موتور سیکلتهای دوچرخ با یک پیشرانه تامین کننده نیروی محرکه (موتور) به عنوان یک وسیله نقلیه ارزان قیمت و بسیار مفید در بسیاری از نقاط جهان مورد استفاده قرار میگیرد. شاید بتوان موتور سیکلت را دوچرخهای نامید که در مکانیسم حرکتی به کمک یک موتور احتراقی توسعه یافته است.
اولین ایده ساخت یک وسیله موتوری دوچرخ یا موتور سیکلت توسط دوسازنده آلمانی دوچرخه به نامهای «گوتلیب دایملر» و «ویلهلم مایباخ» در شهربدکانسات(اشتوتکارت) در سال ۱۸۵۵ اجرا و موتور سیکلت اختراع شد، درواقع وسیله ای که ساخته شده بود همان دوچرخه موتور دار بود که با مواد نفتی تغذیه می شد. بدنه آن از چوب و چرخ ها ترکیبی از اسپوکهای چوبی با تسمهها و یک شاسی فلزی بود که در کنار پیشرانه تک سیلندر اتوسیکل و یک کاربراتور تلمبهای، وسیله نقلیه ابتدایی مذکور را به حرکت در می آورد. سازندگان این اختراع خودروی خود را Reitwagen یعنی خودروی سواری نام نهادند.
هدف اولیه آنها طراحی یک وسیله نقلیه رسمی نبود بلکه تلاش آن ها بر طراحی یک حمل کننده موتوری چرخ دار متمرکز شده بود. البته اگر موتورسیکلت را کسی به عنوان دوچرخهای که با نیروی بخار کار کند تعریف نمایید، نخستین موتورسیکلت آمریکایی بوده است ولی نه به شکل موتورسیکلتهای امروزی.
این وسیله در نمایشگاه ها و سیرک های آمریکای شرقی در سال ۱۸۶۷توسط «سیلوستر هاروارد روپر» در ماساچوست در معرض دید همگان قرار گرفت. یک نمونه از ماشین «روپر» ساخت سال ۱۸۶۹ موجود است. این دستگاه از یک پیشرانه دو سیلندر زغال سوز ساخته شده است و یک میله اتصال به طور مستقیم چرخ عقب را به حرکت در می آورد و البته بیشتر به یک سواری امروزی می ماند تا یک موتورسیکلت.
در اوایل گسترش صنعت تولید موتورسیکلت، سازندگان دوچرخه بسیاری وجود داشتند که تولیدات خود را به وسایلی با پیشرانه های دورن سوز مجهز ساختند.
در ابتدای کار تمامی تولیدکنندگان طراحی مدلهای سه یا چهار چرخه را در دستورکار خود قرار دادندو این حالت امنیت و اطمینان کافی برای کنترل وسیله و زمین نخوردن راننده را تضمین می کردکه با قوی تر شدن پیشرانهها و توسعه طراحی بدنه دوچرخهها توسط سازندگان موتورسیکلت کم کم توسعه یافت.یک مدل دوچرخ بسیار جالب مدل «میلت» بود که بعدها در سال ۷۸۹۲ طراحی شد. میلت از یک پیشرانه پنج سیلندر استفاده می کردکه به عنوان توپی چرخ عقب نیز به کار می رفت، سیلندرها همراه چرخ دور می خوردند و میل لنگ آن نیز محور عقب را تشکیل می داد.
اولین تولید واقعاً موفق مدل دوچرخ «هیلدن براندو ولفهولر» نام گرفت و در سال ۱۹۸۴ در مونیخ عرضه شد که یک پیشرانه دوتایی موازی در پایین بدنه نصب شده بود که سیلندرهای آن جلو وعقب می رفت.
میله اتصال مستقیماً به محور چرخ عقب متصل می شد و به جای استفاده از چرخ سنگین برای ذخیره انرژی در بین احتراق سیلندر در این موتور یک جفت تسمه محکم ارتجاعی مورد استفاده قرار گرفته بود که هر کدام در قسمت خارجی بر سیلندر نصب می شد. سیستم خنک کننده پیشرانه، با استفاده از یک مخزن آب (رادیاتور) که در بالای گلگیر عقب نصب شده بود، کار می کرد. در سال ۱۸۹۵ شرکت فرانسوی «دودیون باتن» پیشرانه ای ساخت که امکان تولید انبوه و عمومی موتورسیکلت را فراهم می کرد.
این پیشرانه سبک، کوچک و با دور موتور بالا بود که از باتری و احتراق زغال استفاده می کرد. دودیون باتن ، این پیشرانه ۲/۱ اسب بخاری را برای استفاده در موتورهای شهری ارائه کرد، پیشرانه فوق متوسط شرکتهای متعددی همچون «ایندین» و «هارلی دیویدسن» در امریکا کپی شد. اگرچه یک آمریکایی به نام «پنینگتون» تعدادی ماشین از این دست را در سال ۱۸۹۵ ساخت. اولین تولیدکننده آمریکایی موتورسیکلت «آرینت-آستره» بود که توسط شرکت «هتز» در «واتهام ماساچوست» ساخته شد.
تا قبل از جنگ جهانی اول، بزرگ ترین تولیدکننده موتورسیکلت شرکت ایندین بود. پس از آن شرکت هارلی دیویدسن این جایگاه را دراختیار داشت. در سال ۱۹۲۸ کمپانی DKW بود که به یزرگ ترین سازنده موتورسیکلت تبدیل شده بود. موتورسیکلتهای کارخانه BMW در سال ۱۹۲۳ با موتور دوقلو یا «باکسر» وارد عرصه رقابت شد. پس از جنگ جهانی دوم گروه BSA در سال ۱۹۵۱موتورسیکلتهای «تریومف» را خریداری کرد تا بدین ترتیب ادعای تولید یکی از چهار تولیدکننده موتورسیکلت در جهان تبدیل شود و بعد از آن به عنوان به بزرگترین تولید کننده وقت تبدیل گردد.
شرکت آلمانی NSU از سال ۱۹۵۵ تا ۱۹۷۰ به بزرگترین سازنده موتورسیکلت بدل شد. اما در ۱۹۷۰ سالی که شرکت های ژاپنی و در راس آنها «هوندا» گوی رقابت را از دیگر رقبا ربود کا تا اکنون نیز در اختیار داشته است.
تولیدکنندگان انگلیسی (تریومف-BSA-نورتون) تا قبل از از به عرصه آمدن هوندا جایگاه غالبی در تولید موتور سیکلت در بازار داشتند اما تولیدات سریع، ارزان، متنوع و با کیفیت برتر ژاپنی ها در اوایل ۱۹۷۰ بازار را از دست دیگران و بخصوص انگلیسی ها خارجکرد.
امروزه شرکت های هوندا، سوزوکی، کاوازاکی صنعت موتورسیکلت را دراختیار گرفته اند. اگرچه کمپانی های مانند هارلی دیویدسن هنوز از محبوبیت بالایی برخوردار هستند و در سال های اخیر نیز برخی از مارک های دیگر و بخصوص مارک های ایتالیایی مانند «دوکاتی» نیز توانسته اند محبوبیت زیادی به دست آورند.
در سال ۱۸۹۴ اولین وسیله نقلیهای که با نام موتورسیکلت تولید شده بود در خط تولید شرکت Hildebrand & Wolfmüller در آلمان ساخته شد. آن طور که اعلام شده است این موتورسیکلت در انبار قدیمی یک خانواده در آمریکا پیدا شده و پس از آخرین باری که در سال ۱۹۳۰ از آن استفاده شده، تاکنون در این انبار قدیمی بوده است. اگر چه این موتور دیگر به روزهای اول خود برنمیگردد اما با خرید توسط یک مجموعهدار آلمانی به قیمت ۱۳۱ هزار دلار به سرزمین مادری خود، آلمان بازگشت.
