یوتیوب

یوتیوب معروف‌ترین وبگاه بارگذاری و تماشای ویدئو است که توسط سه کارمند سابق پی‌پل در فوریه سال ۲۰۰۵ ایجاد شد. چاد هرلی، استیو چن، و جاوید کریم پس از موفقیت‌های وبگاه فلیکر، تصمیم به ایجاد یوتیوب گرفتند.

این شرکت در سان برونو، کالیفرنیا است. این سایت به کاربران اجازه  بارگذاری، مشاهده و اشتراک‌گذاری ویدئو و با استفاده از تکنولوژی ادوبی فلش ویدئو و اچ‌تی‌ام‌ال۵ انواع ویدئوها مانند کلیپ‌های فیلم، کلیپ‌های تلویزیون و کلیپ‌های موسیقی و هم چنین ویدئوهای وبلاگ‌ها، ویدئوهای اوریجینال کوتاه و ویدئوهای آموزشی را نمایش می‌دهد. این وبگاه قابلیت پشتیبانی از ویدئوهای سه‌بعدی و آناگلیف را دارد و با فرمت‌های مختلفی از جمله فلش ویدئو سازگاری دارد. ویدئوهای این شرکت را می‌توان در پلی‌استیشن ۳، پلی استیشن ۴، وی، و ایکس‌باکس لایو نیز تماشا کرد. نسخه  تلفن همراه این وبگاه به صورت یک نرم‌افزار بر روی پلت فرم اندروید نیز در دسترس است.

ویدئوی چارلی انگشت منو گاز گرفت پربازدیدترین ویدئوی یوتیوب است که در ماه مه سال ۲۰۱۱ بیش از ۳۷۵ میلیون بار بازدید شد. ویاکوم از شرکت‌های علیه یوتیوب بود که با رای دادگاه به منظور انتشار ویدئوهای خصوصی‌اش در این وبگاه، ۱ میلیارد دلار از یوتیوب خسارت گرفت. این وبگاه مجهز به سیستم تشخیص حق تکثیر است و ویدئوهای نقض حق تکثیر را بر روی وبگاه منتشر نمی‌کند. البته این سیستم گاهی اوقات دچار اشتباه می‌شود.

بیشتر ویدئوهای این شرکت توسط افراد عادی و بعضی از ویدئوها توسط شرکت‌ها و رسانه‌هایی مانند سی‌بی‌اس، بی‌بی‌سی، هیولو، ویوو و برخی سازمان‌های دیگر و برخی توسط خود یوتیوب بارگذاری شوند. افراد ثبت نام نکرده می‌توانند ویدئوها را تماشا کنند، افراد ثبت نام کرده می‌توانند ویدئوها را در کانالشان بارگذاری کنند. فقط کاربران ثبت نام شده  که اثبات می‌کنند به سن ۱۸ سال رسیده‌اند اجازه  بارگذاری ویدئوهایی با محتوای احتمالی توهین‌آمیز را دارند. سرانجام این شرکت توسط شرکت ال‌ال‌سی پایه‌گذاری شد و در نوامبر ۲۰۰۶، توسط شرکت گوگل با قیمت ۱٫۶۵ میلیارد دلار آمریکا خریداری شد و هم‌اکنون از شاخه‌های گوگل است. یوتیوب از سال ۲۰۰۵ به شکل دوره‌ای در ایران فیلتر می‌شد ولی پس از پخش ویدئوهای مربوط به اعتراضات مردم ایران به نتایج انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۸۸ در ایران به‌طور دایمی فیلتر شد. در سال ۲۰۱۰ پس از کناره‌گیری چاد هرلی از سمت مدیریت کل یوتیوب، سالار کمانگر، یکی از ایرانیان آمریکا به عنوان مدیر کل یوتیوب منصوب شد.

تاریخچه

یوتیوب توسط چاد هرلی، استیو چن و جاوید کریم پایه‌گذاری شد که هر سه از کارمندان شرکت پی‌پل بودند. هرلی در دانشگاه ایندیانا در پنسیلوانیا درس طراحی می‌خواند در حالی که چن و کریم در دانشگاه ایلی‌نوی در اوربانا دانش کامپیوتر را فرا می‌گرفتند. آن‌ها پس از موفقیت وبگاه فلیکر برای بارگذاری عکس، تصمیم گرفتند وب‌گاهی برای بارگذاری ویدئو ایجاد کنند و به همین منظور، در آپارتمان چن در سان‌فرانسیسکو میهمانی شام برگزار کردند و در این‌باره بحث کردند.

اولین ویدئوی بارگذاری‌شده در یوتیوب به نام من در باغ‌وحش جاوید کریم را در باغ‌وحش سن دیگو نشان می‌دهد. این ویدئو در تاریخ ۲۳ آوریل ۲۰۰۵ به وبگاه یوتیوب ارسال شد و هنوز هم می‌توان آن را تماشا کرد.

یوتیوب عمومی در ماه مه سال ۲۰۰۵، شش ماه پیش از راه‌اندازی رسمی در نوامبر ۲۰۰۵ ارائه‌شد. این وبگاه به سرعت رشد کرد و در ماه ژوئیه سال ۲۰۰۶، اعلام شد که در هر روز در یوتیوب بیش از ۶۵٬۰۰۰ ویدئو بارگذاری می‌شود و ۱۰۰ میلیون بار مورد بازدید قرار می‌گیرد. با توجه به آمار ارائه‌شده توسط شرکت تحقیقات بازار کام اسکور، یوتیوب بهترین وبگاه بارگذاری ویدئو در ایالات متحده آمریکا است و ۴۳٪ مردم این کشور، ویدئوهای خود را در این وبگاه بارگذاری می‌کنند و در ماه مه سال ۲۰۱۰، ۱۴ میلیارد فیلم در یوتیوب بارگذاری شده‌است. در هر دقیقه، حدود ۶۰ ساعت ویدئو در یوتیوب بارگذاری می‌شود که حدود سه‌چهارم این ویدئوها را مردم ایالات متحده آمریکا بارگذاری می‌کنند. وبگاه یوتیوب در ماه ۸۰۰ میلیون کاربر منحصربه‌فرد دارد. بر اساس رتبه‌بندی وبگاه الکسا، یوتیوب پیش از فیس‌بوک و گوگل و پس از یاهو!، سومین وبگاه پربازدید اینترنت است.

به علت شباهت زیاد وبگاه لوله جهانی و تجهیزات (www.utube.com) به وبگاه یوتیوب (www.youtube.com)، لوله جهانی و تجهیزات از یوتیوب شکایت کرد و قرار بر این شد که www.utube.com به www.utubeonline.com تغییر نام دهد. با توجه به آمار خیره‌کننده یوتیوب، شرکت گوگل در اکتبر سال ۲۰۰۶ پیشنهاد داد که قصد دارد یوتیوب را به قیمت ۱٫۶۵ میلیارد دلار بخرد تا این که این قرارداد در ۱۳ نوامبر ۲۰۰۶ قطعی شد و یوتیوب با ۱٫۶۵ میلیارد دلار به گوگل فروخته شد.

فناوری‌های ویدئویی پخش

تماشای فیلم‌های یوتیوب بر روی یک رایانه شخصی کار آسانی نیست. برای این کار باید آدوبی فلش پلیر بر روی مرورگر نصب شود. البته گوگل با تولید مرورگر وب گوگل کروم، این اجازه را به کاربران اینترنت داده‌است که با این مرورگر می‌توانند مستقیم و بدون هیچ دردسری ویدئوهای یوتیوب را تماشا کنند. مرورگر وب اپرا نیز این قابلیت را دارد. آدوبی فلش پلیر یکی از شایع‌ترین نرم‌افزارها بر روی رایانه‌های شخصی می‌باشد که از فرمت فلش ویدئو پشتیبانی و ویدئوهای یوتیوب را پخش می‌کند.

در ژانویه ۲۰۱۰، نسخه‌ای آزمایشی از یوتیوب راه‌اندازی شد که از مرورگرهایی که با اچ‌تی‌ام‌ال۵ سازگاری دارند، پشتیبانی می‌کند و اجازه می‌دهد بدون هیچ نرم‌افزاری مانند آدوبی فلش پلیر، فیلم‌های یوتیوب را تماشا کنند. از این مرورگرهای وب می‌توان به گوگل کروم و اپرا اشاره کرد که اینترنت اکسپلورر فاقد این قابلیت است. وبگاه یوتیوب دارای صفحه‌ای است که اجازه می‌دهد مرورگر وب از اچ‌تی‌ام‌ال۵ پشتیبانی کند. مرورگرهایی که با استفاده از فرمت‌های اچ.۲۶۴/امپگ-۴ ای‌وی‌سی یا وب‌ام از اچ‌تی‌ام‌ال۵ پشتیبانی می‌کنند، می‌توانند همه فیلم‌های یوتیوب را پخش کنند.

بارگذاری (آپلودکردن)

همه کاربران یوتیوب می‌توانند فیلم‌های خود را هم‌زمان تا ۱۵ دقیقه بارگذاری کنند. کاربرانی که آهنگ خوب ضبط می‌کنند، مطابق با رهنمودهای جامعه وبگاه توانایی ارائه ویدئوهای خود را تا ۱۲ ساعت دارند که نیاز به تأیید حساب، به‌طور معمول از راه یک تلفن همراه دارد. هنگام تأسیس یوتیوب در سال ۲۰۰۵، امکان بارگذاری ویدئوها را تا مدت‌های طولانی داشت تا این که به علت بارگذاری غیرمجاز و کپی از برنامه‌های تلویزیونی و فیلم‌ها، یوتیوب در ماه مارس سال ۲۰۰۶، حد مجاز بارگذاری ویدئوها را ۱۰ دقیقه کرد. در ماه ژوئیه سال ۲۰۰۸، این ۱۰ دقیقه به ۱۵ دقیقه افزایش یافت. حد مجاز حجم بارگذاری ویدئوها در یوتیوب ۱۰ گیگابایت است و برای برخی کاربران حتی تا ۱۲۸ گیگابایت هم مجاز است.

یوتیوب برای بارگذاری ویدئوها از انواع فرمت‌های موجود مانند MKV, MP4، AVI, DIVX، FLV، MPEG4، OGG، MPG، و VOB پشتیبانی می‌کند. هم‌چنین از فرمت ۳GP پشتیبانی می‌کند و اجازه می‌دهد ویدئوها به تلفن همراه ارسال شود. فیلم‌ها در یوتیوب، با اسکن پیشرونده یا درهم‌بافی اسکن می‌شود؛ اما برای بهترین کیفیت ویدئو، یوتیوب پیشنهاد می‌کند که فیلم‌ها پیش از بارگذاری، ازهم‌کافته شوند. همه فرمت‌های ویدئویی در این وبگاه با استفاده از اسکن پیشرونده‌است.

کیفیت و کدها

یوتیوب در ابتدا فیلم‌های خود را با کیفیت پایین و با وضوح ۲۴۰×۳۲۰ پیکسل و با استفاده از کد سورنسون که یک نوع H .263  است، نمایش می‌داد. این کار مشکلاتی به‌وجود آورد؛ مثلاً فیلم‌ها با تک‌های صوتی پخش می‌شدند. در ژوئن ۲۰۰۷، یوتیوب گزینه‌ای را برای نمایش ویدئوها در فرمت ۳GP درست کرد که کاربران اینترنت با تلفن‌های همراه هم بتوانند فیلم‌های این وبگاه را تماشا کنند. در نوامبر ۲۰۰۸، یوتیوب پشتیبانی از ۷۲۰ پیکسل اچ‌دی را در دستور کار خود قرار داد. در زمان راه‌اندازی ۷۲۰ پیکسل، نسبت دید کاربران از ۳×۴ به صفحه عریض ۹×۱۶ تغییر یافت. با استفاده از این ویژگی‌های جدید، یوتیوب راه‌اندازی H .264/MPEG-4 AVC را آغاز کرد که به‌طور پیش‌فرض فرمت‌های ویدئویی را فشرده‌سازی می‌کرد. در نوامبر ۲۰۰۹، این وبگاه پشتیبانی از ۱۰۸۰ پیکسل اچ‌دی را هم در دستور کار خود قرار داد. در ژوئیه ۲۰۱۰، این وبگاه اعلام کرد که از فرمت ۴کی پشتیبانی خواهد کرد که اجازه  بارگذاری ویدئو با وضوح ۳۰۷۲×۴۰۹۶ را می‌دهد. فیلم‌های یوتیوب در طیف وسیعی از کیفیت‌ها در دسترس هستند. نام استاندارد کیفیت (SQ)، کیفیت بالا (HQ) و کیفیت بسیار بالا (HD) هستند. به‌طور پیش‌فرض جریان ویدئویی در فرمت H .264/MPEG-4 AVC کدگذاری شده‌است و با صوت ای‌ای‌سی استریو است.

دسترسی به محتوا

یوتیوب این اجازه را به کاربرانش می‌دهد که ویدئوهایش را در بیرون از خود بر روی صفحات وب، وب‌نوشت‌ها، و شبکه‌های اجتماعی منتشر کنند. هر ویدئو در یوتیوب به همراه قطعه‌ای از اچ‌تی‌ام‌ال است که قابلیت انتشار ویدئو در وبگاه‌ها را ممکن می‌سازد. کدهای جاسازی و هم چنین رتبه‌بندی و اظهار نظر، می‌تواند توسط مالک ویدئو غیرفعال شود. در یوتیوب، حداکثر مقدار مجاز بارگذاری ویدئوها ۱۵ دقیقه‌است که می‌توان با دریافت کد راست‌آزمایی ویدئوها را تا ۳ ساعت هم بارگذاری کرد. یوتیوب معمولاً پیوند بارگیری ویدئوهای خود را ارائه نمی‌دهد و قصد دارد کاربران فقط تماشای این ویدئوها را در وبگاه تجربه کنند. پیوند تعداد کمی از ویدئوها توسط برخی افراد مانند رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا یعنی باراک اوباما، در یوتیوب ارائه می‌گردد و می‌توان آن‌ها را با فرمت ام‌پی۴ بارگیری کرد. تعداد زیادی از وبگاه‌ها، برنامه‌های کاربردی، و مرورگرهای وب به کاربران اجازه بارگیری ویدئوهای یوتیوب را می‌دهند. در فوریه ۲۰۰۹، یوتیوب اعلام کرد که خدمتی آزمایش کرده‌است که به برخی از همکاران اجازه می‌دهد ویدئوها را به صورت رایگان برای بارگیری بگذارند یا برخی از کاربران با پرداخت هزینه ویدئو به Google، می‌توانند آن ویدئو را بارگیری کنند.

سیستم عامل

برخی از تلفن‌های همراه هوشمند می‌توانند به ویدئوهای یوتیوب دسترسی پیدا کنند که وابسته به ارائه دهنده آن است. از ژوئن ۲۰۰۷، تلفن‌های همراه با استفاده از جریان آرتی‌اس‌پی می‌توانند همه ویدئوهای یوتیوب را تماشا کنند. همه ویدئوهای این وبگاه، در نسخه مخصوص تلفن همراه آن موجود است.

از ژوئن ۲۰۰۷، ویدئوهای یوتیوب برای دیدن بر روی طیف وسیعی از محصولات شرکت اپل در دسترس بوده‌است. ویدئوهای این وبگاه می‌تواند در دستگاه‌هایی مانند تلویزیون‌های اپل، آی پاد تاچ و آی‌فون نمایش داده شود. در ژوئیه ۲۰۱۰، نسخه مخصوص وبگاه بر روی تلفن همراه به‌روزرسانی شد و در نسخه جدید نیازی به استفاده از ادوبی فلش پلیر نیست و با استفاده از صفحه لمسی کنترل می‌شود. نسخه تلفن همراه به عنوان یک نرم‌افزار برای سیستم‌عامل اندروید نیز در دسترس است.

در ژوئیه ۲۰۰۸، سیستم به‌روز رسانی‌شده وبگاه اجازه داد تا کاربران آن به جستجوی ویدئوی مورد نظر خود بپردازند. در ژانویه ۲۰۰۹، «یوتیوب برای تلویزیون» راه‌اندازی شد که نسخه‌ای از وبگاه با این تفاوت که اجازه می‌دهد ویدئوهای یوتیوب در پلی‌استیشن ۳ و وی نمایش داده شوند. در ژوئن ۲۰۰۹، یوتیوب اکس‌ال معرفی شد که دارای یک رابط ساده است که می‌تواند ویدئوهای یوتیوب را در تلویزیون نمایش دهد. ویدئوهای یوتیوب در ایکس‌باکس لایو نیز قابل‌دیدن هستند.

آمار و ارقامی از یوتیوب

بر اساس واپسین رتبه‌بندی وبگاه الکسا اینترنت، یوتیوب دومین وبگاه پربازدید جهان پس از گوگل است.

در هر روز حدود ۱۰۰ میلیون فیلم در یوتیوب بازدید می‌شود.

ویدئوی چارلی انگشت منو گاز گرفت پربازدیدترین ویدئوی یوتیوب است که تا ماه فوریه سال ۲۰۱۸ بیش از ۸۵۰ میلیون بار بازدید داشت.

مجله وال استریت ژورنال در شهریور ۱۳۸۵ آمار و ارقامی از یوتیوب اعلام کرد:

پیرترین کاربر یوتیوب یک مرد ۷۹ ساله انگلیسی است که در مقابل رایانه‌اش می‌نشیند و از خاطرات جنگ جهانی دوم سخن می‌گوید.

آقای کریستی لیج استوارت حدود ۲۰۰ ویدئو در یوتیوب بارگذاری کرده‌است بیشترین مقدار.

کلّ زمانی که مردم صرف تماشای یوتیوب کرده‌اند، برابر با ۹۳۰۵ سال خواهد بود.

تخمین زده می‌شود تعداد ویدئوهای یوتیوب ۱۰۰ میلیون عدد باشد.

هر روز ۶۵٬۰۰۰ ویدئو در یوتیوب بارگذاری می‌شوند.

بنا بر آمار تا ماه نوامبر ۲۰۱۰، در هر ۶۰ ثانیه، ۱۳ ساعت فیلم در یوتیوب بارگذاری می‌شود.

درآمد یوتیوب در هر روز حدود ۱ میلیون دلار است.