تولید و فروش تجاری ایبوک‌ها برای کتابخوان‌ها است. با این وجود از ابزارهای دیگری نیز برای خواندن ایبوک‌ها استفاده می‌شود مثل رایانه رومیزی، لپ‌تاپ، تبلت، تلفن هوشمند. در دهه ۲۰۰۰ روند به این صورت پیش رفت که فروش ایبوک از طریق اینترنت افزایش یابد و در این سال‌ها مشتری‌ها از طریق تجارت الکترونیک در وبگاه‌ها اقدام به خرید کتاب‌های چاپی و الکترونیکی می‌کردند. دلیل اصلی اینکه مردم آنلاین اقدام به خرید ایبوک کردند احتمالاً قیمت پایین و راحتی بیشتر و انتخاب عنوان‌های زیاد بود.

در سال‌های اخیر، استفاده از رایانه‌ها موجب آسانی چاپ کتاب و توسعه چاپ و نشر کتاب‌های چاپی شده‌است. در اواخر سده بیستم، تجهیزات ارتباطی مانند تلویزیون، رایانه و اینترنت، مفهوم کتاب به‌عنوان مهم‌ترین منبع اطلاعاتی را به چالش کشیدند. از سوی دیگر با ذخیره‌شدن اطلاعات یک کتاب در نوارهای صوتی و سی‌دی، تعریف کتاب به‌عنوان «مجموعه‌ای از کاغذهای چاپ‌شده یا دستنویس» نیز به چالش کشیده شده‌است.

پیدایش کتاب‌های الکترونیکی به سال ۱۹۷۱ بازمی‌گردد. این کتاب‌های الکترونیکی، با به‌کارگیری لامپ پرتو کاتدی، تصاویری را بر روی پرده پدیدمی‌آورد که می‌توانست جایگزین چاپ و کاغذ شود. اما نخستین کتاب الکترونیکی دیجیتال، به نام Nuvomedia’s Rocket در سال ۱۹۹۹ منتشر شد. اخیراً تلاش‌هایی برای تبدیل کتاب‌های عادی به کتاب‌های الکترونیکی صورت گرفته‌است. این تلاش‌ها در جنبشی به نام پروژه گوتنبرگ در حال اجراست. همچنین برای آسان‌سازی کاربرد کتاب‌های الکترونیکی، تجهیزات دیجیتالی ویژه‌ای به نام کتابخوان الکترونیکی به بازار معرفی شده‌است. این تجهیزات در حقیقت، رایانه‌های کوچکی هستند که توانایی ذخیره‌سازی و بازیابی شمار زیادی کتاب الکترونیکی را دارند.برخی از ویژگی‌های کتاب‌های الکترونیکی که باعث شده‌است کاربرد آن‌ها گسترش یابد، عبارتند از:

آسانی انتقال در عین یکپارچگی مطالب

انسجام مطالب و تنوع کاربرد

تبادل بینابین مطالب با یکدیگر

پشتیبانی از امکانات چند رسانه‌ای

آسانی کار و اجرا

این مزایا باعث گردیده که فروش تعداد کتاب‌های الکترونیکی از کتاب‌های چاپ شده کاغذی توسط سایت آمازون به عنوان بزرگترین عرضه‌کننده کتاب در جهان پیشی بگیرد.

کتاب شفاهی

کتاب شفاهی یا کتاب گویا یا کتاب صوتی سندی است که به صورت صوتی تهیه می‌شود و روی نوار کاست، سی‌دی و … ضبط می‌شود. این اسناد معمولاً کتابهایی هستند که قبلاً به‌طور مکتوب منتشر شده‌اند و اکنون توسط خود نویسنده، مترجم یا هنرپیشگان روخوانی می‌شوند. در حال حاضر سایتهای اینترنتی بسیاری نیز کتابهای صوتی یا گویا یا شفاهی ارایه می‌دهند که برخی بصورت رایگان هستند و برخی دیگر در ازای پرداخت پول قابل شنیدن می‌شوند.

تاریخچه

در ایران کتاب گویا نخستین بار در پاسخ به نیاز نابینایان در سال ۱۹۲۹ توسط دکتر جواد شوکولاتخور که خود نابینا بود ارائه شد ولی به سرعت و به دلیل جذابیت مورد استقبال عموم مردم قرار گرفت. تاریخچه تولید و رواج این کتاب‌ها به سال ۱۹۳۱ میلادی برمی‌گردد زمانی که در ایالات متحده آمریکا اولین بار این نوع کتاب‌ها برای نا بینایان تحت پروژه‌ای به نام «پروژه کتاب برای افراد نابینا» مطرح شد و اولین کتاب گویا حدود ۷۹ سال پیش در سال ۱۹۳۲ میلادی تولید شد. هم‌اکنون کتاب گویا پدیده‌ای شناخته شده در کشورهای توسعه یافته می‌باشد. این کتاب‌ها در دسته‌بندی‌های مختلف شامل داستان، رمان، کودک و نوجوان، مذهبی، آموزشی، علمی، هنری و … می‌باشد. بعدها با اختراع و گسترش استفاده از نوار کاست و به دلیل سهولت استفاده از این کتاب‌ها و زیبایی و جذابیت آن‌ها مورد استفاده عموم مردم قرار گرفت و ناشران کتاب، حجم وسیعی از کتاب‌های خود را بدین شکل تولید نمودند. بطوری‌که امروزه تقریباً این نوع کتاب‌ها در اکثر زمینه‌ها تولید و مورد استفاده قرار می‌گیرند.

کتاب گویا به دو صورت روخوانی و نمایشنامه تولید می‌گردد. کتاب‌های گویا به اشکال مختلف بر روی نوار کاست، سی‌دی، فایل ام‌پی‌تری (MP3) و غیره عرضه می‌شوند. محبوبیت پخش‌کننده‌های صوتی همراه مانند آی‌پاد، کتاب‌های صوتی را برای استفاده مردم رایج‌تر کرده‌است. این امر به گسترش ناگهانی کتاب‌های تولید شده از پروژه‌هایی نظیر لیبریوکس شده‌است؛ که افراد داوطلب را برای خواندن کتاب‌ها سازماندهی می‌کند. کتاب‌های صوتی همچنین می‌توانند توسط نرم‌افزارهای گویا تولید شوند هرچند کیفیت صدا و روخوانی تولیدشده ممکن است در مقایسه با صدای انسان مطلوب نباشد.

کتاب‌های صوتی همچنین توسط شرکت‌های انتفاعی به صورت آنلاین منتشر می‌شوند. بهای کتاب‌های صوتی که روی سی‌دی یا کاست منتشر می‌شوند اغلب بیش از نسخه‌های چاپی با جلد سخت است. کتاب‌های صوتی که با پیاده کردن از اینترنت خریداری می‌شوند اغلب کمی ارزان‌تر از نسخه‌های چاپی با جلد سخت، اما گران‌تر از نسخه‌های چاپی با جلد شمیز هستند. به‌طور کلی کتاب‌های صوتی ارائه شده در غالب لوح فشرده مخاطبان بیشتری دارند؛ در سال ۲۰۰۵ نوار کاست ۱۶ درصد، لوح فشرده ۷۴ درصد و لینک‌های قابل دانلود ۹ درصد از بازار کتاب‌های گویا را به خود اختصاص داده‌است. بر اساس نتایج تحقیقی در آمریکا، سود حاصل از این صنعت در سال ۲۰۰۵ در این کشور بیش از ۸۷۱ میلیون دلار بوده‌است.

تولید کتاب صوتی

برای تولید کتاب گویا به راوی و استودیو ضبط نیاز است.پیشنهاد می‌شود برای تولید کتاب صوتی، از فرمت جدید و بهینه اوپاس و صدای مونو استفاده شود تا حجم فایل نهایی کاهش چشمگیری یابد و در عین حال از کیفیت مطلوب برخوردار باشد.

مزایای کتاب صوتی به نسبت رادیو

روش Push Technology در جذب مخاطب یعنی مخاطب کمترین قدرت انتخابی در محصولی که تحویل می‌گیرد دارد، مثلاً رادیو و تلویزیون، که کاربر کمترین قدرت انتخابی در انتخاب برنامه‌های آن دارد. روش Pull Technology در جذب مخاطب یعنی مخاطب بیشترین قدرت انتخاب را داشته و می‌تواند هر نوع شخصی‌سازی را در دریافت محصول نهایی داشته باشد. مخاطبان در پادکست و کتاب صوتی بیشترین قدرت را انتخاب برای گوش دادن به پادکست‌ها سلامت، ورزشی، اجتماعی و .. . را دارند. در پادکست یا نوار صوتی امکان شنیدن هر بخش از صدا، جلو و عقب بردن آن در اختیار کاربر است. کاربر به هر تعداد بار که بخواهد می‌تواند به محتوای پادکست / نوار صوتی گوش کند. در حالی که رادیو و حتی رادیوهای اینترنتی چنین امکانی ندارند.

در این روش، مصرف‌کننده محتوای مورد نظر را توسط دستگاه‌های پخش غیر از رایانه نیز استفاده می‌کند و در زمان استفاده، لزوماً نیازی به دسترسی به کامپیوتر نیست. معمولاً دستگاه‌هایی که می‌توان پادپخش‌ها را روی آن‌ها شنید، همان دستگاه‌های پخش موسیقی دیجیتال هستند که عموماً بسیار کوچک و قابل حمل هستند. در نتیجه کاربر در هر زمان و مکانی قادر به استفاده از محتوای صوتی خواهد بود. محتوا پس از دریافت از اینترنت، بدون نیاز به ارتباط با اینترنت، قابل استفاده خواهد بود در حالی که در سایر روشها، نیاز به حفظ ارتباط اینترنتی برای استفاده از محتوا وجود دارد. در این روش، نیازی به مراجعه به وب گاه‌های مختلف برای دسترسی به انواع محتویات نیست و با تنظیم نرم‌افزار و افزودن نشانی پادپخش موردنظر به فهرست، کپی محتوا به رایانه و در نهایت به دستگاه پخش آن بطور اتوماتیک انجام شده و کاربر همیشه آخرین و جدیدترین اطلاعات را در دستگاه پخش مختوای صوتی خود خواهد داشت.