گذری بر فناوری نانو در ایران از ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۸

در این گزارش سعی شده است سیر تاریخی توسعه فناوری نانو در ایران از اسفند ۱۳۷۹ تا آبان ۱۳۸۸ به صورت خلاصه ارائه شود. در ضمن این تاریخچه، رویکردهای اصلی ستاد ویژه توسعه فناوری نانو و اقدامات اصلی در حوزه های مختلف ترویج، توسعه منابع انسانی، زیرساختهای توسعه فناوری، تجاری سازی و روابط بین الملل بیان شده است.

ایران پانزدهمین کشور دنیا در تولید علم در زمینه فناوری نانو و رتبه اول بلامنازع در منطقه و کشورهای اسلامی است.

• بیش از ۱۶۰۰ عضو هیئت علمی و حدود ۲۰۰۰ محقق کارشناس ارشد و دکتری در زمینه فناوری نانو در دانشگاه های کشور مشغول به تحقیق و پژوهش هستند و بیش از ۳۵۰۰ پایان نامه تحصیلات تکمیلی در این زمینه انجام شده است.
• حدود ۳۰ شرکت بزرگ و کوچک به تولید محصولات مبتنی بر فناوری نانو مشغول هستند و برخی از محصولات آنها به بازارهای خارجی صادر می شود.
• بیش از ۷۰ شرکت کوچک و متوسط در حال توسعه فناوری برای ورود به بازار هستند
• ایران متولی شبکه فناوری نانو در میان کشورهای عضو اکو است.
• ایران عضو فعال کمیته بین ا لمللی استانداردسازی فناوری نانو و عضو گروه مشاوران رئیس این کمیته است.
• یونیدو (سازمان توسعه ی صنعتی سازمان ملل متحد) مرکز تحقیقات فناوری نانو در ایران را ایجاد کرده و ماموریت به کار گیری فناوری نانو در آب و پساب را به آن واگذار کرده است.
• در طول هشت سال، زنجیره های علم و فناوری نانو در ایران یک به یک شکل می گیرد و همه به نوعی برای تولید ثروت از این فناوری گام برمی دارند.

سیر فناوری نانو در ایران ـ سال ۱۳۷۹

اولین جرقه های توجه خاص کشورها و دولت ها به فناوری نانو در جهان زده می شود. تا قبل از این فقط در برخی مراکز تحقیقاتی و دانشگاهی، آن هم به صورت پراکنده، تحقیقات در زمینه فناوری نانو انجام می شد.

آرام آرام با شناخته شدن اهمیت و بزرگی این فناوری، و نقشی که درآینده ی فنی و اقتصادی دنیا دارد، کشورهای بزرگ و پیشرفته برای بهره گیری از فرصت این فناوری برای بیشتر کردن فاصله خود با دنیا، وارد میدان مسابقه می شوند. هرچند موج های علمی و فنی معمولاً با یک فاصله زمانی چند ده ساله به ایران می رسد، اما فناوری نانو در ایران، مسیری غیر از دیگر فناوری ها را در پیش می گیرد.

روز اول اسفند ۱۳۷۹ مرحوم دکتر ابتکار، مشاور رئیس جمهور وقت، در نامه ای به رئیس جمهور، مطرح شدن موضوعی جدید با عنوان فناوری نانو را به ایشان اطلاع می دهند و می خواهند که این موضوع بررسی شود.

نامه به دفتر همکاری های فناوری ریاست جمهوری ارجاع می شود و یک تیم از کارشناسان این دفتر، مسئول مطالعه و بررسی کم و کیف این موضوع می شوند.

 

سال ۱۳۸۰

این تیم مطالعاتی با عنوان کمیته مطالعات سیاست فناوری نانو تحقیقات خود را ادامه می دهد. با تشکیل این کمیته، سایت فارسی فناوری نانو و چاپ یک خبرنامه آغاز می شود و فعالیت ترویجی برای مخاطبان مختلف کلید می خورد.

این کمیته، اولین همایش ملی فناوری نانو را روزهای ۱۴ و ۱۵ اسفند ۱۳۸۰ برگزار می کند. این برنامه، زمینه ای می شود برای شناخت و برقراری ارتباط با محققان فناوری نانو و به خصوص چند نفر از ایرانیانی که خارج از کشور در زمینه نانو سابقه ی تحقیقاتی خوبی دارند و بعداً همکاری های علمی با دانشگاه های ایران را ادامه می دهند.

سال ۱۳۸۲- تشکیل ستاد

در تاریخ ۱۶/۶/۱۳۸۲ ستاد ویژه توسعه فناوری نانو به ریاست معاون رئیس جمهور و عضویت وزارت خانه های امور اقتصاد و دارایی، بهداشت درمان وآموزش پزشکی، جهاد کشاورزی، صنایع و معادن، علوم تحقیقات و فناوری، رئیس سازمان وقت مدیریت و برنامه ریزی کشور، رئیس دفتر همکاری های فناوری ریاست جمهوری و تعدادی از مدیران و محققان تشکیل می شود.

وظایفی که برای ستاد تعیین می شود از این قرار است:

1. تصویب اهداف، راهبردها و سیاست های کلان و برنامه ملی توسعه فناوری نانو
2. تقسیم وظایف کلّی دستگاه ها و تعیین ماموریت های بخشی و هماهنگی آنها در قالب برنامه بلند مدت ده ساله
3. نظارت عالی بر تحقق اهداف و برنامه ها

دبیرخانه ستاد در دفتر همکاری های فناوری ریاست جمهوری قرار می گیرد و مهندس سجادی، رئیس وقت این دفتر و سفیر فعلی جمهوری اسلامی ایران در روسیه، به عنوان دبیر ستاد انتخاب می شود. از همان ابتدای تشکیل ستاد، تدوین برنامه ده ساله برای توسعه فناوری نانو در دستور کار قرار می گیرد.

جلسات ستاد فناوری نانو با ریاست معاون اول رئیس جمهور و بعضاً با حضور رئیس جمهور هر شش ماه یک بار تشکیل می شود و نمایندگان تام الاختیار اعضای ستاد، هر ماه یک بار جلسه ای با عنوان شورای هماهنگی تشکیل می دهند.

 

سال ۱۳۸۳ – تدوین سند

در دی ۱۳۸۳ وزیر علوم در دیدار رهبر معظم انقلاب با رؤسای دانشگاه ها، به فعالیت های ستاد فناوری نانو برای برنامه ریزی و توسعه این فناوری اشاره می کنند و مقام معظم رهبری با تأکید بر لزوم اهمیت پیشگامی در این زمینه می فرمایند:

“موضوع را زود فهمیده ایم. یعنی نگذاشتیم بعد از چهل سال بفهمیم که چنین چیزی در دنیا پدید آمده است. در اوایل کار این موضوع را فهمیده ایم و الان هم دنبالش هستیم. اگر… بودجه داده شود، تشویق بشود و افرادی برای پیگیری این کار گماشته شوند، خواهید دید دیری نخواهد گذشت که در سطح اول دنیا قرار خواهیم گرفت.” همزمان با شروع کار تدوین برنامه ده ساله، اجرای برنامه های کوتاه مدت در چهار حوزه ی ترویج، توسعه منابع انسانی، زیرساخت آزمایشگاهی و طرح های کوتاه مدت آغاز می شود.

 

سال ۱۳۸۴ – تصویب سند راهبرد آینده

تلاش های کارشناسی برای تدوین سند بلندمدت توسعه فناوری نانو در مرداد ۱۳۸۴ به نتیجه می رسد و هیئت دولت در جلسه ۲/۵/۱۳۸۴ این سند را تصویب و در تاریخ ۱۰/۵/۸۴ آن را ابلاغ می کند.  طبق سند ده ساله ی راهبرد آینده، ایران باید تا سال ۱۳۹۳، به رتبه پانزدهم دنیا در فناوری نانو دست یابد و مسیر توسعه باید به گونه ای باشد که: توسعه فناوری نانو موجب تولید ثروت و ارتقای کیفیت زندگی مردم شود.

 

ارائه گزارش فناوری نانو به مقام معظم رهبری

در روز ۲۵ بهمن ۱۳۸۴ دبیر و تعدادی از اعضای ستاد در حضور مقام معظم رهبری گزارشی از فعالیت های این ستاد و برنامه های آن در آینده را به ایشان ارائه می کنند. ایشان ضمن ابراز خرسندی از فعالیت های صورت گرفته، برای تسریع در روند توسعه ی این فناوری، می فرمایند:

ما قله فناوری نانو را زود شناخته ایم؛ حال دو چیز مهم است: یکی همت شماست که حتما در این مساله کوتاه نیایید و از همه همت و توانایی هایتان استفاده کنید. منظورم از همه همت و توانایی، همان دایره وسیعی است که شما در برنامه فناوری نانو در نظر گرفته اید؛ یعنی دانشمندان سرتاسر کشور، شبکه آزمایشگاهی سرتاسر کشور و حتی دانشجو، دانشگاهی و دانش آموز. از همه اینها استفاده کنید. و دوم کمک هایی که باید بشود و پشتیبانی مالی لازم که با توجه به سرمایه گذاری دولت های جهان و هدف گذاری کسب یک تا دو درصد بازار جهانی، برای رسیدن به آن باید بودجه ای معادل دو درصد سرمایه گذاری دولت های جهان به این برنامه اختصاص داده شود…جایگاهی هم که برای این کار در نظر گرفته شده است باید همین ستاد ریاست جمهوری باشد. برای شما همین نقش ستادی خوبست ولی در ابتدای کار ناچار هستید در بعضی بخش ها در اجرا هم وارد شوید تا حرکت شکل بگیرد.”

 

ترویج و آموزش فناوری نانو

بسترسازی فکری و آماده کردن ذهن افراد و نهادها برای پذیرش فناوری نانو، لازمه ی توسعه ی پایدار آن است. به این منظور، ترویج نانو برای گروه های مخاطب خاص و آموزش مبانی علمی و فنی این عرصه به دانش آموزان در دستور کار کمیته مطالعاتی و سپس ستاد فناوری نانو قرار می گیرد.

راه اندازی سایت فناوری نانو برای دانش آموزان، برگزاری و حمایت از بیش ۲۵۰ همایش ترویجی و آموزشی برای دانش آموزان و دبیران، انتشار مجلات و بولتن های آموزشی، تدوین و انتشار کتاب های و CDهای آموزشی، از جمله کارهایی است که هر کدام با هدفی خاص و برای مخاطبان خاص طراحی و اجرا می شود.

 

توسعه منابع انسانی

از ابتدای سال ۱۳۸۳ برنامه ای برای توسعه منابع انسانی با عنوان برنامه حمایت تشویقی آغاز می شود، که هدف اصلی آن، ایجاد انگیزه در بین پژوهشگران کشور برای جهت دادن تحقیقات آنها به سوی فناوری نانو است. در برنامه حمایت تشویقی، به محققانی که فعالیت پژوهشی در زمینه فناوری نانو انجام می دهند مبالغی به عنوان تشویقی پرداخت می شود.

با شروع برنامه حمایت تشویقی، گردآوری اطلاعات پژوهشی و تشکیل بانک های اطلاعاتی جامع فناوری نانو نیز آغاز می شود، که هم اکنون کارنامه کلیه ی افراد و مراکز و مؤسسات کشور را در خود دارد.

برنامه حمایت تشویقی، پس از گذشت پنج سال، البته با تغییرات اندکی، هنوز در حال اجراست.

 

شبکه آزمایشگاهی

با آغاز تحقیقات فناوری نانو، نیاز به تجهیزات پیشرفته و دقیق برای ساخت و اندازه گیری مواد در مقیاس نانومتری رو به افزایش می گذارد. با ارزیابی تجهیزات موجود و نیازمندی های کشور، راهکار شبکه سازی برای آزمایشگاه های نانو پیشنهاد می شود و شبکه آزمایشگاه های فناوری نانو تشکیل می شود.

آموزش تکنسین ها، تعمیر و کالیبراسیون دستگاه ها، ارائه حمایت مالی برای ارتقاء و خرید تجهیزات جدید، ارائه مشاوره برای خرید تجهیزات و کمک به اخذ استانداردهای بین المللی، از خدماتی است که شبکه به آزمایشگاه های عضو ارائه می کند.

 

سال ۱۳۸۵ – تداوم فعالیت ها در دولت نهم

روز ۱۲ اردیبهشت ۱۳۸۵، شورای عالی انقلاب فرهنگی در پانصد و هشتاد و دومین جلسه خود، ضمن تأکید بر اجرای دقیق “سند راهبرد آینده” به عنوان برنامه ۱۰ ساله توسعه فناوری نانو، سیاست ها و راهبردهای توسعه و ارتقای این فناوری در کشور را تصویب می کند.

در ۱۶ بهمن ۱۳۸۵ با تشکیل معاونت علمی ریاست جمهوری، ستاد به عنوان زیرمجموعه این معاونت ادامه فعالیت می دهد.

 

مشارکت ایران در تلاش بین المللی برای استانداردسازی نانو

اواخر سال ۸۳ حرکت بین المللی برای استانداردسازی فناوری نانو آغاز می شود. پیشنهاد تشکیل یک کمیته برای استانداردسازی فناوری نانو در سازمان بین المللی استاندارد (ISO) مطرح و تصویب می شود. این کمیته با عنوان ISO/TC229 با حضور ۲۳ عضو فعال و ۷ عضو ناظر تشکیل می شود. ایران از ابتدا به عنوان عضو اصلی این کمیته پذیرفته می شود و گارگروهی را با مدیریت مشترک ستاد و سازمان استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران، به صورت متناظر با کمیته بین المللی تشکیل می دهد. کمیته استاندارد سازی فناوری نانوی ایران به صورت مستمر و فعال در نشست های شش ماهه ی کمیته بین المللی حضور می یابد.

روابط بین المللی

به علت نوپا بودن فناوری نانو و پیش بینی هایی که برای آینده ی تجاری آن می شود، قدرت های بزرگ دنیا نهایت تلاش خود را می کنند تا آینده ی آن را دراختیار خود بگیرند. تشکیل نهادهای بین المللی و تصویب قوانین و استانداردها، یکی از ابزارهای این تصمیم است.نگاه ایران به روابط بین المللی بر این اساس است که، ما باید در نهادهای اصلی منطقه ای و بین المللی، حضور و نقش موثر داشته باشیم به گونه ای که، اگر در آینده کلوبی در دنیا برای فناوری نانو تشکیل شد، ایران باید یکی از اعضای موثر آن باشد. ایران در تعامل با کشورهای جهان، آنها را به چند دسته تقسیم می کند:

۱ – کشورهایی که در فناوری نانو بالاتر یا هم سطح ایران هستند، که برای ارتباط با آنها، راهبرد توسعه ی مشترک فناوری و اعزام متخصصان به آن کشورها دنبال می شود.

۲ – کشورهایی که از لحاظ تجاری سازی و ورود به بازار، دارای توانمندی هستند. که همکاری مشترک شرکت های ایرانی با آنها دنبال می شود.

۳ – کشورهای پایین تر از ایران، که فروش محصول و خدمات آموزشی و فناوری از ایران به آنها مد نظر است.

 

برخی از نتایج این تلاش ها به این شرح است:

 

تشکیل شبکه اکونانو

پیشنهاد تشکیل این شبکه که توسط ستاد نانو ارائه شده بود در اردیبهشت ماه سال ۱۳۸۷ به تصویب کشورهای عضو رسید و در اردیبهشت ماه سال ۱۳۸۸ دفتر مرکزی این شبکه در مراسمی با حضور سفرای کشور های عضو و در محل ستاد نانو افتتاح شد.

 

عضویت در نانوفُروم آسیا

نانوفروم آسیا، شبکه ای متشکل از کشورهای استرالیا، چین، هنگ کنگ، هند، اندونزی، کره، ژاپن، مالزی، نیوزلند، سنگاپور، تایوان، تایلند و ویتنام است که در سال ۲۰۰۴ بنیانگذاری شده است. ماموریت این شبکه ترویج، تحقیق، توسعه و صنعتی سازی فناوری نانو بین کشور های عضواست.ایران در سال ۸۸ به عضویت این فروم در آمد و در ششمین نشست آن در مهر ماه ۸۸ در تایوان، هیئت ایرانی، گزارشی از روند توسعه فناوری نانو در ایران ارائه کردند.

 

ایجاد مرکز تحقیقات فناوری نانو توسط یونیدو در ایران

ایران در سال ۱۳۸۷  پیشنهاد تشکیل مرکز بین المللی فناوری نانو با محوریت آب و پساب را  به سازمان توسعه صنعتی سازمان ملل متحد ارائه نمود. با این پیشنهاد، طرح ایجاد یک مرکز بین المللی فناوری نانو به صورت مشترک بین ایران و یونیدو در دستور کار طرفین قرار گرفت. تا اینکه در روز ۳ مهر ۸۸ سند ایجاد این مرکز در محل دفتر مرکزی یونیدو در وین امضا شد.این اولین مرکز بین المللی یونیدو در حوزه فناوری نانو خواهد بود و هدف آن، بهره گیری از فناوری نانو در حوزه های شیرین سازی و تصفیه آب و پساب در سه سطح ملی، منطقه ای و بین المللی تعریف شده است.

 

ارزیابی روند توسعه نانو در ایران

مطابق سند راهبردی توسعه فناوری نانو، بناست ایران تا سال ۱۳۹۳ در هر سه شاخص علم، فناوری و بازار، به جایگاه پانزدهم دنیا در فناوری نانو دست یابد. بر این مبنا، رصد جایگاه ایران در این شاخص ها به صورت مستمر انجام می گیرد.

• رتبه در تولید علم؛ با شاخص تعداد و کیفیت مقالات معتبر علمی ISI
• رتبه در تولید فناوری؛ با شاخص تعداد پتنت های معتبر بین المللی
• رتبه در اقتصاد نانو؛ با شاخص سهم بازار و میزان تولیدات فناوری نانو

 

رتبه ایران در تولید علم نانو

تلاش برای ارتقای رتبه علمی ایران در زمینه فناوری نانو از همان ابتدای تشکیل ستاد فناوری نانو آغاز می شود. برای این منظور، یک تیم کارشناسی مسئول ارزیابی رتبه ایران و ارائه آمار مستمر از این موضوع می شود.

در اولین آمارها مشخص می شود که ایران در سال ۲۰۰۰، با ۹ مقاله مرتبط با فناوری نانو در رتبه شصتم دنیا قرار داشته است و در منطقه نیز پنج کشور ترکیه، مصر، عربستان، ازبکستان و ارمنستان جلوتر از ایران بوده اند.

سال ۱۳۸۰ ما با انتشار ۱۷ مقاله به رتبه پنجاه و دوم جهان می رسیم. کشور ترکیه ۱۶ رده از ما جلوتر است و مصر تقریبا همتراز ایران است. در سال های ۸۱ و ۸۲ نیز ما هر سال ۳۰ مقاله مرتبط با نانو داریم و رتبه ی ایران در این سال ها به ترتیب ۴۸ و ۵۱ است و همچنان کشورهای ترکیه و مصر بالاتر از ما قرار هستند. در سال ۸۳، ایران از مصر پیش می افتد و با ۵۸ مقاله به رتبه چهل و دوم دنیا می رسد.

از ابتدای سال ۸۴ ، برنامه ی حمایت های تشویقی، محققان دانشگاه های کشور را به تحقیق و پژوهش در زمینه فناوری نانو سوق می دهد و انتشار مقالات ایران، روندی صعودی می گیرد. در این سال ۱۳۲ مقاله از ایران در مجلات ISI چاپ می شود و ایران را به رتبه سی و ششم دنیا می رساند. اما از بین کشورهای منطقه، همچنان ترکیه بالاتر از ایران است.

در سال ۸۵، تعداد مقالات ایران تقریباً دو برابر می شود و با ۲۸۱ مقاله، به جایگاه ۳۱ دنیا می رسد و ترکیه را دو پله جا می گذارد. این روند در سال های بعد نیز تداوم می یابد. به طوری که در سال ۸۶ ، محققان ما با ۴۶۵ مقاله جایگاه بیست و پنجم دنیا را کسب می کنند و فاصله ی خود را با کشورهای منطقه افزایش می دهند.

سال ۸۷ یک افتخار دیگر کسب می شود؛ تا این سال، رژیم صهیونیستی از نظر تعداد مقالات فناوری نانو جلوتر از ایران بود، ولی در سال ۸۷ ایران با انتشار ۸۱۳ مقاله و کسب رتبه ۱۹ دنیا ، توانست این رژیم را نیز پشت سر بگذارد.

و بالاخره در پایان ماه آگوست ۲۰۰۹ یعنی شهریور ۱۳۸۸، محققان کشورمان توانستند از نظر تعداد مقالات علمی به جایگاه پانزدهم دنیا برسند. یعنی شش سال پیش از پایان سند راهبردی، ایران در شاخص تولید علم به هدف این سند می رسد.

رتبه ایران در توسعه فناوری

رتبه در توسعه فناوری، با دو شاخص تعداد پتنت ها و تعداد شرکت های مستقر در مراکز رشد، اندازه گیری می شود. بررسی تعداد اختراعات ثبت شده در دفاتر معتبر ثبت پتنت نشان می دهد که ایران در سال ۲۰۰۷ مجموعاً ۵ پتنت نانو داشته است که ۴ مورد آن در دفتر ثبت اختراع اروپا به ثبت رسیده و در رتبه بیست و دوم این دفتر قرار دارد. در سال ۲۰۰۸ میلادی تنها ۴ اختراع مرتبط با فناوری نانو از ایران ثبت می شود که ۳ مورد از آنها مربوط به دفتر ثبت پتنت اروپاست. با این آمار، ایران در سال ۲۰۰۸ در رده ی بیست و هفتم در دفتر ثبت پتنت اروپا قرار می گیرد.

پیش بینی می شود با گسترش فعالیت های ترویجی و آموزشی و فعال شدن دفاتر خدمات پتنت در دانشگاه ها، این روند در سال های بعد رشدی صعودی داشته باشد و ایران پس از شاخص تولید علم بتواند در شاخص تعداد اختراعات نیز، قبل از اتمام دوره سند راهبرد آینده به رتبه پانزدهم دنیا برسد. تعداد مراکز و هسته های رشد مرتبط با فناوری نانو نیز به عنوان دیگر شاخص فناوری مورد ارزیابی قرار می گیرد. تا نیمه اول سال ۸۸ تعداد ۴۰ هسته ی نانویی در ۱۰ مرکز رشد جذب و مورد حمایت ستاد قرار گرفته اند.

 

محصولات ایران

شرکت های ایرانی با طراحی و ساخت محصولات مبتنی بر فناوری نانو، در حال ورود به بازارهای داخلی و بین المللی هستند که تعدادی از آنها از این قرار است.

• ساخت چندین نوع از تجهیزات آزمایشگاهی ازجمله میکروسکپ STM، مغناظیس سنج و دستگاه کروماتوگرافی گازی.

میکروسکپ STM علاوه بر مراکز تحقیقاتی داخلی، به کشور مالزی نیز صادر می شود.

• تصفیه آب با نانوفیلتراسیون.

این سیستم ابتدا به صورت آزمایشی بر روی رودخانه کارون نصب و راه اندازی شد و هم اکنون در سطح وسیع تر در یکی از شهرهای خوزستان در حال پیاده شدن است.

• تولید انواع نانومواد از جمله فلزات و اکسیدهای فلزی.
• تولید نانولوله های کربنی در مقیاس بالا. روش تولید این ماده به صورت چندین پتنت بین المللی ثبت شده است.

این ساختار کربنی در مصارفی همچون پایه ی کاتالیست های نفتی، ذخیره و هیدروژن و تولید کامپوزیت ها به کار می رود.

• تولید انواع محصولات ضد باکتری با استفاده از نانومواد.
• ساخت دستگاه های تولید کننده ی الیاف نانومتری در انواع آزمایشگاهی، صنعتی و قابل حمل.
• تولید بتن مقاوم در برابر خوردگی با استفاده از افزودنی های نانومتری.
• تولید نانوفیلترهای تصفیه کننده هوا، در چندین نوع خانگی، صنعتی و قابل استفاده در خودرو.
• تولید لوله های پلیمری بدون صدا برای آب و فاضلاب
• تولید بسته بندی های مواد غذایی و میوه با هدف افزایش عمر محصولات
• تولید قطعات نانوکامپوزیتی برای استفاده در خودرو.
• تولید انواع لباس های ضد آب و ضد لک.
• تولید کاشی و سرامیک های ضد لک.
• تولید مواد تثبیت کننده شن و خاک
• شیشه های کنترل کننده انرژی برای استفاده در ساختمان.
• روانکارهای مبتنی بر نانوذرات برای کاهش مصرف سوخت خودرو.

به منظور ارائه خدمات مختلف توسعه فناوری و ورود محصولات ایران به بازار، گروهی از شرکت های ارائه دهنده ی این خدمات در قالب کُریدور (Corridor) خدمات توسعه فناوری، به شرکت های نوپا و درحال رشد کمک می کنند.

مطابق سند راهبردی، هدف از توسعه فناوری نانو، تولید ثروت و افزایش کیفیت زندگی مردم است. بنابراین تلاش برای دستیابی به اهداف سند راهبردی در شاخص های فناوری و بازار ادامه دارد. و در این راستا، برنامه های حمایتی متنوعی برای کمک به تبدیل یافته های پژوهشی به محصول و حمایت از نوآوران، در کارگروه های مختلف ستاد در حال اجراست.