امروزه یکی از پایه های اصلی اقتصاد بسیاری از کشورها وابسته به صنعت گردشگری است. صنعت گردشگری در آغاز مبتنی بر تجربه افراد بود اما رشد سریع این صنعت باعث شد مباحث گردشگری و رشته های وابسته به آن به جمع رشته‌های تحصیلی در دانشگاهها اضافه گردد و نیرو‌های متخصصی را در جامعه گردشگرپذیر پرورش دهد. ایران یکی از ۱۰ کشور نخست در صنعت گردشگری معرفی شده است که تاکنون نتوانسته به جایگاه اصلی خود در این صنعت دست یابد. حال با توسعه علمی گردشگری در دانشگاه های ایران و تحصیل دانشجویان در رشته‌های مرتبط می‌توان قدم‌های مثبتی در توسعه صنعت گردشگری برداشت.

هتلداری که یکی از زیربناهای اساسی جذب و توسعه توریسم و گردشگری است رشته مدیریت هتلداری را پدید آورده است و افراد مدیر و ماهری را در جهت پیشرفت و توسعه اهداف گردشگری آموزش می دهد.

دانشگاه های ارائه دهنده رشته مدیریت هتلداری

دانشگاه هایی که در ایران رشته مدیریت هتلداری را در مقطع کارشناسی ارائه می دهند عبارتند از: دانشگاه علامه طباطبایی (تهران)، مؤسسه آموزش عالی مازیار (رویان) و مؤسسه غیر انتفاعی قشم (جزیره قشم).

مقطع کاردانی این رشته در مؤسسه غیر انتفاعی فردوسی طوسی (مشهد) و بسیاری از دانشگاهها و مؤسسات دیگر (در دفترچه راهنمای انتخاب رشته سازمان سنجش موجود است) ارائه می شود.

مقطع کارشناسی ارشد مدیریت هتلداری در ایران وجود ندارد و افراد علاقه مند به ادامه تحصیل در این رشته می توانند در دانشگاه های مالزی یا دیگر کشورهای خارجی مهارت های خود را تکمیل نمایند.

 دوره های رشته مدیریت هتلداری

دوره کارشناسی مدیریت هتلداری ۴ ساله بوده و تعداد کل واحد های درسی قابل ارائه ۱۳۲ واحد است. نظام آموزشی این دوره ها ترمی واحدی است که کلیه دروس نظری و عملی آن در ۸ نیمسال تحصیلی ارائه می شود. دوره کاردانی مدیریت هتلداری نیز ۲ساله بوده و تعداد کل واحد های درسی قابل ارائه ۸۲ واحد است که کلیه دروس نظری و عملی آن در ۴ نیمسال تحصیلی ارائه می شود.

 دروس رشته مدیریت هتلداری

دانشجویان رشته مدیریت هتلداری طی گذراندن ترم های آموزشی در مقطع کارشناسی در دروس خود با موضوعات زیر آشنا و آگاه می شوند:

تاریخچه سفر، انواع مراکز اقامتی، اصول مدیریت، رزرواسیون، شناخت انواع غذاها و شیرینی ها، چگونگی ارائه خدمات به مشتریان، بهداشت در محیط کار اصول تغذیه، شناخت بخش تاًسیسات هتل، شناخت بخش خانه داری هتل و ظایف افراد شاغل در آن شناخت بخش فرانت آفیس و قسمت های مهم آن مانند صندوق، مدیر غذا و نوشابه و پرسنل مربوط به خدمات رستوران، حسابرسی اموال هتل و رسیدگی به حساب صندوق های بخش های مختلف در هتل جذب مشتری، بازاریابی، برنامه ریزی برای کسب سود، روش‌های مدیریت، شناخت کشورهای توریستی و جاذبه‌های گردشگری آنها، شناخت صنایع دستی و جاذبه های تاریخی و طبیعی ایران، تاًثیرات مثبت و منفی گردشگری، کار با رایانه و نرم افزارهای مرتبط با هتلداری، چگونگی نگهداری مواد غذایی، شناخت فرهنگ و روحیات ملل، مسائل اجتماعی مرتبط با هتل قوانین و مقررات در صنعت گردشگری، قوانین کار اقتصاد، چگونگی رفتار با مشتری، تشریفات و وظایف آن، شناخت انواع منو و منونویسی، روابط عمومی و …

دانشجویان مدیریت هتلداری علاوه بر یادگیری زبان انگلیسی به یادگیری و تسلط بر یک زبان خارجی پر کاربرد دیگر همچون زبان فرانسوی، زبان آلمانی و یا زبان عربی می پردازند. همچنین درس کارآموزی را طبق برنامه ای که توسط مرکز آموزش عالی تدوین شده است به انجام می رسانند.

 مهارت ها در رشته مدیریت هتلداری

مهارت هایی که دانشجویان در دوره کارشناسی فرا می گیرند بسیار گسترده است به همین علت به برخی از آن ها در زیر اشاره می کنیم:

– مدیرت بخش های مختلف هتل اعم از: مدیریت غذا و نوشابه، مدیریت فرانت آفیس، مدیریت خانه¬داری، مدیریت حسابداری، مدیریت روابط عمومی، مدیریت تشریفات، مدیریت منابع انسانی، مدیریت بخش بازاریابی و فروش، مدیر شب، مدیر داخلی، مدیر ایمنی و… که دانشجویان طی دوره آموزشی، تمامی وظایف و مسؤلیت های هر یک از قسمت های گوناگون نام برده شده در یک هتل را فرا گرفته و به آن تسلط می یابند.

– به کاربستن روش های سودآور و کنترل آن برای هتل

– ارتباط با مشتریان و جذب آنها جهت فروش اتاق‌ها

– توانایی ارتباط با مهمانان خارجی

– توانایی تهیه انواع غذاها و شیرینی¬ های داخلی و خارجی

– کار با رایانه و نرم افزار تخصصی پذیرش در هتل

– چیدمان میز و سفره آرایی

– توانایی سرویس دهی به روش های مختلف

– رسیدگی به امور مراسم، جشن ها و تشریفات

– اجرای اصولی روش های خانه داری

– حسابرسی صندوق های مختلف در هتل

– اجرای برنامه هایی برای ارتباط بهتر بخش روابط عمومی با مشتریان

– تبلیغات، بازاریابی و فروش

– منو نویسی

– انتخاب اصولی در خرید وسایل هتل.

فرد تحصیل کرده در این رشته می تواند با فراگیری مهارت ها، تحقیق، کار و به دست آوردن تجربه کافی به سِمَت معاونت و ریاست یک هتل منصوب شود.

 بازار کار

بدیهی ترین موقعیت شغلی دانش آموختگان رشته مدیریت هتلداری اشتغال در یک هتل خواهد بود، همچنین اشتغال در زمینه های تخصصی صنعت هتلداری از جمله اشتغال در واحد های پذیرایی و اقامتی چون کافی شاپ، رستوران، مجموعه ها و آژانس‌های جهانگردی را می توان نام برد.

دانش آموختگان این رشته می توانند به عنوان کارشناس اطلاعات هتلداری برای مؤسسات ملی و جهانگردی و به عنوان مهماندار برای شرکت‌های حمل و نقل هوایی اشتغال یابند و یا در مؤسسات آموزشی جهانگردی و هتلداری به آموزش بپردازند.