تلگرام

تلگرام توسط دو برادر با نام‌های پاول دورف و نیکلای دورف به بازار آمد. پاول دورف برادر کوچک نیکلای دورف است و سازمان غیرانتفاعی کارآفرینی در آلمان دارد که پشتیبان مالی پروژه است. تلگرام توسط یک سازمان غیرانتفاعی آلمانی متعلق به کارآفرین و نیکوکار روس، پاول دورف، اداره می‌شود. بزرگ‌ترین مسدودسازی این نرم‌افزار پیام‌رسان، مربوط به اتفاقات مرتبط با تظاهرات ۱۳۹۶ ایران است.

میزان استفاده‌کنندگان

در اکتبر ۲۰۱۳ تلگرام روزانه صد هزار کاربر فعال داشت که در ۲۴ مارس ۲۰۱۴ این تعداد به ۱۵ میلیون رسید. در دسامبر ۲۰۱۴، تلگرام اعلام کرد که بیش از ۵۰ میلیون کاربر فعال دارد که روزانه بیش از یک میلیارد پیام تبادل می‌کنند. میزان تبادل پیام‌ها در بازه زمانی پنج‌ماهه دو برابر شد و به ۲ میلیارد پیام در روز رسید. در سپتامبر ۲۰۱۵، اعلام شد که تلگرام بیش از ۶۰ کاربر فعال دارد که روزانه ۱۲ میلیارد پیام با یکدیگر تبادل می‌کنند. در فوریه ۲۰۱۵، تعداد ثبت نام کنندگان در تلگرام به ۳۵۰ هزار کاربر در روز رسید و در مجموع روزانه بیش از ۱۵ میلیارد پیام در بستر این پیام‌رسان منتقل شد. در سال ۲۰۱۷، تلگرام با حدود ۱۸۰ میلیون کاربر، (ر ک بخش انگلیسی و روسی) هفتمین پیام‌رسان پرکاربرد شناخته شد. در این فهرست، پیام‌رسان فیس‌بوک و واتس‌اپ مشترکاً اول هستند. در سال ۲۰۱۸ تلگرام کاربران خود را بالغ بر ۲۰۰ میلیون اعلام کرد.

در ایران، طبق نظرسنجی انجام‌شده از طرفِ ایسپا، تلگرام محبوب‌ترین پیام‌رسان است به‌طوری‌که در سالِ ۹۶، ۶۲٫۲ درصدِ ایرانیان عضوِ آن بوده‌اند.

پروتکل: پروتکل تازه‌ساخت MTProto توسط نیکلای دورف بر مبنای رمزنگاری ای‌ئی‌اس ۲۵۶ بیتی متقارن، رمزنگاری آراس‌ای ۲۰۴۸ و پروتکل تبادل کلید دیفی-هلمن است.

پروانه: همه نرم‌افزارهای رسمی تلگرام (و چند نرم‌افزار غیررسمی) متن‌باز هستند. هرچند، نرم‌افزار سمت سرور تلگرام مالکیتی است. پاول دورف گفته‌است کد سرور نرم‌افزار آزاد نیست زیرا معماری تلگرام نیاز دارد دوباره طراحی شود تا به سرورهای مستقل اجازه دهد مانند یک اَبرِ تلگرام متحد کار کند.

امنیت: سازندگان تلگرام بر امنیت برنامه خود تأکید بسیاری دارند. در نوامبر سال ۲۰۱۴ یک جایزه سیصد هزار دلاری برای یافتن باگ بر روی تلگرام اعلام شدکه خود نشان از اطمینان برنامه نویسان تلگرام دارد. این مسابقه در فوریه ۲۰۱۵ بدون برنده خاتمه یافت. در سال ۲۰۱۵ شرکت امنیتی غیرانتفاعی بنیاد مرزهای الکترونیکی رتبه ۴ از ۷ را به بخش پیام‌رسان و رتبه ۷ از ۷ را به بخش «چت‌های محرمانه» این نرم‌افزار داد. با اینحال همواره مباحثی درخصوص ارتباط سازنده روسی این نرم‌افزار با دولت روسیه مطرح می‌شود که چندی قبل سخنگوی کرملین و همچنین پاول دوروف این شایعات را تکذیب کردند.

فراگیری تلگرام در ایران

تا شهریور ۱۳۹۵، بیش از ۲۰ میلیون کاربر ایرانی در تلگرام فعالیت می‌کردند. این آمار در نیمه سال ۱۳۹۶ به ۴۰ میلیون کاربر ایرانی رسید. این میزان استفاده از تلگرام باعث شده تا ۶۰ درصد پهنای باند کشور به استفاده از این پیام‌رسان اختصاص یابد. طبق تحقیقی که در مهر ماه ۱۳۹۶ انجام شد، از ۳۷۰۷ نفر از ایرانیان بین ۱۸ تا ۶۵ سال در مورد میزان استفاده از تلگرام سؤال شد که نتایج نشان داد که حدود ۹۰٪ آنان روزانه بیش از یک ساعت از وقت خود را به تلگرام اختصاص می‌دهند. در این بین حدود ۶۰٪ افراد از تلگرام برای گفتگو با دوستان و آشنایان و حدود ۱۸٪ برای سرگرمی و تفریح از آن استفاده می‌کردند.

امکانات

گروه‌ها یکی از بخش‌های اصلی پیام‌رسان تلگرام هستند به‌طوری‌که کاربران می‌توانند با پیوستن به گروه‌ها به صورت چند طرفه با دیگران ارتباط برقرار کنند. گروه‌های اولیه قابلیت ۲۰۰ عضو را داشتند ولی بعدها تلگرام با انتشار آپدیت‌های جدیدتر قابلیت ارتقای گروه عادی به سوپر گروه و افزایش اعضا را از ۲۰۰ به ۵۰۰ و سپس به ۵۰۰۰ نفر را در دسترس همگان قرار داد. البته در آخرین آپدیت مدیران گروه‌ها می‌توانند پیام سنجاق شده (به انگلیسی: pinned posts) را در بالای گروه‌ها قرار دهند که از آن به اطلاعیه نیز نام برده می‌شود و از دیگر موارد می‌توان به اضافه شدن قابلیت انتخاب شناسه برای گروه‌ها و ساخت گروه‌های عمومی اشاره کرد که قابلیت جستجوی گروه‌ها بر اساس شناسه را برای کاربران فراهم می‌کند.

کانال

کانال امکان جدیدی است که در تلگرام اضافه شده‌است. کانال تلگرام مسیر یک طرفه‌ای است که فقط ادمین می‌تواند در آن پستهای دلخواه را برای اعضای کانال منتشر کند و سایر اعضا امکان اضافه کردن پست در آن را ندارند. از کانال می‌توان برای پیام‌رسانی به تعداد نامحدودی از کاربران استفاده کرد. این کانال‌ها می‌توانند به صورت عمومی باشند و همه کاربران بتوانند در آن عضو شوند یا خصوصی باشند و امکان عضویت برای همه میسر نباشد.

ربات

در ژوئن ۲۰۱۵، تلگرام اجازه ساخت ربات را به کاربران ثالث داد. این ربات‌ها حساب‌های کاربری هستند که از روی یک برنامه اجرا می‌شوند.

چت‌های محرمانه

پیام‌ها همچنان می‌توانند به صورت رمزنگاری دوسویه ارسال شوند. این پیام‌ها با سرویس پروتکل MTProto رمزگذاری می‌شوند.

تماس صوتی

در اواخر مارس ۲۰۱۷، تلگرام تماس صوتی خود را معرفی کرد. تماس‌ها بر مبنای شیوه رمزگذاری سرتاسر چت‌های محرمانه ساخته شده‌است.