تغذیه علمی است که دانش بیوشیمی و فیزیولوژی را تواما و با مفهومی مشترک در ارتباط با یک ارگانیزم و تامین غذای آن بیان میکند. تغذیه شامل جریانی است که در آن سلولهای بدن موجود زنده با بخشی از محیط شیمیایی خارج که برای تامین مواد مورد نیاز جهت انجام مطلوب واکنش های متابولیکی و شیمیایی برای رشد، نگهداری، کار و تولید ضروری است در ارتباط می باشد.
غذا به ماده ای اطلاق می شود که حیوان بتواند پس از خوردن، آن را هضم و جذب کرده و به مصرف برساند. به آن قسمت از ماده غذایی که به مصرف واقعی حیوان می رسد، ماده مغذی گفته می شود.استفاده از خوراک آماده برای تغذیه دام به واسطه ایجاد امکان مصرف ضایعات صنعتی و پسماند های کشاورزی در جهت کسب ارزش افزوده و همچنین سهولت حمل و نقل، در سالهای اخیر رو به فزونی نهاده است. ضمن اینکه تغذیه دام با این نوع خوراک میتواند از بروز امراضی که به دلیل وجود الودگی های مختلف در غذای دام پدید میآید جلوگیری نماید.
برای ایجاد شرایط بهره بردار ی اقتصادی از دام باید مجموعه ای از مواد که در یک نوع علوفه به تنهایی گرد هم نمی آیند با هم مخلوط و آسیاب نمود. این ترکیب کنسانترهای را تشکیل می دهد که متشکل از مجموعه ای از مواد غذایی است که قادر است همه عناصر و مواد ضروری بدن دام را در حد نیاز آن برطرف کند. مواد موجود در کنسانتره عبارتند از انواع پروتئین ها که از موادی چون کنجاله پنبه تامین می شود، کربوهیدراتها که از غلات و ملاس و تفاله چغندر تشکیل می گردد، چربی ها، مواد معدنی و انواع ویتامینها.
در پی افزایش نقش تغذیه در اقتصاد دامپروری، از اواسط قرن اخیر تاکنون، شناسایی ارزش مواد غذایی و مواد خوراکی و تعیین احتیاجات غذایی حیوانات (مزرعه ای) توجه متخصصین، بخصوص علوم دامی را به خود معطوف داشته و تحقیقات بیشماری در این مدت انجام گرفته است.
در صنعت دامپروری ، تهیه خوراک متعادل و سالم که حاوی کلیه مواد مورد نیاز دام و طیور باشد از اهمیت خاصی برخوردار است به طوری که هر نوع کمبود از نظر در صد پروتئین ، املاح ، ویتامین ها و انرژی مورد نیاز ، باعث عدم بازدهی مطلوب و ز مینه ساز بروز بیماریها در دام وطیور خواهد شد . با توجه به حساسیت امر و نیز با در نظر گرفتن توسعه و گسترش رشته های مختلف آمدن تخصص های گوناگون شده است ، تولید خوراک طیور و طیور بصورت یک صنعت جداگانه درآمده و تعدادی از افراد با صرف هزینههای سنگین ، اقدام به ایجاد این گونه تاسیسات کردهاند. براساس برآورد و آمارهای جهانی ، برای تولید یک کیلو گرم گوشت مرغ و تخم مرغ حدودا ۶/۱تا حداکثر۲کیلو گرم خوراک به شرط استفاده از کارخانجات دارای تکنولوژی مدرن مورد نیاز است درصورتی که با روش موجود در کشور ، استفاده مستقیم مواد اولیه در مرغداریها و گاوداریها و عدم استفاده از امکانات کارخانجات تولید کننده خوراک طیور و طیور ، عملا ضریب تبدیل دان به یک کیلو گرم گوشت ۳ کیلو گرم می باشد که در نهایت موجب ، اتلاف مواد اولیه و افزایش قیمت محصولات دامی میگردد .
در صورت استفاده از تکنولوژی کارخانجات موجود ضریب تبدیل خوراک طیور و طیور به محصولات دامی افزایش یافته و بهمیزان استاندارد نزدیک شده ، ضمن کاهش و مصرف بهینه منابع مواد اولیه ،محصول بیشتری تولید خواهد گردید .
یکی از وظایف مهم سازمانهای مسئول و مرتبط با امر دامداری و صنعت خوراک طیور ، هدایت واحدهای مرغداری و گاوداری به مصرف خوراک تهیه شده در کارخانجات تولید کننده خوراک طیور وطیور و جلوگیری از تولید آن در مزارع دامپروری می باشد تا با این اقدام ضمن رسیدن به استانداردهای جهانی ، محصولات دامی نیز با کیفیت بهتر و ارزانتر تولید شوند .
کارخانه تولید خوراک طیور دارای بخشهای ذیل می باشد:
(قسمت ورودی مواد اولیه، سیستم جداسازی گرد و غبار، بالابر سطلی، قطعات مربوط به قسمت ورودی، سیستم جداسازی گرد و غبار، بالابر سطلی)
(پیش تمیز کننده، جدا کننده مغناطیسی، جداکننده دوراهه پنوماتیکی، مخازنPregrinding، نشانگر سطح بالا، نشانگر سطح پایین، سیستم ورودی پنوماتیک، دریچه قیفی شکل برای انتقال مواد به بیرون، Immpeller Feeder، Shuidi King Hammermill، سیستم کنترل کننده برای آسیاب، اتاقک هوا، سیستم جداسازی گرد و غبار، فن، نقاله مارپیچی مدلTLSSFمیویانگ)
(پیش تمیز کننده، جداساز مغناطیسی ، قسمت توزیع کننده چرخشی، سیستم جداسازی گرد و غبار، فن سانتریفیوژی، بالابر سطلی، قسمت توزیع کننده چرخشی، مخازن Proportion، نشانگر سطح بالا، نشانگر سطح پائین، خروجی بزرگ فیدر مارپیچ، خروجی کوچک فیدر مارپیچ، سیستم توزین درجه بندی بزرگ، ورودی توزین بزرگ، سیستم توزین درجه بندی کوچک، ورودی توزین کوچک، میکسر پاروئی دوتایی، بخش اضافه کننده دستی، قیف مخلوط کننده، کانویر کششی Uشکل، سیستم اضافه کننده مایع(اختیاری)، سیستم piping لوله ای اضافه کردن مایع)
(بالابر سطلی، دریچه قیفی شکل برای انتقال مواد به بیرون برای میکسر ملاس، فیدر مارپیچ، میکسر ملاس، جداکننده دوراهه پنوماتیک، Tube Magnet، جداکننده دوراهه پنوماتیک، مخازن پلتینگ، نشانگر سطح بالا، نشانگر سطح پایین، ورودی پنوماتیک، قیف موج دار، پرس پلت ، کلید مجزا برای کنترل دستگاه پلت، کولرهای با جریان معکوس، خارج کننده مواد از سیکلون، سیستم قفل هوا، فن خنک کننده، کرامبلر )
(میکسر دومحوره، فن خنک کننده، سیکلون دو سره، سیستم قفل هوا، فن سانتریفیوژی، بالابر سطلی، الک مدل ، جداکننده دوراهه پنوماتیک، مخازن ذخیره برای محصول نهایی، شاخص بالا بودن سطح، شاخص پایین بودن سطح، ورودی پنوماتیک، جداکننده دوراهه پنوماتیک، کنترل کامپیوتری توزین، ماشین دوخت و کانویر(نقاله) تسمهای، ورودی بسته بندی دستی، توزین بسته بندی دستی، سیستم جداسازی گرد و غبار، فن سانتریفیوژی، تانک فیلتر(اختیاری)، تانک مخزن هوای کمپرس شده)
به طور کلی از روش مشابهی در تمام کارخانجات تولید خوراک طیور، برای تولید خوراک طیور استفاده می شود که فقط محصول نهایی آن تا حدودی متفاوت و به دو صورت آردی و حبه ای وجود دارد که البته خوراک طیور به صورت حبهای و پلت (فشرده شده) بسیار متداول تر است و فرایند تولید آن به طور خلاصه به شرح زیر است:
در این روش که عمدتا در اکثر کارخانجات تولید خوراک طیور از آن استفاده می شود ابتدا مواد اولیه تهیه خوراک طیور از جمله سبوس گندم، سبوس برنج، ذرت، باگاس، جو، نیا سین، تفاله چغندر و … که نیاز به آ سیاب کردن دارد، در آسیاب های صنعتی آسیاب شده و به پودر تبدیل می شوند، سپس این مواد به همراه مواد افزودنی از جمله انواع مکمل ها در میکسرها با یکدیگر میکس شده وآماده پلت کردن وتبدیل به حبه شدن می باشد. در مرحله بعد توسط دستگاه پلت کاندیشنر این مواد تحت فشار و حرارت تا حدود ۹۰ درجه سانتی گراد و بر حسب نوع خوراک با قطرهای متفاوت به پلت تبدیل می شوند و در نهایت توسط فن کوئل های موجود خنک شده و آماده بسته بندی می گردد.
لازم به ذکر است بر حسب نوع و وزن دام درصد مکملهای موجود در خوراک طیور متفاوت است و نکاتی نیز در زمینه مصرف و نگهداری خوراک طیور وجود دارد که به شرح زیر است:
۱- با توجه به اینکه شکل خوراک ها متفاوت می باشد هنگام توزیع در سالن با دان قبلی مخلوط گردد و پس از ۲۴ ساعت دان جدید به تنهایی مورد مصرف قرار گیرد.
۲- محل نگهداری محصولات خوراک طیور بایستی واجد شرایط انبار نگهداری خوراک (فاقد رطوبت، گرما، مانع تابش اشعه مستقیم خورشید، مانع از ورود حشرات، پرندگان و جوندگان، دارای تهویه مناسب) باشد.
۳- ترجیحا مدت زمان نگهداری از ۳ هفته تجاوز ننماید.
۴- حمل خوراک از کارخانه به واحد دامداری با وسایط حمل و نقل ویژه که ضد عفونی شده باشد انجام پذیرد.
۵- میزان خوراک مصرفی با توجه به شرایط استاندارد با انحراف ۵%+ و- می باشد.
۶- بسته بندی در کیسه های نایلونی (پلی پروپیلن) ۵۰کیلو گرمی می باشد.
با توجه به مطالب ذکر شده، نتیجه گیری می شود که هر چند تکنولوژی مورد استفاده در کشورمان و بسیاری از کشورهای دیگر نسبتاً یکسان است، لیکن کیفیت اجرای تکنولوژی فوق به دو سطح قابل تقسیم است که این تقسیم بندی سبب می گردد تا واحدهای فعال در این شاخه از صنعت عملاً به دو گروه عمده تقسیمبندی گردند.
قابلیتها:
ویژگیها:
ویژگیها:
ویژگیها:
ویژگیها:
ویژگیها:
با کارایی بالا و ساختاری بسیار محکم در تمیز نمودن مواد خام درشت مانند گندم، سویا و غیره مورد استفاده قرار میگیرد.دستگاه دارای دریچهای بوده که عمل تمیز نمودن دستگاه را آسان میکند.
ضریب پاکسازی مواد : <98%
با کارایی بالا و ساختاری بسیار محکم در تمیز نمودن مواد ریز و پودری مانند انواع آردها مورد استفاده قرار میگیرد.
ازمزایای این دستگاه می توان به مصرف پایین انرژی ،صرفه جویی در هزینه ها، نصب و نگهداری آسان،ساختار محکم و فشرده، اشاره کرد.
ضریب پاکسازی مواد : <98%
ویژگیها:
ویژگیها: