چکونه پای موتور سیکلت به ایران باز شد

دوره موتورسیکلت‌های انگلیسی

این موتورسیکلت‌های انگلیسی نزدیک به ۲۰ سال یکه تاز بازار موتورسیکلت ایران بودند.

کم کم در اواخر دهه ۳۰ شمسی بود که موتورسیکلت‌های ایتالیایی از قبیل تستی، دوکاتی،وسبا، لامبرتا و مارک‌های آلمانی مثل زاکس زونداب جاوا وموبیلت و پژوهای فرانسوی هم وارد ایران شدند.

یاماها  اولین موتور سیکلت ژاپنی در ایران

با توجه به کاربری‌های خاص موتورسیکلت ونیاز به این وسیله نقلیه وملاحضات شهری بود که کم کم در اواخر دهه ۴۰ شمسی سر وکله موتورسیکلت‌های ژاپنی که اولین آنها یاماها بود در بازار موتورسیکلت ایران پیدا شد.

با تاسیس شرکت ایران دوچرخ در ابتدای دهه۵۰ شمسی که نمایندگی رسمی و انحصاری موتورسیکلت‌های یاماها ژاپن در ایران را در دست داشت این شرکت در ابتدا اقدام به معرفی و واردات انواع مدل‌های شهری و اف‌رود یاماها به ایران کرد.

انواع مدل‌های یاماها از ۵۰ سی‌سی و ۸۰ سی‌سی گرفته تا ۱۱۰۰سی‌سی توسط این شرکت تا اواخر سال ۱۳۵۸ وارد ایران می‌شد که در این میان مدل‌های ۸۰ سی‌سی کار و ۱۰۰سی‌سی و ۱۲۵YB دراین شرکت بصورت فول CKD مونتاژ می‌شد. وانواع مدل‌های مینی ۸۰سی‌سیGT تریل ۱۲۵سی‌سی ایندیرو ۲۵۰سی‌سی‌ و ۴۰۰سی‌سی‌کراس اف‌رود ۱۷۵AG ومدل‌های شهری۲۰۰سی‌سی دوسیلندر با دو اگزوز و ۴۰۰ ببری بصورت کاملا وارداتی توسط این شرکت در بازار به فروش می‌رسید که همگی این مدلها از پر فروشترین موتور‌سیکلت‌های یاماها در بازار ایران بودند و استقبال خوبی ازآنها صورت گرفته بود.

دوران طلایی ۱۹۷۸-۱۹۸۱ با سوزوکی

موتورسیکلت‌های سوزوکی از اواخر دهه۵۰ شمسی توسط شخصی بنام گلابچی وارد ایران شد مدل‌های۸۰ و۱۰۰و۱۲۵سی‌سی دو اگزوز که همگی دو زمانه بودند جزء اولین مدل‌های سوزوکی بودند که به کشور وارد می‌شدند

در سال۱۳۵۳ این آقای گلابچی که اصالتا تاجر برنج بودند امتیاز خودشون رو به آقای حمیدین رییس وقت اتحادیه فرو شندگان موتورسیکلت واگذار کردند .تا اوایل سال۱۳۵۷ انواع مدل‌های سوزوکی بصورت جسته و گریخته وارد کشور می‌شد و بمب سوزوکی در ایران در اواخر سال ۱۳۵۷ ترکید

از این سال به بعد بود یعنی تا اواخر سال ۱۳۶۲ بود که هر چند خیلی کوتاه بود ولی براستی جبران یک دهه رکود در بازار رو کرد و با معرفی حتی چند مدل محدود در بازار ایران جای خودشو در بین علاقمندان به موتورسیکلت باز کرد

سوزوکی GS1000 با ۹۰ hp وتاپ اسپیدی نزدیک به۲۴۰ کیلومتر و وزنی در حدود۲۵۰ کیلو گرم هر چیزی رو که از موتور می‌خواستید داشت. با ظاهر زیبا و پر ابهت و صدایی بسیار زیبا و از همه مهمتر با وزن سبک و شتاب بالا برای تک چرخ زدن معرکه بود. ( قیمت ۱۲۰ هزار تومن با سه رنگ مشکی،قرمز و آبی آسمانی)

مدل‌های دیگری که در این بین وارد شدندعبارت بودند از: A80 و A100 که موتورهای کار بودند و DS80 یا مینی سوزوکی با آن رنگ‌بندی نارنجی و سبز که مورد علاقه جوانان بود یا TS125 تریل GP125 با آن شتاب ‌باورنکردنی و یا RV50 با قیافه عجیب غریب ولاستیک‌هایی که اندازه لاستیک مینی‌ماینر بود و در آخر افسانه X7 با ۲۵۰سی سی حجم موتور(دو زمانه) که  بعد از سوزوکی۱۰۰۰ پر طرفدارترین موتور بازار ایران بود.

همین مدل‌ها بودند که تصور پر شتاب بودن سوزوکی را در بین همه موتورسیکلت‌ها بوجود آورده بودند.

از سال ۱۳۶۲ به بعد به دلیل شرایط خاص اقتصادی و سال‌های جنگ واردات سوزوکی متوقف گردید تا اینکه در سال۱۳۷۷ با تاسیس شرکت «تکتاز موتور» توسط یکی دیگر از اعضای خانواده، این شرکت بعنوان نماینده انحصاری موتورسیکلت‌های سوزوکی در ایران معرفی گردید. اما از آن پس به غیر از مدل GS125 سوزوکی آن هم به تعداد خیلی محدود فعالیت خاص دیگری انجام نمی‌شد، البته تمام موتورسیکلت‌های سوزوکی در رده‌های مختلف حجمی که در ارگان‌ها، نهادها وسازمان‌های دولتی مورد استفاده قرار می‌گرفت و نیز موتورسیکلت‌های تشریفات توسط این شرکت وبنا به سفارش مربوطه وارد می‌شد. ولی عمده فعالیت شرکت تکتاز موتور در ایران به تولید موتور سیکلت‌های تکتاز با انجین «هارتفورد تایوان» و تریل VR150 اختصاص یافته که جزء اولین شرکت‌های تولید موتورسیکلت در ایران بوده و البته از نظر کیفیت محصول پس از شرکت «تیزرو» (هوندا) در بازار شناخته شده که از اعتبار خاصی در بازار موتورسیکلت ایران برخوردار هست.

موتور سیکلت های هوندا در ایران

موتورسیکلت‌های ژاپنی از سال‌های پایانی دهه چهل و اوایل دهه۵۰ شمسی با ورود «یاماها» توسط شرکت «زره» و بعدا «هوندا» توسط «اشتادکو» انجام گردید.

تا قبل ازآن بازار موتورسیکلت ایران در اختیار کلاسیک‌های انگلیسی و کروزهای آمریکایی و موپدهای فرانسوی و ایتالیایی بود خصوصیت اصلی موتورسیکلت‌های ژاپنی تنوع وارزان بودن آنها در مقایسه با رقبای اروپایی وآمریکایی بود.

در همان سالها مدل موفق CB125 (که بعدا به CG تبدیل شد وتا حال حاضر هم توسط شرکت‌های دیگر تولید می‌شود) و S90 که به سوپر کاب معروف بود و C70 کافی بود تا بازار به اولین تازه واردهای چهارزمانه روی خوش نشان بدهد و از فروش خوبی برخوردار شود.

شاید بدعت‌گذار موتورهای کلاچ اتوماتیک در ایران همان هوندا باشه که با معرفی s90 و c70 کار بری خاص این موتور را به رخ بازار کشید.

بعدها در سال۵۲ هوندا CB four 750 چهار سیلندر (هوندا فور، دارای چهار اگزوز) روانه بازار شد از این مدل افسانه‌ای استقبال بسیار خوبی به عمل آمد وتا سالها به فروش می‌رسید..

محصولات هوندا منحصر به این‌ها نبود وتا سال‌های پایانی دهه ۱۳۵۰ از ۵۰‌سی‌سی همون (Z50) شروع می‌شد تا ۱۰۰۰ سی‌سی گلدوینگ (موتور توریستی دارای گاردون و سه امپر سنج (در طی این مدت پر فروش‌ترین محصولات هوندا در بازار ایران عبارت بودند از

Z50 ، C70 ، S90 ، XL75 ، XL80، S110 ، CB125 ،  CG125 ، CB185 ،XL175، XL125 ،TWIN250 ، BR750 وCBK750 ، ۱۰۰۰ GOLDWING ، HONDA XL 250

در این بین هندا ۲۵۰ تریل که در اوایل جنگ در جبهه مورد استفاده قرار می‌گرفت و بعد از جنگ در مزایده‌ها به فروش رسید  از کیفیت فوق العاده‌ای برخوردا بوده است.

عوامل موفقیت هوندا در بازار ایران عبارت بودند از:

۱ – چهار زمانه بودن

۲ – تنوع محصولات

۳ – ارزان بودن در مقابل رقبای اروپایی

۴ – شرایط فروش اقساطی.

موتور سیکلت های کاواساکی در ایران

در سال ۱۳۷۲ یعنی همان سال‌هایی که واردات خودرو آزاد بود، موتورسیکلت هم از این قایده مستثنی نبود و بعضی شرکت‌ها هم اقدام به واردات موتورسیکلت می‌کردند که شرکتی بنام «زیوس» که البته زیر نظر «جهانرو» بود اقدام به واردات موتورسیکلت با حجم و مدل‌های زیر نمود.

KAWASAKI AR 125

KAWASAKI KMX 125

KAWASAKI KR 150

KAWASAKI ZZR 250

KAWASAKI ZZR 400

KAWASAKI ZZR 600

در این بین کاواساکی AR چون رقیبی گردن کلفت بنام«GTO» داشت علیرغم انجین مدرنتر با استقبال عموم مواجه نشد واکثرا «GTO»رو به AR ترجیح می‌دادند.

مدل «KMX» که یک رقیب دیگه بنام یاماها DT داشت که البته هرگز در حد واندازه «KMX» نبود خیلی زود در بازار تشنه تریل جا باز کرد. ولی مدل بعدی کاواساکی KR 150  بود که پس از سال‌ها فقر در زمینه ورود موتورهای جدید(آن زمان هنوز موتورهای مستعمل ام ار ا تی وارد نمی‌شد) وتفاوت فاحش موتورهای اسپرت موجود از قدیم با کاواساکیKR از استقبال شایان توجهی در بازار برخوردار گردید.

ظاهر مدرن ، وجود فلاپ واسپویلر زیر گیربکس ۶ دنده، سیستم خنک‌کنندگی با آب و یک انجین با قدرت ۲۲HP والبته مهمتر از همه وجود سیستم پیشرفته کیپس درآن زمان و وزن سبک، توانایی رسیدن به سرعت ۱۸۰ کیلومتر را برای این موتور فراهم می‌ساخت .

این موتور۱۰۰ درصد ژاپنی برای بازاری که حدود ۱۲سال موتور روز دنیا را به خود ندیده بود مانند یک نگین می درخشید.

موتورهایی که همگی قابلیت شماره‌گذاری وتردد بی قید وشرط را داشتند. ولی مدل‌های ZZR که از ۲۵۰سی‌سی به بالا بودند به دلیل ممنوعیت حجمی مجاز به شماره‌گذاری وتردد نبودند.

با ممنوعیت واردات خودرو و به طبع آن موتورسیکلت در سال۷۳ واردات آنها به یکباره قطع شد و مدل اکثر کاواساکی‌های KR موجود در بازار، ۹۲-۹۳ بودند. به همین خاطر در آن سالها قیمت یه KR صفر کیلومتر۷۰۰ هزار تومان بود.

بعد از این شرکت «جهانرو» اقدام به مونتاژ مدل‌های KMX و مدل عجیب غریب JMX که در واقع فریم KMX با انجین GTO بود کرد.

در سال‌های ۱۳۷۷-۱۳۷۸ مجددا نظر به پیشینه خوب کاواساکی KR این شرکت اقدام به واردات این موتورسیکلت کرد که البته این‌بار دیگر مدلKR نبود، بلکه مدل KRR با سیستم ارتقا یافته دریچه‌های کیپس بود (HI KIPS).

این «های‌کیپس‌ها» رنگ بندی جذابتری نسبت به کیپسها داشتند ولی دیگر از انجین ژاپنی خبری نبود به جای آن،کاواساکی تایلندشدی بود و خوب دیگر این موتورها در تهران پلاک نمی‌شدند و همه باید می‌رفتند به شهرستانها تا نمره بشوند. در سال ۱۳۸۱ تا سال ۱۳۸۴ مدل پیشرفته‌تر «های‌کیپس» تبدیل شد به «سوپر کیپس» که چون از خانواده ZX ها بود، در بازار به اشتباه با نام ZX معروف شدند. «سوپرکیپس» از نظر ظاهری با «های‌کیپس» تفاوت زیادی داشت واز لحاظ بدنه وفریم به کلی متفاوت بود ولی هرگز توانایی‌های «های‌کیپس» را نداشتند که البته این‌ها نیز محصول کاواساکی تایلند بودند.