اکسپو چیست؟
اکسپو یا نمایشگاه جهانی (world exposition) رویدادی بسیار مهم و پر اهمیت در عرصه جهانی است و بسیاری از کارشناسان آن را با المپیک مقایسه می کنند. اکسپو با نمایشگاه های تجاری که اغلب برگزار می شود، متفاوت است و هر 5 سال یکبار برگزار می شوند. نمایشگاه اکسپو رویدادی انتفاعی نیست، بلکه صحنه ای برای نمایش آخرین دستاوردهای فرهنگی،اجتماعی، علمی واقتصادی کشورها و دورنمای توسعه آنها می باشد. دفتر اکسپوهای جهانی BIE مديريت نمايشگاه های اکسپو را بر عهده دارد.
تاریخچه
نخستین اکسپو جهانی به مفهوم امروزی در سال ۱۸۵۱ در کریستال پالاس، هاید پارک لندن برگزار و اکسپو بعدی در سال ۱۸۸۹ در پاریس برگزار و در آن برج ایفل طراحی و ساخته شد.
از آن زمان تاکنون به ترتیب بالغ بر ۶۰ اکسپو جهانی در کشورهای توسعه یافته برگزار شده است.
اولین اکسپو در سال ۱۸۵۱ در لندن، حدود یک قرن پیش از تاسیس BIE، برگزار گردید. پاریس در سال های ۱۸۵۵، ۱۸۶۷، ۱۸۷۸، ۱۸۸۹، ۱۹۰۰ و ۱۹۳۷ شش اکسپو درخشان برگزار کرد. پس از آن شهرهای مهم دیگر نیز، با برگزار کردن اکسپو، صنعتکاران، مبتکران و تولیدکنندگان جهان را به سوی خود جذب کردند. برخی از شهرهای معروف میزبان اکسپو عبارتند از: وین ۱۸۷۳، بارسلون ۱۸۸۸، بروکسل ۱۸۹۷ و سنت لوییس ۱۹۰۴.
میزبانی اکسپوها
روند اخذ مجوز میزبانی و برپایی اکسپو و نقش دفتر اکسپوهای جهانی (BIE):
– ارائه پروپوزال به دفتر اکسپوهای جهانی (BIE)
– بررسی طرح و امکان سنجی برپایی اکسپو در کمیته اجرایی دفتر اکسپوهای جهانی (BIE)
– رأی گیری در مجمع عمومی دفتر اکسپوهای جهانی (BIE)
– ثبت نام و رسمیت پروژه برپایی اکسپو
– تهیه و اجرای پروژه اکسپو
– برپایی اکسپو
– اتمام اکسپو و مراحل پس از برگزاری
اهداف برگزاری اکسپوها
– تقویت روابط بین الملل در یک موضوع مشترک
– به اشتراک گذاردن تجارب آموزنده و فرهنگی در یک موضوع جهانی
– تقویت و حمایت از اکسپو ها بعنوان آزمایشگاههای تجارب آتی
– افزایش و ارتقا رشد تبادلات اقتصادی و بین المللی
– نمایش توانمندی ها، تاریخ، تمدن، آداب و رسوم یک کشور حول یک موضوع خاص
– توسعه راهکارهای ابداعی حفاظت از محیط زیست
– بازسازی شهر میزبان
انواع مشارکت در اکسپو
الف) شکلی
– حضور بصورت پاویون مشترک (Joint Pavilion)
– حضور بصورت پاویون مستقل و ساخت سالن (Independent Pavilion)
– بهره گیری از نوع دوم پاویون مستلزم صرف زمان و هزینه می باشد.
ب) محتوایی
– بهره گیری از مولتی مدیا
– استفاده از جلوه های معماری زنده
– برپایی رویدادهای ویژه
– بهره گیری از کلیه روش ها
کشورمان ایران علاوه بر حضور در اولین اکسپو ، در چندین اکسپو پیش از انقلاب و اکسپوهای پس از انقلاب اسلامی مشارکت فعال داشته است.
سابقه حضور نمایشگاه بین المللی جمهوری اسلامی ایران در نمایشگاه های اکسپو :
۱ – نمایشگاه اکسپو ۲۰۱۰ شانگهای، در تاریخ ۱۱ اردیبهشت تا ۹ آبان ۱۳۸۹، در شهر شانگهای چین، با موضوع «شهر بهتر، زندگی بهتر»
۲ – نمایشگاه اکسپو آئی چی ۲۰۰۵ ژاپن، در تاریخ ۵ فروردین تا ۳ مهر ماه ۱۳۸۴، در استان آئی چی ژاپن، با موضوع «خرد طبیعت»
۳ – نمایشگاه اکسپو ۲۰۰۰ هانوور، در تاریخ ۱۱ خرداد تا ۹ آبان ماه سال ۱۳۷۹، در شهر هانوور آلمان، با موضوع «انسان، طبیعت و تکنولوژی»
۴ – نمایشگاه اکسپو ۱۹۹۸ لیسبون، در تاریخ ۱ تیر تا ۸ مهرماه ۱۳۷۷ در شهر لیسبون پرتقال، با موضوع «اقیانوسها میراثی برای آینده»
۵ – نمایشگاه اکسپو ۱۹۹۳ تایجون، در تاریخ ۱۶ مرداد تا ۱۶ آبان ماه سال ۱۳۷۲ در شهر تایجون کره، با موضوع «تلاش نوین انسان در راه توسعه»
۶ – نمایشگاه اکسپو ۱۹۶۷ مونترال, در تاریخ ۷ اردیبهشت تا ۷ آبان ۱۳۴۶ در شهر مونترال کانادا, با موضوع «محلی برای ایستادن, محلی برای رشد»