رید تخم نوغان

۱ – از خوب بودن تخم نوغان مطمئن و آن را از جایی که تخم تضمین شده وجود دارد، تهیه  کند .

۲ -پس از خرید و در زمان آوردن تخم به محل پرورش مواظب است که به آنها فشار نیاید ، حرارت و نور مستقیم خورشید به آنها نتابد ، زیر باران قرار نگیرند و حتماً به آنها هوا برسد.

۳ – در جاهای آلوده مثلاً در نزدیکی سموم علف کش و یا مواد نفتی قرار داده نشوند.

اگر چنین اتفاقی افتاد ، بدن کرمها را در آب تازه قرار داده ، آبکشی نموده ، به آنها هوای تازه  رسانده و از برگ‌های تازه تر ، تغذیه نمود .

 

ویژگی‌های محل پرورش کرم ابریشم

– از محل نگهداری مرغ و یا دام نباید برای نوغانداری استفاده شود.

– در محل ورود به نوغان داری باید یک حوضچه آب آهک برای ضد عفونی کفشها قرار داده شود.

– محل پرورش باید پاکیزه باشد و به اندازه کافی برای کرمها جا وجود داشته باشد.

– دیوارها کاشی یا سیمان باشند که بتوان آنها را شست و ضد عفونی کرد . نور و حرارت مستقیم آفتاب روی کرمها نباید بتابد.

– اگر اندازه حرارت و رطوبت هوا در سالن پرورش کم یا زیاد باشد ، یا این که هوای تازه به قدر لازم وارد آن نشود کرمها مریض می‌شوند .

برای با خبر شدن از اندازه حرارت و رطوبت اتاق پرورش می‌توان یک دستگاه حرارت سنج و رطوبت سنج از داروخانه خرید و به دیوار آویزان کرد. برای تولید حرارت و رطوبت ، می‌توان از بخاری که دودکش آن به خارج راه داشته باشد استفاده کرد و یک ظرف آب  برای ایجاد رطوبت روی آن گذاشت.

 

ضدعفونی

با ضد عفونی سالن پرورش  به وسیله آب آهک و ضد عفونی وسایل با استفاده از آفتاب ، امکان  به وجود آمدن بیماریها بسیار کم می‌شود ؛ علاوه بر این از جا به جایی بیماری جلوگیری می‌شود.

لوازم پرورش مانند ظروف خوراک،چاقوهای برش برگ و سینی‌های پرورش، دور و اطراف محل پرورش ، به خصوص جاهای تاریک و شکاف‌ها‌، راهروها و همچنین راه ورود به محل پرورش باید مرتب ضدعفونی شوند. برای ضد عفونی وسایل نقلیه و کفش افراد‌، در بیرون درب ورودی محل پرورش می‌توان یک گودال محتوی آب آهک ایجاد کرد.

 

ضدعفونی سالن پرورش

مواد مورد استفاده : ۱‌- آهک ۲‌- فرما لین

آهک:

آهک کشته( هیدرو کسید کلسیم) ۵%برای ضد عفونی سالن پرورش به کار می‌رود.  به منظور تهیه آهک کشته ابتدا محل را مرطوب کنید، سپس آهک را  با استفاده از یک الک یا پارچه نازک ، روی آن  بپاشید.

 

فرمالین ۲‌% و ۳‌%

برای ضدعفونی سالن پرورش از فرمالین ۲‌% و۳‌%  استفاده می‌کنند .

 

  روش استفاده:

برای یک مترمربع سطح ، یک لیتر فرمالین ۲‌% یا ۳‌% لازم است . برای سطح کوچک از آب پاش دستی و برای سطح زیاد ازآب پاش موتوری استفاده می‌شود.

۱ – برای انجام  اولین ضد عفونی‌، اتاق پرورش را جارو و تمیزکنید سپس محل را با آب بشویید.

۲ – پس از انتخاب ماده ضدعفونی‌، محلول ضدعفونی را تهیه کنید و در سالن پرورش و اطراف آن بپاشید.

۳ – درب سالن پرورش را بعد ازضدعفونی ، به مدت یک تا دو روز ببندید.

۴ -پس از یک تا دو روز درب و پنجره‌های سالن پرورش را باز کنید.

۵ – به منظور دومین ضدعفونی ، از بخار فرمالین استفاده می‌کنند و این کار می‌تواند ۳-۲ روز بعد از اولین ضدعفونی انجام شود.

 

ضد عفونی لوازم و وسایل

الف: ضد عفونی با فرما لین ۲‌% (ضد‌عفونی شیمیایی )

ب: ضدعفونی با حرارت و نور خورشید (ضدعفونی  فیزیکی )

 

روش ضد عفونی لوازم

۱ – هفت روز قبل از آغاز پرورش ، لوازم را بشویید و به مدت یک روز ، زیر نور مستقیم خورشید خشک کنید.

۲ – سپس آنها را به مدت ۶۰ دقیقه  در فرمالین ۲‌% قرار دهید.

۳ – دوباره روی لوازم‌، ضدعفونی‌های شیمیایی بپاشید و با پلاستیک روی آنها را بپوشانید .

۴ -آنها را به همراه  پوشش پلاستیکی، دوباره به مدت یک روز زیر نور خورشید نگه دارید.

 

ضدعفونی بدن کرم ابریشم و محل پرورش

بعد از هر پوست اندازی و قبل از غذا دادن در دوره پرورش ، ضدعفونی بدن کرم ابریشم و محل پرورش آنها لازم  است .

 

مواد مورد استفاده :

۱ – پاپسول ( پارافرم الدئید۳‌%) ۲ -فرمالین ۲‌% یا ۳‌%    ۳ -آهک

پاپسول: پاپسول مخلوطی از بعضی مواد شیمیایی و ماده ای به نام پارا فرم الدئید است با ۹۶ قسمت آب آهک که قدرت ضد عفونی آن علیه بیماری گراسریو  موسکاردین دو برابر سایر مواد است و به دلیل داشتن مواد سمی ، برای زندگی موجودات زنده ضرر دارد.

 

روش ضد عفونی بدن

پودر پاپسول را روی جا و بدن کرم ابریشم به وسیله یک الک یا پارچه نازک  بپاشید.

احتیاط :

– مراقب باشید برگ‌های توت با پاپسول آلوده نشوند. ضدعفونی  یک ساعت قبل از خوراک دادن انجام شود.

 

آهک:

۲ تا ۳ گرم از پودر آهک کشته ۹۶% را در مراحل اولیه لاروی و ۴ تا ۵ گرم از آن را در مراحل چهارم و پنجم لاروی ، برای هر ۱/۰ متر مربع از سطح بدن، به وسیله یک الک یا پارچه نازک روی کرمها بپاشید.

بعد از استفاده از آهک ، روی بدن کرم ابریشمها را با کاغذ بپوشاند و پس از یک ساعت و نیم آنها را بردارید.

 

بیماری‌های کرم ابریشم

چون بیماری‌های کرم ابریشم درمان ندارند ، بهترین کار این است که راه‌های پیشگیری را یاد بگیرید و به کار ببندید تا زحمت و سرمایه شما هدر نرود.

 

بیماری‌های ویروسی

– گراسری ( پلی هدروزیس هسته ای )  – پلی هدروزیس سیتوپلاسمی

– فلاشری ویروسی  – دنسو نوکلئوزیس

 

بیماری گراسری

یا  پلی هدروزیس هسته ای  است. نام‌های دیگری هم دارد مانند بیماری شیری و بیماری آویزانی  .

کرم ابریشم  با خوردن برگ‌های توت آلوده ، مریض می‌شود . ویروس بیماری ، اول وارد همولنف که همان خون کرم ابریشم و به رنگ زرد است می‌شود و بعد به غده‌های ابریشم که در دو طرف بدن کرم قراردارد، حمله می‌کند .

 

نشانه‌های بیماری

در ابتدا که بیماری هنوز شدید نشده کرم ابریشم حالت کرخت و بی حال دارد و پوست بدنش برّاق و درخشان است . وقتی بیماری شدید شد کرم به رنگ شیری در می‌آید ( نام شیری را از این حالت گرفته است ) و بین بندها ورم می‌کند .

کرم، با بی قراری به لبه سبد می‌آید یا به پایین پرت می‌شود و یا با کمک پا‌های عقبی خود در حالی که سرش به طرف پایین قرار گرفته است ، آویزان می‌شود . ( به همین خاطر به این بیماری آویزانی هم می‌گویند.)

 

 راه‌های پیشگیری از بیماری

قبل از آغاز بهار و شروع کار نوغان داری، محل را تمیز کنید، وسایل را بشویید و در آفتاب قرار دهید تا خشک شوند . اتاق و وسایل را تمیز و ضدعفونی کنید . بهتر است اتاق را شعله دهید و بعد پودرآهک کشته شده ۹۶‌% را  درون یک پارچه نازک بریزید و روی کف اتاق و گوشهها بپاشید .

اگر در زمان نوغان داری ، کرمی مریض شد به آرامی و بدون  این که پوستش پاره شود ، آن را بردارید و داخل یک ظرف آب آهک یا آتش بیندازید .

محل پرورش را به طور مرتب از برگ‌های مانده و مدفوع تمیز کنید. خشک و تمیز بودن این محل اهمیت زیادی دارد.

مواظب  درجه گرما و رطوبت هوا باشید تا به اندازه باشد.

غذای کرمها را به موقع و به اندازه بدهید.

 

 بیماری پلی هدروزیس سیتوپلاسمی

در این بیماری ویروس به روده کرم ابریشم حمله می‌کند بعد همراه مدفوع خارج می‌شود و این مدفوع برگها را آلوده می‌کند. کرم با خوردن برگ توت آلوده، به راحتی مریض می‌شود.

 

نشانه‌های بیماری

اشتها و رشد کرم بیمار کم می‌شود‌، پوست اندازی دیر صورت می‌گیرد و بدن کرم  کرخت و تیره می‌شود . در این حالت قسمت سینه کرم بیمار روشن و مدفوعش هم سفید و گچی است . قسمت مقعد به علت بیرون زدگی روده ، سفت و سخت می‌شود.

 

راه‌های پیشگیری از بیماری

برای پیشگیری از این بیماری نباید بگذارید درجه حرارت و رطوبت به طور ناگهانی بالا و پایین برود.

اگر به برگ درخت توت آفتاب بتابد‌، بیماری کمتر به وجود می‌آید.

وقتی بیماری آمد باید تمام وسایل مانند سینی پرورش، سبد ها، روزنامه‌ها و دیگر وسایل را عوض کنید.

جای کرمها با استفاده از مواد و یا شعله افکن و اتاق پرورش و دور و بر آن با آهک کشته ۵ /۰ درصد باید ضد عفونی شود.

این بیماری را هم می‌توان به وسیله میکروسکوپ تشخیص داد.

 

 بیماری فلاشری ویروسی

این بیماری بسیار مسری و خطرناک است. عامل آن ابتدا روده را بیمار می‌کند و سپس همراه مدفوع از روده خارج می‌شود.

راه‌های پیشگیری از بیماری

ویروس بیماری فلاشری باعث مرگ کرم ابریشم می‌شود. این ویروس به مدت ۲ تا ۳ سال در بدن کرم مرده زنده می‌ماند پس باید همه وسایل و جای پرورش را با پودر آهک  ضدعفونی کرد.

پرورش کرم ابریشم ، در هر سنی به حرارت و رطوبت مخصوصی نیاز دارد ؛ غذا باید به اندازه و خوب باشد و تمیزی هم رعایت شود.

چون ویروس بیماری فلاشری همراه مدفوع خارج می‌شود باید کرم ابریشم بیمار را همراه با جای پرورش سوزاند .

همه بیماری‌های ویروسی را می‌توان به روش  زیر کنترل کرد:

۱ – استفاده ازتخم تضمین شده و مقاوم در برابر بیماریها

۲ – دادن غذای تازه وکافی به کرمها و مواظبت از آنها

۳ – ضد عفونی صحیح و تمیزکردن اتاق و وسایل پرورش

۴ – انجام درست ضد عفونی کرمها و سینی‌های پرورش و ازبین بردن کرم‌های بیمار

۵ -فهمیدن بیماری درابتدای آن و ازبین بردن همه آلودگی ها

 

بیماری‌های باکتریایی

باکتریها در طول زندگی کوتاه کرم ابریشم می‌توانند او را بیمار کنند ولی در شرایط زیر، بیماری‌های باکتریایی بیشتر می‌شود :

۱ – در فصل گرم و زمانی که رطوبت هم بالا باشد.

۲ – زمانی که ضد عفونی کم یا نادرست انجام شده باشد

۳ – وقتی که مدفوع در سینی‌های پرورش جمع شود و به طور مرتب نظافت نشوند.

۴ – هنگامی که غذا به اندازه کافی نباشد و یا برگها آلوده و کثیف باشند.

بیماری‌های باکتریایی در کرم ابریشم به سه دسته تقسیم می‌شوند:

۱ – بیماری‌های سپتی سمی

۲ – بیماریهای روده‌ای

۳ – بیماری‌های توکسینی

 

 بیماری‌های سپتی سمی:

سپتی سمی در مرحله لاروی باعث مرگ کرم ابریشم می‌شود . اگر سپتی سمی در پیله اتفاق بیفتد باعث کوچک شدن آنها می‌شود و در مرحله پروانگی روی تخمها اثر می‌گذارد.

از انواع این باکتریها می‌توان استافیلوکوک، استرپتوکوک و باسیلها را نام برد که به ضدعفونی با آهک حساس هستند.این باکتریها بیشتر از راه زخم و کمتر از راه خوراک و دهان وارد بدن می‌شوند.

 

نشانه‌های بیماری

– بدن حالت نرم ، بیرنگ و کشیده پیدا می‌کند .

– بی حالی و کرختی در حرکت به وجود می‌آید و  قدرت گرفتن در پاها کم می‌شود .

– کرم بی اشتها می‌شود .

– ورم سینه و چروکیدگی غیرعادی در بندها به وجود می‌آید .

– پوست به آسانی پاره و از آن مایع بدبویی خارج می‌شود.

در سپتی سمی سیاه، اول سینه و بعد تمام بدن سیاه می‌شود و در سپتی سمی قرمز تمام بدن به رنگ  قرمز در می‌آید.

 

راه‌های پیشگیری از بیماری

علت به و جود آمدن  بیماری سپتی سمی، رطوبت و حرارت بالا است . باکتری بعد از یک ضربه یا زخم ، وارد بدن می‌شود . بهترین راه جلوگیری از بیماری این است که  با ضد عفونی و رعایت بهداشت کافی دراتاق پرورش، نگذاریم باکتریها و مدفوع بر روی برگها و لوازم باقی بمانند . جمعیت کرمها هم باید جای کافی داشته باشند تا بدن آنها ضربه نبیند و زخم نشود.

 

 بیماری‌های روده ای

زمانی که خوراک ضعیف باشد ، بهداشت و تمیزی کم باشد و اندازه رطوبت و حرارت هم با اندازه سن کرم ابریشم جور نباشد ، دفاع طبیعی روده ضعیف می‌شود و اگر باکتری‌های خورده شده با برگ کثیف و آلوده ( مانند استرپتوکوکها و بعضی باسیل‌های کوچک) زیاد باشد بافت روده خراب  می‌شود و بیماری‌های روده ای به وجود می‌آیند.

 

نشانه‌های بیماری

بی اشتهایی ، اسهال ، استفراغ ،  کند حرکت کردن ، سر شفاف و رشد کم و نابرابرکرمها از نشانه‌های این بیماری است . اگر این اتفاق در مرحله آخر زندگی کرم ابریشم بیفتد پیله بافی انجام نمی شود.

راه‌های پیشگیری از بیماری :

با خوراک خوب از برگ سالم و تمیز ، تنظیم درجه حرارت و رطوبت مورد نیاز برای هر مرحله از زندگی کرم ابریشم ، رعایت ضدعفونی درست و بهداشت جای پرورش شاید بتوان جلوی بیماری را گرفت یا آن را کم کرد.

 

بیماری‌های قارچی

– موسکاردین            – آسپرژیلوس

دو بیماری مهم قارچی در کرم ابریشم موسکاردین و آسپرژیلوس است . معمولاً بعد از بیماری‌های قارچی کرم ابریشم ،  بدن کرم سخت و گچی می‌شود.

 

بیماری قارچی موسکاردین

کرم ابریشم در فصل سرد و بارانی که رطو بت هوا بالا است بیشتر به بیماری قارچی مبتلا می‌شود.

تماس مستقیم میان کرم‌های سالم و بیمار سبب سرایت بیماری می‌شود .

 

نشانه‌های بیماری

اول روی پوست لکه‌های مرطوب به وجود می‌آید ، بعضی وقتها این لکهها سیاه و سفید و دایره ای شکل هستند ، بعد بی اشتهایی ، اسهال و استفراغ دیده می‌شود و در پایان کرم ابریشم می‌میرد. قبل از مرگ روی بدن ، قارچ به صورت کرک‌های پشمی شکل ، رنگی یا سیاه و سفید دیده می‌شود.

 

بیماری قارچی آسپرژیلوس

این بیماری زمانی که رطوبت بالا باشد برای کرم‌های جوان خطرناک است.

 

نشانه‌های بیماری

این بیماری کرم ابریشم را در مراحل اول و دوم زندگی گرفتار می‌کند . ابتد کرم بی اشتها و کرخت است بعد پوستش درخشان و سر و سینه اش بزرگ می‌شود ، استفراغ می‌کند و می‌میرد.

راه‌های پیشگیری از بیماری‌های قارچی

۱ – قبل از شروع پرورش کرم ابریشم باید تمام اتاق پرورش ، وسایل و اطراف حیاط با پودر آهک ۵ % ضد عفونی شود.

۲ – در زمان پرورش اگر اندازه رطوبت و حرارت برای هر سن کرم ابریشم به قدر کافی باشد ، از رشد قارچ جلوگیری می‌شود.

۳ – جای پرورش باید همیشه تمیز و خشک باشد و مدفوع از آن جا خارج شده باشد.

۴ – جای پرورش باید مرتب ضدعفونی شود.

بیماری‌های انگلی

بیماری پبرین

یکی از مهمترین بیماری‌های کرم ابریشم است که با انگلی از خانواده میکروسپوریدیا به وجود می‌آید و می‌تواند به وسیله تخم به نسل بعدی برسد ، به همین علت باید تخم تضمین شده خریداری شود.

انگل می‌تواند به مدت یک سال در محل پرورش زنده بماند ولی در برابر ضد عفونی و حرارت آفتاب  حساس است و زود از بین می‌رود .

نشانه‌های بیماری

این انگل در همه مراحل زندگی می‌تواند کرم ابریشم را بیمارکند.

 

راه‌های پیشگیری از بیماری

مهم ترین و اصلی ترین کار در جلوگیری از بیماری، داشتن تخم سالم و تضمین شده  است.

– قبل از شروع تخم ریزی  باید جا و وسایل پرورش تمیز و درست ضدعفونی شوند. تخم‌های ضعیف و کرم‌های بیمار باید حذف شوند.

– از برگ توت کثیف و آلوده که  می‌تواند  این بیماری را به وجود آورد استفاده نشود.

– اگر وسایل و لوازم به کار رفته در دوره قبلی  برای دوره بعدی استفاده می‌شود، حتماً باید تمیز و با روش صحیح ضد عفونی شوند.

– مدفوع کرم‌های آلوده هم می‌تواند باعث بیماری کرم‌های سالم شود. باید جا را همیشه تمیز نگه داشت.

یعنی براثر موجودات زنده ریز به وجود نمی آیند و علت آن مواد و گاز‌های شیمیایی سمی و زائد هستند که عبارتند از:

مسمومیت با سموم دفع آفات نباتی و گازهای خروجی کارخانهها که یا همراه غذا وارد بدن کرم  می‌شوند و یا از راه تماس پوستی و تنفس ایجاد مسمومیت می‌کنند.

 

مسمومیت با سموم شیمیایی

دفع آفات نباتی

مهم ترین سم‌های دفع آفات نباتی ، سموم ارگانوفسفره، ارگانوکلره و ارگانو نیتروژن هستند.

 

نشانه‌های مسمومیت

همه سمها در کرم ابریشم نشانه‌های مشابهی را به وجود می‌آورند که عبارتند از : عصبی بودن، آویزان شدن از قسمت جلویی بدن ، راه رفتن با سختی ، استفراغ ، افتادن به یک طرف ، گرفتگی عضلانی، کوچک و کوتاه شدن بدن ، فلجی و در پایان ، مرگ.

 

راه‌های پیشگیری از بیماری

در زمان سمپاشی درختان باید مواظب جهت باد بود تا سم به برگ‌های توت نرسد. اگر به هر دلیلی سمپاشی انجام شد لازم است بعد از گذشت زمان لازم ، بسته به نوع سم، از برگ‌های آن برای خوراک کرم ابریشم استفاده شود.

اگر مسمومیت رخ داد ، باید بدن کرم ابریشم مسموم را در آب فرو برید و آب کشی کنید و هوای تازه به آن برسانید سپس از برگ توت تازه به آنها خوراک دهید.

 

آفات کرم ابریشم

مورچه  – مگس – سوسک

علاوه بر بیماری هایی که گفته شد، بعضی آفات به کرم ابریشم حمله می‌کنند و باعث از بین رفتن آن می‌شوند . مورچه‌ها ، مگس‌ها، زنبورهای گوشتخوار و سوسک ، آفت‌های مهم هستند .

 

مورچه ها

خطرناک ترین آفات کرم ابریشم مورچه‌ها هستند که در سن جوانی به علت کوچک بودن کرم به آسانی به آن حمله می‌کنند .

مورچه‌ها یا در محل پرورش لانه دارند یا به وسیله برگ توت وارد می‌شوند. باید لانه مورچه را ببندید و مواظب باشید برگ‌هایی که برای خوراک چیده می‌شوند مورچه نداشته باشند . قبل از شروع نوغان داری باید محل را خوب تمیز کنید و لای درز دیوارها و جاهای تاریک را سم پاشی و ضد عفونی کنید. در محل پرورش و در زمان پرورش نباید از سم برای کشتن مورچه‌ها استفاده شود.

 

 راه‌های پیشگیری

باید در و پنجرهها توری داشته باشند و قبل از شروع نوغان داری ، محل خوب تمیز و لای درز دیوارها و جاهای تاریک سم پاشی و ضد عفونی شود. زمان پرورش نباید از سم برای کشتن مگس هادر محل استفاده شود.

 

سوسک

نوعی سوسک به نام” درمستید “ از آفات کرم ابریشم است که بر اثر بوی بد پیله انباری به سوی آنها  می‌رود و داخل پیله می‌شود ، پیله را آب می‌کند و کرم داخل آن را می‌خورد. پیله که خراب شده باشد برای درست کردن نخ خوب ، به درد نمی خورد.

قبل از شروع نوغان داری باید محل خوب تمیز و لای درز دیوارها و جاهای تاریک ، سم پاشی و ضد عفونی شود. هنگام پرورش نباید از سم برای کشتن سوسکها در محل استفاده کرد.