تجهیزات فیلمبرداری
برای اینکه بتوانیم فیلمبرداری را خیلی راحت و سریع انجام دهیم به یک سری لوازم نیاز داریم.
این وسایل به ما کمک می کنند تا فیلمبرداری راحتتر و با دقتی بالا و بینقص انجام گیرد و امکانات فیلمبرداری ما افزایش یابد.
فیلمبرداری مناسب و حرفه ای از سه عامل مهم سود می جوید :
کادر و گروه فیلم برداری
نورپردازی
ابزار و وسایل فیلم برداری
این تحقیق در مورد « لوازمی که در هنگام فیلمبرداری از آنها استفاده می شود تا یک فیلم با کیفیتی خوب ساخته شود » است.
فیلمبردارى
فیلمبردارى تهیه و ثبت مجموعهاى از نماهاست که توسط گروه فیلمبرداری انجام می شود. نحوهٔ فیلمبرداری ، حرکتهاى مختلف دوربین، نحوهٔ قرار گرفتن آن و دور یا نزدیک بودن نمادها مىتواند احساسات مختلفى را به بیننده انتقال دهد.
اعضای گروه فیلمبرداری ، که متشکل از یک فرد اصلی به نام مدیر فیلم برداری و دستیاران و همکاران او مانند فیلم بردار ، مسئول دوربین و … است ، باید علاوه بر آگاهی از علم فیلم برداری و آشنایی کامل با ابزار مورد استفاده ، از دیدی درست نسبت به سینما و نسبت به آنچه کارگردان از آنها می خواهد ، برخوردار باشند ، تا بتوانند به ذهنیات او به درستی عینیت ببخشند. در واقع باید در نظر داشت که سینما تنها به یک تصویر واضح و خوب نیاز ندارد، بلکه به خلق یک فضای تاثیر گذار ، قابل قبول و جذاب نیاز دارد که بخش نسبتا بزرگی از بار خلق این فضا به دوش فیلم برداری است که از طریق انواع تمهیدات فیلم برداری به انجام می رسد.
او برای رسیدن به هدفش از وسایلی استفاده میکند که به شرح آنهامی پردازییم.
سه پایه
جهت سوار کردن دوربین روی یک پایه ثابت سینماگران اولیه از سه پایه شناخته شده عکاسی اقتباس کردند و به آن یک هد با خصوصیات مکانیکی افزودند.سه پایه یکی از ابزار های اصلی در انواع فیلمبرداری ها محسوب می شود. سه پایهها هنوز طرح ابتدایی خود را حفظ کرده اند ولی مستحکم تر شده اند.
سهپایه حتی در سطوح ناهموار ، تکیهگاه محکمی برای دوربین است . هرچند باید یادآوری کرد که سه پایه را نمی توان در محیط حرکت داد و هنگام تصویربرداری امکان تغییر ارتفاع یا تنظیم آن وجود ندارد.
سه پایه ها در اندازه های مختلف با درجه های مختلف چرخش وجود دارد.انتهای نوک پایه ها برای تماس با سطوح مختلف زمین از جنس فلز یا پلاستیک ساخته می شود. اما سه پایه آنی است که محکم باشد و بتواند دوربین را ثابت نگه دارد.
انواع سه پایه :
- استاندارد: این سه پایه مخصوص ضبط فیلمهای حرفه ای می باشد
- سه پایه معمولی: این سه پایه از جنس آلمینیوم با پایه های کشویی قابل تنظیم در اندازههای مختلف است.
- سه پایه باز: این سه پایه دارای قابلیت تنظیم سریع و گشودگی تا زاویه ی ۱۸۰ درجه می باشد.
- سه پایه متحرک: به هنگام فیلمبرداری وضعیت دوربین بطور پیوسته تغییر می کند.در استودیو قالبا از سه پایه متحرک استفاده می شود چرا که تغییر وضعیت دوربین را بدون تکان دادن امکان پذیر میسازد. سه پایه متحرک بسیار شبیه سه پایه استاندارد است با این تفاوت که سه چرخ جهت جا به جایی به پایه های آن نصب شده است.سه پایه متحرک بطور گسترده ای در صنعت سینمای اروپا و استودیو های تلویزیونی استفاده می شود.
کلاپربرد( کلاکت یا clapper board)
در آغاز هر برداشت یک کلاکت در مقابل دوربین قرار می گیرد تا اطلاعات زیر را ثبت نماید:
الف: شماره صحته و برداشت.
ب: فضای باز (خارجی ) یا فضای بسته (داخلی)
ج: تاریخ
د: شماره صدابرداری
ز: نام فیلم
و : نام کارگردان
ی : نام مدیر فیلمبرداری
در بالا یا پایین کلاپربرد قسمت لولا شده ای قرار دارد که می تواند برای ایجاد یک صدای بلند(موسوم به crack)سریعا باز و بسته شود این عمل نقطه شروعی برای سینک صدا با تصویر ایجاد می کند.
پایه ستونی:
پایههای ستونی از مهمترین وسایل مورد نیاز دوربینهای بزرگ استودیویی است . ستون بادی این پایههای بزرگ که با هوای فشرده کارمیکند . با چرخهایی که در زیر تنه سنگین آنها نصب شده ، این امکان را فراهم میآورد که حتی در زمان پخش یا ضبط برنامه بتوان ارتفاع دوربین را تغییر داد ، یا در نقطه معینی در محدوده حداقل تا حداکثر ارتفاع ثابت نگه داشت.
تراولینگ تراک:
تراولینگ تراک یکی از مهمترین وسایل مورد استفاده فیلمبرداران است. گاهی لازم است دوربین به هنگام فیلمبرداری حرکت داده شود.
با حرکت تراولینگ، دوربین در طول یک خط مستقیم و در هر زاویه ای نسبت به موضوع، به طرف جلو رانده می شود. برای این منظور دوربین روی چهار چرخه ای که روی یک ریل حرکت می کند سوار می شود، این چهار چرخه را تراک می نامند.
دالی dolly:
حرکت به جلو (doll in) و حرکت به عقب (dolly back) است یعنی در این حرکت دوربین به سوژه نزدیک می شود یا از آن دور می شود برای این کار دوربین روی سه پایه متحرک (بیشتر در استودیو) یا ریل قرار می گیرد و بخاطر وسیله ای به نام دالی که دوربین را حرکت می دهد به این نام معروف شده است .
بوم : boom
حرکت انتقالی دوربین در راستای عمودی است مثل زمانی که دوربین طول یک ساختمان را بالا میرود و به پشت بام می رسد .در این حرکت دوربین روی اهرم و یا مینی کرین نصب می شود.
لوما : louma
وسیله ای برای کار کردن با دوربین از فاصله ای دور را که به وسیله کرین های معمولی غیر ممکن است، استفاده می شود.
لوما این امکان را به دوربین می دهد که از میان کوچکترین درها و پنچره ها عبور کند، یک موضوع و سوژه را روی یک پلکان تعقیب نماید، از حاشیه یک پرتگاه با شیب زیاد بالا برود، یک موضوع را داخل یک اتومبیل تعقیب کند و فیلمبرداری از برداشت های غیر ممکن در دریا و هوا را ممکن سازد.
لوما در واقع یک بازوی لوله ای فلزی است که روی یک دالی نصب می شود و یک دوربین سبک وزن در انتهای آن قرار می گیرد. این بازو می تواند ۳۶۰ درجه روی محور خود بچرخد.
جرثقیل یا:crane
crane وسیله پیچیده ای است که برای دوربین و فیلمبردار، آزادی عمل و تحرک بیشتری را فراهم می سازد.
کرین ، در واقع ، شامل یک بازوی بلند ( احتمالا الاکنگی) متوازن است که روی ستون مرکزی یک سکوی چرخدار نصب میگردد . این ترکیب به دوربین اجازه میدهد که در یک سر بازوی بلند آن قرار گیرد و از سطح زمین تا ارتفاع مثلا دو متری یا بیشتر بالا رود . امروزه شکل سبکتری از این جرثقیلها را روی پایههای ستونی یا مشابه آن قرار میدهند . در این حالت تمام قسمتهای دوربین از راه دور و از پشت بازوی جرثقیل هدایت و کنترل میشود.کرین بیشتر برای فیلمبرداری از صحنه های بزرگ و پر جمعیت و یا چشم اندازهای طبیعی به کار می رود.
کرین:
کرین ( به انگلیسی : Crane ) در لغت به معنی جرثقیل و بالابر است و کرین دوربین یکی از تجهیزات فیملبرداری است که به فیلمسازان اجازه ی فیلمبرداری از زوایایی ( معمولا از بالا ) را میدهد که به خودی خود قادر به فیلمبرداری از آن صحنه ها نخواهند بود.
انواع کرین:
کرین ۱۲ متری
کرین ۸ متری
کرین ۴٫۵ متری
انواع حرکات وجود دارد که تصویربردار میتواند انجام دهد چه با دست چه با تجهیزات خاص حرکاتی که کرین میتواند انجام دهد به شرح زیر میباشد:
۱ – بر روی محور ثابت:حرکت در راستای محور عمودی tilt تیلت
۲ – بر روی محور متحرک:حرکت در راستای محور افقی pan پن .پن بر چهار نوع دسته بندی می شود :
پن مروری: یعنی دوربین از نقطه ای شروع به حرکت کند و با سرعت ثابت به حرکت ادامه دهد و در نطقه پایانی ثابت شود این حرکت برای آشنایی بیننده با محیط کاربرد دارد مثل مرور کردن نمای ساختمان های یک شهر .
پن تعقیبی : در این حرکت سوژه به هر طرفی حرکت کند دوربین آن را همراهی و تعقیب خواهد کرد .
پن کنکاشی : در پن کنکاشی هر اتفاقی که برای بیننده مهم تر است دنبال میشود . مثلا در فوتبال توپ دنبال می شود ولی اگر خطایی اتفاق افتاد دوربین توپ را رها کرده روی بازیکن نگه می دارد و زمانی که داور سر برسد تصویر از بازیکن به داور منتقل می شود و به همین صورت…
سویچ پن : دوربین بین دو سوژه با سرعت پن را انجام می دهد به طوری که فاصله بین دو سوژه به خاطر سرعت دوربین محو و نا مشخص می شود مثل زمانی که بخواهیم از گفتگوی دو نفر با یک دوربین تصویر بگیریم .
حرکت انتقالی بر روی محور متحرک
دالی dolly : حرکت به طرف جلو (دالی این) و حرکت به طرف عقب (دالی بک) است یعنی در این حرکت دوربین به سوژه نزدیک می شود یا از آن دور می شود برای این کار دوربین روی سه پایه متحرک (بیشتر در استودیو) یا ریل قرار می گیرد و بخاطر وسیله ای به نام دالی که دوربین را حرکت می دهد به این نام معروف شده است .
تراولینگ traveling: حرکت در راستای افقی سوژه است مثل زمانی که شخصی در حال راه رفتن است و دوربین در کنارش آن را همراهی می کند و در سوژه های ثابت مثلا یک ساختمان می توان از سمت چپ به سمت راست آن یا برعکس تراولینگ را انجام داد .این حرکت هم نیازمند ریل است.
بوم boom : حرکت انتقالی دوربین در راستای عمودی است مثل زمانی که دوربین طول یک ساختمان را بالا میرود و به پشت بام می رسد .در این حرکت دوربین روی اهرم و یا مینی کرین نصب می شود .
آرک arcing : حرکت قوسی شکل و نیم دایره است یعنی دوربین دور سوژه می چرخد یا نیم دایرهای حرکت می کند چیزی مثل فیلم ماتریکس. در ایران بیشتر به همان تراونینگ معرفی می شود.
کرین آزاد crine : حرکت پویا و فعال به تمامی جهات که صحنههای جذابی خلق میکند و با وسیله ای به نام کرین که نوع کوچکش مینی کرین است انجام می شود .
هلی شات:
به مجموعه ای از تصاویر هوایی با نام بین المللی هلی شات و نمایه های تصویری که از ارتفاع هایی از زمین گرفته می شود هلیشات می گویند.
در عکسبرداری میتوان عکسبرداری هوایی را نام برد که شامل عکسهای هوایی معمولی، موزاییکی و پانوراما می باشد. در تصویربرداری تکنیکی است که در آن عمل گرفتن تصاویر با استفاده از دوربینهای دیجیتال مد نظر است؛ که با توجه به تغییر سیستم دوربین ها به دیجیتال در این زمانه به لحاظ کاربردی استفاده بیشتری دارند.
گیمبال:
گیمبال قطعهای است که در قسمت زیر یک ربات پرنده نصب می شود. عملکرد گیمبال، گرفتن لرزش های موجود در تصویر و همچنین موازی قراردادن دوربین با راستای افق در هنگام تغییر جهت ربات پرنده است. همچنین گیمبال به خلبان این قابلیت را می دهد که دوربین را به جهات مختلف بچرخاند.
استیدیکم:
استیدیکم وسیله ای است که میتوان با آن لرزش دوربین را از بین برد جلیقه نگهدارنده بازوی ارتجایی طوری طراحی شده که وزن را بین شانه ها و کمر به صورت مناسب تقسیم کند تا نهایت راحتی برای تصویر بردار فراهم شود .
اسلایدر:
اسلایدر Camera sliderوسیله است که شما را قادر می سازد بتوانید تصاویری زیبا و جالب را خلق کنید به همان زیبائی که از ریل شاریو های سینما استفاده میکنید .با گذاشتن اسلایدر Camera slider به روی دو عدد سه پایه به راحتی می توانید ارتفاع کار را تغییر داد.
این وسیله کاربردهای مختلفی را در ساخت ویدئو کلیپ و مستند سازی دارد.
ریل شاریوهای سینما :
ریل هم مانند اسلایدر عمل میکند ولی به صورت حرفه ای تر و کامل تر.
فرمان و شولدر تصویربرداری:
هر دو برای گرفتن لرزش دوربین به کار میرود و در بعضی مواقع تا صد درصد از لرزش دوربین کاسته می شود.