زنبورداری صنعتی

تاریخچه زنبورداری صنعتی

از قدیم الایام، مردم به دلیل خواص مختلف آن برای درمان برخی بیماری ها از عسل استفاده می کردند و هر روز بیشتر از گذشته در تحقیقات و پیشرفت های علمی در مورد این ماده با ارزش سخن گفته می‌شود.

عسل تنها ماده خوراکی ای است که هیچ گاه خراب و فاسد نمی‌شود. خواص فراوان عسل در زمینه های مختلف باعث شده است این ماده شیرین و خوشمزه طرفداران زیادی در سراسر جهان داشته باشد.

در دنیا بیشتر از ۸۱ میلیون کندوی زنبور عسل وجود دارد که بیش از یک و نیم میلیون تن عسل از آنها به دست می آید.

زنبورداری صنعتی

کشور ایران نیز در زمینه زنبورداری صنعتی جزء ۱۰ کشور فعال می باشد. صنعت زنبورداری در استان های مختلف کشور، اعم از اردبیل، کردستان، لرستان، مازندران، آذربایجان های غربی و شرقی، اصفهان و…رایج است.

عسل استان های اردبیل و آذربایجان های غربی و شرقی از نظر کیفیت و مرغوبیت در میان دیگر عسل ها حرف اول را می زند.

زنبورداری از روزگاران قدیم به شیوه سنتی و ابتدایی در ایران انجام می شده است. به این رشته به عنوان یک حرفه پرداخته نشده است و همین باعث عقب ماندن این صنعت شده است.

امروزه هنوز در برخی مناطق از جمله روستاها زنبور داری و تهیه عسل به روش اولیه و سنتی رایج است.

زنبورداری صنعتی یکی از صنایعی است که سود فراوان و اشتغال پایدار را در پی دارد. به گفته کارشناسان، توسعه صنعت زنبورداری می‌تواند یکی از آپشن های کاهش وابستگی به نفت باشد.

اگر به این صنعت توجه بیشتری نشان داده شود می‌تواند با برنامه ریزی درست سود فراوانی را برای استان های تولید کننده و حتی کل کشور به ارمغان بیاورد.

زنبورداری در مازندران

استان مازنداران یکی از استان هایی است که در صنعت زنبورداری پیشرفت چشمگیری داشته است. در این استان ۶ هزار و ۶۸ زنبوردار مشغول پرورش زنبور و تولید عسل هستند. ۵۷۹ هزار کندوی زنبور عسل مدرن و سنتی نیز در این استان وجود دارد.

تولید ژل رویال در زنبورداری صنعتی

یکی از گام های مهم و اساسی در زنبورداری صنعتی که سال های متمادی روی آن کار شده تا به مرحله تولید رسیده است، تولید صنعتی ژل رویال است.

تولید این ژل در شرق آسیا توسعه چشمگیری داشته است. هم اکنون کشورهای چین، مالزی، تایلند، تایوان و سنگاپور در تولید این ژل پر خاصیت پیشرفت های موثری داشته اند.

ژل رویال یک ماده شیری رنگ است که به آن ژل ملکه و یا ژل سلطنتی هم گفته می‌شود. این ژل غنی ترین ماده مغذی بیولوژیک می باشد. رویال غذای ملکه زنبور عسل است.

این ماده بسیار پر انرژی، گرم و موثر در درمان بسیاری از بیماری ها است. کشور چین در تولید این ماده با ارزش پیشینه ای ۲۰ ساله دارد.

در دو طرف سر زنبور کارگر غده هایی وجود دارد به نام غده هیپوفارین که ژل رویال از این غده ها ترشح شده و با آنزیم های بزاقی زنبورها مخلوط می‌شود.

زنبورداران شهرستان اردستان ایران نیز چند سالی است که به تولید ژل رویال به شیوه های نوین مشغول هستند.

تولید ژل رویال در زنبورداری صنعتی به ضابطه مند کردن رفتار زنبورها برای تولید این ماده با ارزش است.

برخی فواید ژل رویال

تسکین و درمان انواع بیماری ها

رشد جسمی و ذهنی جنین در طول بارداری

درمان نازایی

شادابی و طراوت پوست

زنبورداری از دیروز تا امروز

در گذشته های دور، شاید تا پیش از قرن ۱۶ میلادی زنبورداری به صورت بسیار ساده انجام می گرفت. به طوری که بچه های زنبور عسل را در فصول بهار و یا تابستان می گرفتند و در فصل پاییز شانه های عسل برداشت می شد و موم ها را جدا می کردند و به کندوهایی که برای زمستان نگهداری می شد عسل می دادند.

بعد از ورود به قرن ۱۶ میلادی در صنعت زنبورداری تحولاتی صورت گرفت و مردم با همان دانش ابتدایی خود به مطالعات ریشه ای در رابطه با زندگی و بیولوژی زنبور عسل پرداختند.

بعد از مطالعات در این رابطه، کارشناسان بر این موضوع واقف شدند که زنبور عسل بزرگی که داخل کندو به آن شاه گفته می شد ماده است و باید ملکه نامیده شود. تا سال ۱۷۷۱ اطلاعاتی در خصوص جفت گیری زنبورهای عسل در دست نبود.

در ابتدای قرن هفدهم و اواخر قرن شانزدهم وقتی اروپایی ها در قاره جدید ساکن می شدند، پیش از مهاجرت، گاوهای شیری، اسب و زنبور عسل را با خود بردند.

زمانی که زنبور عسل وارد اروپا شد تقریبا سال ۱۶۲۰ بوده، هر چند تاریخ دقیق وارد کردن زنبور به اروپا معلوم نیست.

قاره اروپا برای پرورش زنبور محل مناسبی بود. درختانی چون سپیدار، بلوط و افرا از جمله درختانی بودند که برای برای نوش و گرده بسیار مناسب می نمودند.

زنبورهای عسل در حاشیه جنگل ها به خوبی فعالیت می کنند و شرایط مناسبی برای کار آنها در قاره جدید فراهم بود.

امروزه بعد از تحقیقات و پژوهش های فراوان، زنبورداران به نتایجی رسیده اند که صنعت زنبورداری را به زنبورداری صنعتی تبدیل کرده است.

یکی از مشکلاتی که زنبورداران در گذشته با آن مواجه بودند این بود که برداشت عسل برای آنها بدون این که شانه ها را بشکنند امکان نداشت زیرا زنبورها عسل خود را به دیواره های کندو می چسباندند.

تلاش های بسیاری در این زمینه صورت گرفت تا این که یک زنبور دار به این مسئله پی برد که فاصله بین اجزاء کندو در این رابطه اهمیت زیادی دارد.

فاصله ای که بین اجزای کندو باید رعایت می شد چیزی در حدود ۸/۵ تا ۹/۵ میلیمتر بود. بعدها کارخانه دارانی که وسایل زنبورداری می ساختند فاصلۀ ذکر شده را در ساخت آن وسایل مورد استفاده قرار دادند.

این اصول در صنعت در زنبورداری صنعتی به سرعت مورد استفاده قرار گرفت و نوآوری های دیگری نیز به آن اضافه شد و صنعت زنبورداری توسعه پیدا کرد.

همه این اختراعات و اکتشافات باعث شد تا زنبورداری به یک سرمایه گذاری تجاری بزرگ تبدیل شود.