه منتقل می شود.