تاریخچه و منشأ پیدایش گوسفند اهلی

دانشمندان و محقیق زیست شناسی به این نتیجه رسیدند که گوسفند امروزی از نسل گوسفندان وحشی Mouflon اروپایی و آسیایی که تا به امروز به صورت گله‌های وحشی در کوه‌های اروپا و آسیا زندگی می‌کنند می‌باشد. با وجود آنکه گوسفند پس از اهلی شدن به مرور زمان در تمام نقاط دنیا پخش شد، در اکثریت مناطق دنیا مردم پس از دسترسی به اصلاح آن اقدام نمودند. در اثر همین کارهای اصلاحی تعداد گوسفندان بیشتر از دیگر حیوانات روی زمین می‌باشد.

خیلی روشن است که علت اصلی رو آوردن بشر برای اهلی کردن گوسفندان چیزی جز بر طرف نمودن نیازهای غذایی و پوشاکی نبوده است . تولید شیر ، پشم ، گوشت و سایر فراورده‌ها در دورانی که غذا به سختی یافت می‌شد ، برای بشر بسیار مناسب بود .

اگرچه بر اساس بقایای باستانی و فسیل استخوان‌های گوسفندان می‌توان به صورت تقریبی منشا پیداش گوسفندان اهلی را تا حدودی تخمین زد اما به هرحال بین محققان علوم مرتبط با حیوانات در این مورد اختلافاتی وجود دارد .

همانطور که هم اکنون نیز مشاهده می‌کنید در دنیا تنوع نژادی گوسفندان بسیار زیاد و این خود امکان بروز خطا در شناسایی قدمت پرورش گوسفندان اهلی را مشکل‌تر می‌کند.

مهم‌ترین مشخصه یکسان بین گوسفندان اهلی از گذشته‌های بسیار دور تا کنون آرام و بی‌آزار بودن این حیوانات می‌باشد . این مسئله سبب شده است دانشمند به این نظریه دست یابند که اولین گله داران توانسته‌اند به شکلی گوسفند را اهلی کنند که کاملا مطیع و آرام باشند و واکنش‌های وحشیانه نداشته باشند.

همانگونه که اشاره شد بازه تخمینی برای این عمل دقیق نیست و کارشناسان آن را بین هشت تا ده هزار سال تصور می‌کنند .

انسان‌ها در آن دوران از پراکندگی جمعیتی چندانی برخوردار نبودند اما کم کم با توجه به گسترده شدن قلمرو آنها ، گوسفندان توانستند که با هر شرایط جغرافیایی که انسان‌ها ساکن شدند ، تطابق پیدا کند . وقف پیدا کردن با شرایط جدید ملزم به ایجاد تغییراتی در بدن حیوانات بود که کم کم این تکامل صورت گرفت . به همین خاطر است که اکثر گوسفندان از لحاظ میزان تولید گوشت ، شیر ، رنگ بدن ، میزان دنبه و اندازه شاخ با هم تفاوت هایی دارند .

یکی از تکاملات در این گونه حیوانی این است که به دلیل افزایش مقاومت در برابر شرایط آب و هوایی سرد جثه برخی گوسفندان درشت‌تر شده و پشم نیز عایق بهتری شده است .

در هزاره ۸ قبل از میلاد ، گله داران اولیه کم کم با شرایطی که در آن حیواناتشان را می‌توانستند به خوبی نگهداری کنند ، آشنا می‌شدند .

گوسفند اهلی

گوسفند اهلی ابتدا از گونه‌های وحشی گوسفند حداقل ۵۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح اهلی شدند.  بقایای آنها در مناطق متعددی از سکونت اولیه بشر در خاورمیانه ، اروپا و آسیای مرکزی یافت شده است. گوسفند اهلی را برای پشم گوسفند (پشم) ، شیر و گوشت پرورش می‌دهند.

. به حیوانات نابالغ بره می‌گویند. تخمین زده می‌شود که در اوایل قرن ۲۱ بیش از یک میلیارد گوسفند در جهان وجود داشته است. استرالیا ، نیوزلند ، چین ، هند ، ایالات متحده، آفریقای جنوبی ، آرژانتین و ترکیه عمده ترین تولیدکنندگان جهانی گوشت گوسفند هستند.  این کشورها که دارای سطح وسیعی از مراتع هستند تولیدکنندگان اصلی آن هستند.

گوسفند از اولین حیواناتی بودند که اهلی شدند. بیش از ۱۰ هزار نژاد گوسفند خانگی وجود دارد.   همه این پستانداران دارای  ساق پا حتی انگشتان پا هستند. سم آنها به صورت پنجه‌ای یا به دو انگشت تقسیم شده است. آنها همچنین نشخوارکننده هستند – معده آنها دارای چندین حفره است که به هضم غذا کمک می‌کند. بیشتر گوسفندها دارای شاخ‌های بزرگ و پیچ خورده‌ای هستند که از کراتین ساخته شده‌اند ، مانند ناخن انگشتان. اکثر مردم با گوسفند به عنوان حیوانات مزرعه‌ای پشمی که می‌گویند “Baa” آشنا هستند. اما گوسفند اهلی تنها یک گونه گوسفند هستند. همچنین پنج (یا شش بسته به منبع) گوسفند وحشی وجود دارد.

تخمین زده می‌شود که بیش از ۱۰ هزار نژاد متمایز گوسفند اهلی (Ovis aries) در سراسر جهان وجود دارد ، بنابراین شکل و سایز آنها متنوع است.

زیستگاه

از جمله اولین حیواناتی بودند که اهلی شدند و در سراسر جهان پرورش داده می‌شوند. گوسفندهای وحشی همچنین در سراسر جهان – در خاورمیانه ، آسیا ، اروپای مرکزی و آمریکای شمالی – بیشتر در مناطق کوهستانی زندگی می‌کنند.

گوسفند Bighorn در منطقه کوه راکی ​​در شمال امریکا زندگی می‌کنند.

گوسفندهای صحرایی در دره مرگ ، کالیفرنیا ، و همچنین در نوادا ، تگزاس و شمال مکزیک زندگی می‌کنند. آنها می‌توانند در کوه‌های بیابانی به ارتفاع ۴۰۰۰ پا (۱۲۰۰ متر) زندگی کنند.

اوریال‌ها می‌توانند حتی بالاتر زندگی کنند. به گفته ADW ، آنها در آسیا و خاورمیانه در زمینهای علفی با ارتفاع تا ۱۹،۶۹۰ فوت (۶۰۰۰ متر) یافت می‌شوند.

نژاد گوسفند

گوسفندان با توجه به منطقه‌ای که در آن رشد و تکثیرشده‌اند در مناطق مختلف جهان انواع مختلفی دارند یا در اصطلاح از نزادهای گوناگونی هستند.

نژاد یا همان ژنتیک خاص یک گوسفند آنها را از هم جدا می‌سازد و قیافه و اشکال متفاوتی دارند مثلا قد یک نژاد خیلی بلند است و قد نژاد دیگر بسیار کوتاه است .

این نژاد‌ها از قدیم الایام شناخته شده است و به هر نژاد اسم خاصی اطلاق می‌شود .

گوسفندهای خانگی از نظر اجدادی وحشی و بین خود از نظر شکل ، کمیت و کیفیت پشم گوسفند ، رنگ ، اندازه ، تولید شیر و سایر خصوصیات متفاوت هستند. اکثر نژادهای گوسفند اهلی پشم تولید می‌کنند ، در حالی که تعداد کمی از آنها فقط مو تولید می‌کنند و گوسفندان وحشی ترکیبی از پشم و مو رشد می‌کنند.

چند صد نژاد مختلف گوسفند برای برآوردن شرایط محیطی تحت تأثیر عرض جغرافیایی و ارتفاعات و برآوردن نیازهای انسان به لباس و غذا توسعه داده شده است. نژادهای گوسفند دارای پشم خوب معمولاً فقط برای تولید پشم پرورش داده می‌شوند ، در حالی که نژادهای با پشم متوسط ​​یا بلند یا فقط مو فقط برای تولید گوشت پرورش داده می‌شوند.

چندین نژاد متقاطع ایجاد شده است که از پشم و گوشت با کیفیت بالا استفاده می‌کند. از بین بیش از ۲۰۰ نژاد گوسفند در جهان ، اکثریت به جز در مناطق محلی مورد علاقه محدودی هستند.