ده نمونه از قدیمیترین سازهای موسیقی باستان
تاریخچه ساخت ابزار موسیقی به زمان آغاز زندگی انسان بر روی کره زمین برمی گردد. احتمالا صدای انسان اولین نت موسیقی انسان های اولیه بوده و بعد به مرور آنها به فکر ساخت وسایلی افتادند تا بتوانند صداهای متفاوتی را خلق کنند.
۱- ابزار موسیقی ضربی( ۱۶۵هزار سال پیش)
ابزار موسیقی ضربی وسیله ای است که با ضربه زدن، لرزاندن یا هر نوع حرکتی که باعث تکان دادن آن شود صدا ایجاد میکند. اگرچه اولین ابزار موسیقیایی کشف شده صدای انسان بوده، اما سازهای موسیقی ضربی ابتدایی که از چوب، سنگ، صخره ساخته میشدند قطعا اولین قدم در تکامل روند سازسازی بودند. آنها به فرمهای مختلف بریده شده و طوری طراحی میشوند که بهترین کیفیت صدا را داشته باشند.
۲- فلوت باب فلینک (Bob Flink) (67 هزار سال پیش)
درمورد تاریخ و اصل بودن اولین ابزار موسیقی کشف شده بحثهای مختلفی وجود دارد، این ابزار ۶۷.۰۰۰ سال قدمت دارد. در جولای ۱۹۹۵ ایوان ترک باستان شناس اهل سلوفینیا استخوان تراشیده شده ای را در قسمت شمال غربی سلوفینیا یافت. این ساز که فلوت Divje Babe نامیده شده دارای ۴ سوارخ است، باب فلینک موسیقی شناس کانادایی تشخیص داد که با این ساز میتوان چهار نت هشت آوایی را نواخت. پژوهشگران قدمت آن را ۶۷.۰۰۰ سال تخمین میزنند. همین قدمت این فلوت را تبدیل به قدیمیترین ابزار موسیقی و نیز تنها سازی که مربوط به فرهنگ غارنشینان است میکند.
۳- فلوت ماموت دوره عصر یخبندان (۴۳هزار سال پیش)
دومین ساز قدیمی معروف جهان را باستان شناسی آلمانی کشف کرد. فلوتی با درازای ۱۸.۷ سانت که از عاج ماموت تراشیده شده است. دارای سه سوراخ انگشتی است که که قابلیت نواختن ملودیهای نسبتا پیچیده را داراست. فلوت که ۳۱ قطعه شده بود در غار Geißenklösterle در جنوب آلمان کشف شد. تراشیدن فلوت از عاج فیل به مراتب سخت تر از فلوت ساختن با استخوان پرندگان است. برای این کار عاج انحنا دار ماموت را باید به دو نیم کرد و هر دو نیمه به دقت توخالی شود، سپس کنار هم گذاشته و به دقت به هم چسابنده شوند طوری که هوای داخل آن نشود.
۴- طبل با پوست فیل (۳۷ هزار سال پیش)
قدیمی ترین طبل شناخته شده مربوط به ۳۰.۰۰۰ سال پیش است؛ یش وقتیکه مردم عادت داشتند از پوست حیوانات برای ساخت ابزار و آلات موسیقی استفاده کنند. این وسیله نیز اولین کشف انسان از ساز با پوست فیل است که مربوط به دوران عصر یخ انتارکنیکا میشود.
۵- فلوتهای پن (خدای مزرعه در یونان -۳۰ هزار سال پیش)
این فلوتها یکی از قدیمیترین سازهایی است که که ۳۰.۰۰۰ سال قدمت دارد، اینها از بامبو یا نیهای بسیار ضخیم ساخته شده اند. این ساز به خاطر هم خوانی اش با خدای یونانی روستایی پن به این نام خوانده میشود. واژه دیگری که برای نامیدن این ساز استفاده میشود «سیرینیکس» است.
۶- سازی از خط کش و نخ (۱۷ هزار سال قبل از میلاد)
این ساز نوعی ساز آیینی به حساب میآید و نیز نوعی وسیله مخابره و ارتباط در فاصلههای دور بوده است. قدمت آن به دوره پارینه سنگی بازمیگردد حدود ۱۷.۰۰۰ قبل از میلاد و در اکراین پیدا شده است. ریسمان آن کمی پیچیده شده است و ساز در یک صفحه افقی و روی یک دایره بزرگ تاب خورده است. در یونان باستان این وسیله نوعی ساز مقدس شناخته میشد که در مراسم آیینی نواخته میشد.
۷- جغجغه (۱۱ هزار سال قبل از میلاد)
قدیمیترین جغجغه جهان از یک نی سوراخ شده ساخته شده است که درونش را با شن و سنگ پر کردهاند. تکان دادن موزون این وسیله صدایی ریتمیک، تند و مکرر ایجاد میکند.
۸- طبل چوبی شکاف دار (۷۵۰۰ قبل از میلاد)
تاریخ این ساز به ۷۵۰۰ سال پیش از میلاد بازمیگردد. این وسیله با برش، سوزاندن یا سوراخ کردن و ایجاد شکاف در دیواره قطعه ای چوب ساخته شده است که داخل آن را از قبل خالی کردهاند. برای این کار از چوبهای گرد مثل کنده درخت استفاده کرده و سه شکاف در آن ایجاد میکنند به طوری که در شکل میبینید شکل حرف H ایجاد میشود.
۹- صفحه ای با خط میخی (۲۰۰۰ سال قبل از میلاد)
این صفحه که در شهر نیپور عراق یافت شده ۲۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح ساخته شده است. اولین نمونه از سازی است که روی آن کتیبه نگاری شده است. اگرچه این ساز شکسته شده است، ولی نوشتههای روی آن اولین ملودیهایی که زمان باستان نواخته شده را بر ما آشکار میسازد.
۱۰- زیلوفون یا سنتور چوبی (۲۰۰۰ سال قبل از میلاد)
سنتوری که از نی ساخته شده است قدیمیترین سنتور جهان است که ۲۰۰۰ سال قبل از میلاد در جنوب شرقی آسیا ساخته شده است. این ساز بعدها نمونه ای برای ساخت سازهای چوبی شد. این ساز از یک سری نی چوبی ساخته شده که به هم وصل شده اند و زیر آنها هم پوست گیاهان را برای تشدید صدا قرار میدادند. طرز کار با این ساز نیز بسیار پیچیده است. ابزاری که با آن روی سنتور ضربه میزدند نیز از چوب بید ساخته میشد.